10درياچه بي نظير دنيا

وب سايت كارناوال - ناصر ناصري: اينجا حرف از درياچه است. درياچه هايي كه ما تنها زيباييش رو در اينجا به تصوير مي كشيم. ولي يكي از همين مكان هاي زيبا در كشور ما در حال نابود شدن است.

منظورم درياچه اروميه است كه با همه زيبايياش، با همه خاطره هاش، با همه تاثيرات شگرفي كه اين درياچه در تعديل و تعادل آب و هواي منطقه آذربايجان و سلامتي مردم اين منطقه داشته و دارد، دارد محو مي شود. كاش باشدو با ما خاطره هايي ديگر بسازد و …

۱) درياچه ماتسون، جنوب وستلند، نيوزلند

درياچه ماتسون يكي از مكان هاي بسيار زيبا در نيوزلند است كه در جنوب اين ايالت قرار گرفته است. اين درياچه به خاطر منظره ي چشم نوازِ دو قله بلند نيوزلند بنام هاي كوه كوك و كوه تاسمان معروف هست و آب قهوه اي رنگ آن به خاطر خاصيت بازتاب دهنده آن هست. رنگ غيرطبيعي درياچه به سبب تخليه مواد آلي از جنگل قديمي مجاور هست.

درياچه ماتسون حدود ۱۴۰۰۰ سال قبل در اثر آب شدن يخ رود ، شهر كناري بنام Fox Glacier بوحود آمد. آب اين درياچه در طول ساعات روز آرام است كه نقش مهمي را در منظره ي آينه اي درخشانِ كوه ها داخل درياچه دارد.اين درياچه ميزبان مارماهي هايي با باله هاي بلند و بسياري از پرندگان آبيست. جداي از منظره آينه اي كوه ، بازديدكننده ها مي توانند تنوع بالايي از گياهان را در اطراف درياچه ماتسون را ببينند.

---

۲) درياچه Pehoe، ماگالانز، شيلي

درياچه Pehoe يكي از جذابيت هاي توريستي زيبا در پاتاگونياي شيلي هست. اين پارك ملي بسيار تماشايي در Torres del Paine شيلي قرار گرفته است. اين درياچه بخاطر آب فيروزه اي رنگ و محيط زيباي اطرافش شهرت پيدا كرده است. درياچه با رودخانه Paine  تغذيه مي شود و با درياچه Nordenskjold ارتباط دارد.

اين مكان همچنين داراي: حيوانات وحشي بسيار، مسيرهاي كوه پيمايي، يخچال هاي طبيعي و جنگل هاي باشكوه است

---

3) درياچه Dal، جامو و كشمير، هند

اين درياچه زيبا در شهر سيريناگار به عنوان "جواهري در تاج كشمير” معرفي شده است. باغ هاي زيبايي كه در زمان مغول ساخته شده زيبايي درياچه را دوچندان مي كند. اين درياچه به عنوان دومين درياچه بزرگ در جامو و كشمير شناخته مي شود (وسعت ۲۲ كيلومتر مربعي).

در اين درياچه همچنين باغ شناوري از گل هاي نيلوفر آبي وجود دارد. زيبايي و آب هاي آرام درياچه سالانه هزاران توريست را از اقصا نقاط جهان جذب مي كند. آنجا همچنين خانه هاي كوچكي براي توريست ها در نظر گرفته شده بنام shikaras تا بازديدكنندگان زيبايي درياچه را بهتر درك كنند. در زمستان آب درياچه يخ مي بندد و صفحات يخي ضخيمي تشكيل مي دهد.

---

۴) درياچه Manasarovar، تبت غربي

درياچه Manasarovar مرتفع ترين درياچه آب شيرين در جهان هست. اين درياچه مقدس در تبت غربي و در ارتفاع ۴۵۹۰ متري از سطح دريا، واقع شده است. درياچه Manasarovar يكي از مكان هاي زيارتي هندوها و بودايي هاست. بر اساس سنت هندو آب هاي درياچه قدرت رهايي و رستگار ساختن را دارند. آب اين درياچه همچنين به عنوان مظهر خلوص مورد توجه قرار دارد.

درياچه Manasarovar شكل دايره اي دارد و محيط آن به ۸۸ كيلومتر مي رسد. در كناره ها آب ، آبي روشن و در وسط درياچه آب ، به رنگ سبز پررنگ در نظر مي رسد. آب هاي كريستالي شفاف درياچه تصوير آينه اي از انعكاس كوه كايلاش را نمايان مي سازد كه كه اين منظره خارج از تصور هست. فصل بهار بهترين زمان براي بازديد اين درياچه هست. در اين فصل آب و هوا خنك و بسيار مطبوع هست.

---

5) درياچه Maligne، آلبرتا، كانادا

اين درياچه باشكوه در پارك ملي جاسپر آلبرتا بزرگ ترين درياچه يخي رشته كوه هاي كاناداست. طول آن ۲۲ كيلومتر بوده و براي آب آبي رنگ درخشانش معروف هست. مكان عجيب و غريبي كه كوه هاي يخي، يخچال هاي طبيعي و Spirit Island  (جزيره  لاهوتي) دوست داشتني را هم دربر مي گيرد. Spirit Island  توسط آب هاي رنگارنگ پر تلألو درياچه  Maligne احاطه شده و تصوير فوتوژنيك ويژه اي را مي سازد. اين جزيره يكي از جزايري در جهان هست كه بيشترين تصاوير از آن ثبت شده است.

بازديدكننده ها مي توانند قايق ها ، كاياك ها و كروزهاي دريايي  را كرايه كنند و به زيبايي بي پايان درياچه، Spirit Island و مكان هاي اطراف آن ها پي ببرند. ورزش كوه پيمايي در شيب هاي تند دامنه ها در جنگل هاي اطراف همچنين مناظر بديعي را بوجود مي آورد. دره Maligne  همچنين طبيعت بكري دارد. در تابستان امكان دارد كه خرس گريزلي، استر آهو، گرگ ها، گوزن شمالي و قوچ و ميش كوهي را هم ببينيد.

---

۶) درياچه پنج گل، سيچوان، چين

درياچه پنج گل به عنوان مايه غرور و سربلندي پارك ملي Jiuzhaigou  در سيچوان شمالي چين هست. در پارك ملي Jiuzhaigou  صد و هشت درياچه رنگارنگ وجود دارد ،از ميان آن ها درياچه ۵ گل بسيار رنگارنگ و زيبا به نظر مي رسد. اين درياچه كم عمق رنگ هاي مختلفي چون آبي لاجوردي، سبز تيره و زرد روشن را بازتاب مي دهد. رنگ آميزي جادويي اين درياچه از رسوب مواد معدني، جلبك ها  و گياهان آبي نشات مي گيرد. در درياچه ۵ گل شما همچنين مي توانيد در ميان كريستال هاي درخشان آب ، تنه هاي درختان قديمي را ببينيد. در طول پاييز رنگ جنگل هاي اطراف به زرد، نارنجي روشن و قرمز تغيير مي يابد كه منظره تماشايي در پارك ملي Jiuzhaigou  بوجود مي آورد.

---

۷) درياچه بايكال، سيبري، روسيه

درياچه باشكوه بايكال در جنوب شرقي سيبري قرار گرفته و يكي از قديمي ترين و عميق ترين درياچه هاي آب شيرين در جهان هست. اين درياچه حدود ۲۵ الي ۳۰ ميليون سال پيش بوجود آمده و عمق ۱٫۶ كيلومتري دارد. درياچه هلالي شكل بيش از ۶۳۶ كيلومتر از شمال تا جنوب گسترده مي شود و داراي ۲۰ درصد آب شيرين غيرمنجمد جهان هست.

درياچه بايكال داراي ۲۵۰۰ گونه جانوري و ۱۰۰ گونه گياهي است. با توجه به تنوع زيستي بالا يونسكو در سال ۱۹۹۶ درياچه بايكال را به عنوان يك مكان به ارث رسيده از گذشته در جهان مشخص كرد. درياچه بايكال با كوه ها، جنگل هاي شمالي و تندرا و جزاير احاطه شده است.

---

۸) درياچه پيتو، آلبرتا، كانادا

درياچه پيتو با زيبايي خيره كننده در ارتفاع ۱۸۶۰ متري در كوه هاي راكي كانادا واقع شده است. اين درياچه بخشي از پارك ملي Banff ، قديمي ترين پارك ملي در كانادا، هست. آب هاي داراي يخچال هاي طبيعي درياچه ، رنگ فيروزه اي روشني را به نمايش مي گذارند. اين رنگ در نتيجه تركيب شدن پودر سنگ در آبي است كه از از يخچال هاي طبيعي پيتو جريان مي يابد. بازديد كننده ها مي توانند بهترين مناظر را از كوه هاي باشكوه، دره هاي عميق و گل هاي زيبا ببينند.

---

۹) درياچه plitvice، مركز كرواسي

پارك ملي درياچه هاي پليتويك يكي از مكان هاي به ارث رسيده از گذشته و جذاب ترين مكان توريستي در كرواسي هستند. اين پارك ملي بي نظير :جنگل ها، درياچه ها، غارها و آبشارها را در ناحيه وسيع ۳۰۰ كيلومتر مربعي در برمي گيرد. رسوب مواد معدني ، سدهاي طبيعي كه درياچه ها را از هم جدا ساخته اند تشكيل مي دهد. تركيب شدن مواد معدني نيز رنگ آميزي بي نظيري را در درياچه به وجود مي آورد.

۱۰) درياچه غار مليساني، سفالونيا، يونان

درياچه غار مليساني يكي از عجايب طبيعي يونان هست كه در جزيره سفالونيا واقع شده است. غار مليساني بوسيله انحلال صخره ها و ورود آب به داخل حفره ها تشكيل شده است. تكرار اين عمل آب ، به تشكيل چاله ها و درياچه اي زير زميني در ميليون ها سال قبل منجر شده است. درياچه غار مليساني داراي هم آب دريا و هم آب شيرين هست و عمق ۲۰ الي ۳۰ متري دارد.

در سقف غار نيز يك سوراخ بزرگ وجود دارد. در زمان ظهر جذابيت نور مستقيم آفتاب در آب هاي خيره كننده تشعشع جادويي در كل غار بوجود مي آورد. در داخل غارها استالاكتيت هاي بسياري نيز قابل رويت هستند.

18ماده غذايي اعتياد آور

وب سايت رژيم سلامتي: اعتياد به شكلات در حالي كه همه ما در مورد خطرات ناشي از الكل، مواد مخدر و سيگار اطلاع داريم آيا مي دانيد كه شما مي توانيد به مواد غذايي مورد علاقه خود نيز معتاد شويد؟ تا 20٪ از مردم ممكن است از اعتياد به مواد غذايي و يا رفتار غذا خوردن اعتياد آور رنج ببرند. اعتياد به مواد غذايي شامل مواد غذايي كه فرد به آن معتاد مي شود مانند داروهايي كه معتادان به آن اعتياد پيدا مي كنند.

افرادي كه اعتياد به مواد غذايي دارند قادر به كنترل مصرف خود نسبت به مواد غذايي خاص نيستند. با اين حال، مردم نمي تواند به هيچ ماده غذايي معتاد نباشند برخي از مواد غذايي هستند كه احتمال بيشتري براي بروز علائم اعتياد دارند.

غذاهايي كه مي تواند علت اعتياد به غذا خوردن باشند

محققان در دانشگاه ميشيگان علت اعتياد به غذا خوردن در 518 نفر را مطالعه كردند.

آنها مقياس اعتياد غذايي (YFAS) را  به عنوان يك مرجع استفاده كردند اين ابزار بيشتر براي ارزيابي اعتياد به مواد غذايي مورد استفاده قرار مي گيرد.

تمام شركت كنندگان يك ليست از 35 مواد غذايي، هر دو فراوري شده و فرآوري نشده را استفاده كردند.

تجربه مشكلات آنها با هر يك از 35 مواد غذايي، در مقياس از 1  (اصلا اعتياد آور) تا 7 ( بسيار اعتياد آور ) امتياز دهي شد.

در اين مطالعه، 7 - 10 درصد از شركت كنندگان با اعتياد تمام عيار به مواد غذايي تشخيص داده شدند.

92 درصد از شركت كنندگان رفتار اعتيادي به برخي از مواد غذايي داشتند آنها بارها و بارها هم ميل به ترك خوردن آنها را كردند اما قادر به ترك نبودند.

در زير، نتايج اين تحقيق در حداقل ترين و اعتياد آورترين غذاها آورده شده است.

18 ماده غذايي با بيشترين اعتياد آوري

جاي تعجب نيست، كه بسياري از مواد غذايي اعتياد آور، امتياز غذاهاي فرآوري شده است اين غذاها معمولاً در قند، چربي و يا هر دو بالا هستند.

شماره هاي زير ميانگين نمره داده شده در مطالعه ذكر شده در بالا براي هر غذا، در مقياس 1 ( اعتياد آور نيست ) تا 7 ( بسيار اعتياد آور ) آورده شده است.

پيتزا (4.01)

شكلات (3.73)

چيپس (3.73)

كوكي ها (3.71)

بستني (3.68)

سيب زميني سرخ شده (3.60)

چيز برگر (3.51)

نوشابه ( نه نوع رژيمي) (3.29)

كيك  (3.26)

پنير (3.22)

بيكن (3.03)

مرغ سرخ شده (2.97)

Rolls (ساده) (2.73)

پاپ كورن (با كره) (2.64)

غلات صبحانه (2.59)

آب نبات چسبنده (2.57)

استيك (2.54)

كلوچه (2.50)

---

17 مواد غذايي با حداقل اعتياد آوري

مواد غذايي با حداقل اعتياد آور عمدتاً غذاهاي كامل فرآوري نشده بود.

خيار (1.53)

هويج (1.60)

لوبيا (بدون سس) (1.63)

سيب (1.66)

برنج قهوه اي (1.74)

كلم بروكلي (1.74)

موز (1.77)

ماهي قزل آلا (1.84)

ذرت (بدون كره يا نمك) (1.87)

توت فرنگي (1.88)

Granola bar نوار گرانولا (1.93)

آب (1.94)

كراكر ساده (2.07)

چوب شور (2.13)

سينه مرغ (2.16)

تخم مرغ (2.18)

آجيل (2.47)

---

چه چيزي باعث اعتياد آوري مواد غذايي مي شود؟

رفتار غذا خوردن اعتيادي در بسياري شامل بيش از يك فقدان اراده است دلايل بيوشيميايي وجود دارد كه چرا برخي از مردم كنترل خود را بر مصرف آنها از دست مي دهند.

اين بارها و بارها به غذاهاي فرآوري شده، به ويژه آنهايي كه قند و يا چربي بالايي دارد مرتبط مي شود.

غذاهاي فرآوري شده معمولاً طعم فوق العاده خوب دارند.

آنها همچنين حاوي مقادير بالايي از كالري و موجب عدم تعادل عمده در قند خون مي شود اين عوامل شناخته شده مي تواند هوس هاي غذايي ايجاد كنند.

با اين حال، بزرگترين عامل رفتار غذا خوردن اعتياد آور، مغز شما است.

مغز داراي يك مركز پاداش، كه شروع به ترشح دوپامين و ديگر مواد شيميايي كرده و به ما زماني كه مي خوريم احساس خوبي دست مي دهد.

پاداش اين مركز است كه چرا بسياري ازغذا خوردن "لذت" مي برند اين ما را مطمئن مي سازد كه به اندازه كافي غذا بخوريم تا انرژي و مواد مغذي مورد نياز را به دست آوريم.

با خوردن تنقلات پردازش شده مقدار عظيمي از مواد شيميايي آزاد مي شود و به ما احساس خوب مي دهد در مقايسه با غذاهاي فرآوري نشده اين منجر به يك "پاداش" بسيار قوي تر در مغز مي شود.

پس از آن به دنبال پاداش هاي بيشتر مغز، ميل به مواد غذايي بيش از حد مي شود اين احتمالاً مي تواند به دور باطل، به نام رفتار غذا خوردن اعتياد آور و يا اعتياد به مواد غذايي منجر شود.

«جانشين امام» نام فصل ششم كتاب است. اين فصل، آغاز دوراني بسيار سخت‌‌تر از روزهاي گذشته است. ناظران خارجي مدت‌ها در انتظار پايان زندگي امام خميني بودند تا شاهد درگيري‌هاي خونين پس از آن باشند. كمترين چالشي در ايران ايجاد نشد. آيت‌الله خامنه‌اي كه از شاگردان و ياران نزديك امام بود در مجلس خبرگان به رهبري برگزيده شد. اصلاحات قانون اساس كه از زمان امام آغاز شده بود تكميل شد و پس از رأي مردم تغييراتش تصويب شد. از آن پس كشور به صورت رياست‌جمهوري اداره مي‌شود و هاشمي‌رفسنجاني دوست و همراه قديمي‌اش اولين رئيس جمهور دوران رهبري او بود. روزهاي رياست جمهوري او «دوران سازندگي» نام گرفت و در كنار بازسازي خرابي‌هاي جنگ، كشور با چالش‌هاي فراواني در حوزه‌ي اقتصاد و فرهنگ روبه‌رو شد.
 
فصل «سال‌هاي پرحادثه» با رياست جمهوري سيدمحمد خاتمي آغاز مي‌شود؛ رئيس جمهوري كه با شعار توسعه‌ي سياسي به پيروزي رسيد و دولتي كه به «دولت اصلاحات» مشهور شد. اصلاح طلبان با پيروزي در انتخابات مجلس ششم روزگاري جديد و پرچالش را رقم زدند و بحران‌هاي پياپي كشور را فراگرفت. روايت اين روزهاي پرالتهاب را در اين فصل مي‌بينيد و مي‌خوانيد. از ديگر مسائل مهم اين فصل، گشايشي پرونده‌ي هسته‌اي و فرورفتن جهان در جنگ است. رهبري در اين دوران با تقاضاهايي بسيار متضاد روبه‌رو بود. مخالفان اصلاح‌طلبي از رهبري تقاضاي برخورد تند با اصلاح طلبان را داشتند و دولتي‌ها انتظار حمايت از دولت‌ را. مديريت رهبر در اين سال‌هاي پرچالش در حوزه‌ي داخل و حوزه‌ي بين‌المللي حاوي نكات خواندني بسياري است كه در اين فصل آن‌ها را مي‌بينيد و مي‌خوانيد.

فصل هشتم «بازگشت» نام گرفته است. اين فصل با پيروزي محمود احمدي‌نژاد كانديداي كمتر شناخته شده‌ نهمين دوره‌ي انتخابات رياست جمهوري آغاز مي‌شود. موافقان و مخالفان او اين دوره را دوره‌ي بازگشت مي‌دانستند؛ موافقان، بازگشت به اصول انقلاب و روحيات انقلابي و مخالفان، بازگشت به معناي عقبگرد. دولتي كه با حمايت رهبري حجم شديد انتقادات را پشت سرگذاشت و ماندگاري‌اش را مديون مديريت رهبر انقلاب بود. اتفاق شيرين اين دوران شركت 40 ميليوني مردم در انتخابات رياست جمهوري دهم بود اما تلخي وقايع پس از انتخابات دهم از شيريني و تأثيرگذاري اين اتفاق مهم كاست. ايران با مديريت آيت‌الله خامنه‌اي با تبحري مثال‌ زدني بحراني را كه مي‌توانست كشور را تا لبه‌ي پرتگاه پيش ببرد پشت سر گذاشت. اندكي بعد كه تعدادي از كشورهاي عربي يك پس از ديگري از هم فروپاشيدند، عمق استحكام جمهوري اسلامي مشخص شد.
 
«تدبير و اميد» فصل نهم كتاب، فصل كوتاهي است كه با پيروزي حس روحاني آغاز مي‌شود. حسن روحاني در تبليغات انتخابي از تغيير نحوه‌ي تعامل با دنيا گفته بود و سياست خارجي از مهم‌ترين محورهاي تبليغاتي او بود. پيروزي او با شعار «دولت تدبير و اميد» روزهاي جديدي را رقم زد؛ روزهايي كه با اميدواري‌هاي بسياري آغاز شد و هم‌اكنون نيز در خوف و رجا ادامه دارد. فصل پاياني كتاب با آغاز بهار 1393 و نام‌گذاري اين سال به سال «اقتصاد و فرهنگ با عزم ملي و مديريت جهادي» پايان مي‌يابد. در بيست و نهمين روز اين بهار سه ربع قرن از تولد آيت‌الله خامنه‌اي گذشت و كمتر از دو ماه پس از آن، 14 خرداد 1393 ربع قرن است كه آيت‌الله خامنه‌اي رهبر معظم انقلاب اسلامي است.

انتشارات سايان «روايتي از زندگي و زمانه حضرت آيت‌الله سيد علي خامنه‌اي» را با شمارگان 100 هزار نسخه، قطع وزيري، 992 صفحه و به بهاي يك ميليون و 400 هزار ريال روانه بازار نشر كرده است.

روزنامه آرمان امروز: كمردرد يكي از مهم‌ترين علل ناشي از شيوه ناصحيح زندگي است كه پير و جوان نمي‌شناسد؛ كمر درد مزمن كيفيت زندگي را تحت تاثير قرار مي‌دهد اما با چند راهكار ساده مي‌توان با آن مقابله كرد.

متخصصان تخمين مي‌زنند كه 80 درصد افراد كمردرد را تجربه مي‌كنند. كمردرد علائم مختلفي دارد و تشخيص علت دقيق آن فرآيند پيچيده‌اي است؛ ولي مي‌توان با حفاظت از ستون فقرات و تقويت ماهيچه ها، فشار و درد وارد بر كمر و ستون فقرات را كاهش داد.
 
از بلند كردن و حمل اجناس سنگين خودداري كنيد؛ اغلب كمر درد‌ها ناشي از بلند كردن اجسام سنگين است. براي حمل اين اجناس تا حد امكان كمك بگيريد يا از چرخ استفاده كنيد. استفاده از كوله پشتي براي حمل كتاب، لپ تاپ و وسايل ضروري توصيه شده است.

از پوشيدن شلوارهاي تنگ اجتناب كنيد؛ لباس‌هاي تنگ علاوه بر كاهش جريان خون در نواحي مختلف، خم شدن، راه رفتن و ايستادن را مختل مي‌كنند و سبب فشار روي كمر و ستون فقرات مي‌شوند.

نفس عميق بكشيد؛ دم عميق از طريق بيني و بازدم محكم از طريق دهان، سبب تقويت عضلات شكم و افزايش اكسيژن خون مي‌شود كه هر دو در كاهش كمر درد موثر هستند.

قبل از ورزش بدن را گرم و پس از آن بدن را سرد كنيد.
حين كار با تلفن حرف نزنيد؛ صحبت كردن با تلفن حين كار سبب مي‌شود كه به طور غريزي گوشي تلفن را با شانه نگه داريد كه اين كار باعث كمردرد و گردن‌درد مي‌شود. استفاده از هدست در تماس‌هاي طولاني ضروري است.

هنگام نشستن كف هر دو پا را با فاصله عرض شانه روي زمين قرار دهيد.

هنگاه نشستن پاها را روي هم نيندازيد.

از حمل كيف‌هاي دستي سنگين خودداري كنيد.

هنگام نشستن و ايستادن سر خود را بالا نگه داريد.

از فعاليت‌هاي شديد بدني پرهيز كنيد.

روزي هشت ليوان آب بنوشيد.

هنگام نشستن دقت كنيد؛ نخستين و مهم‌ترين قدم براي جلوگيري از كمردرد، اجتناب از نشستن‌هاي طولاني مدت است. بيشترين مدت زمان نشستن حدود 45 دقيقه در نظر گرفته شده است.

 هنگام نشستن قوز نكنيد و سعي كنيد سر و گردن با ستون فقرات در يك راستا قرار داشته باشد. شانه‌ها را داخل گوش‌ها فرو نكنيد و عضلات شكم را پيوسته منقبض نگه داريد. صندلي مناسب و راحت فراموش نشود.

 پس از هر 45 دقيقه نشستن، بلند شده و راه رويد تا جريان خون كافي در اختيار عضلات و استخوان‌ها قرار گيرد.

قرار دادن بالشت زير زانو هنگام خواب؛ بالا آمدن زانو سبب كاهش فشار و درد در ستون فقرات مي‌شود.

برنامه ورزشي منظم، به ويژه تمرين‌هاي ناحيه مركزي بدن كه سبب تقويت فيله‌هاي پشت و ماهيچه‌هاي شكم مي‌شوند، كمر و ستون فقرات را محافظت كرده و از اسپاسم و درد عضلات جلوگيري مي‌كند.

تقويت استخوان‌ها و جلوگيري از پوكي استخوان، يكي از مهم‌ترين روش‌هاي حفاظت از كمر و ستون فقرات است، پس تا مي‌توانيد مواد غذايي حاوي كلسيم و ويتامين D مصرف كنيد. شير، حبوبات، ماهي و روغن ماهي، تخم مرغ، آب پرتقال، قارچ، انواع پنير، خاويار، زرده تخم مرغ و جگر گوساله مهم‌ترين منابع ويتامين D هستند.

در انتخاب كفش دقت كنيد؛ كفش مناسب فشار وارد روي كمر را كاهش مي‌دهد. پاشنه حدود سه سانتي‌متر، مناسب‌ترين ارتفاع پاشنه است. از پوشيدن كفش‌هاي پاشنه‌دار خودداري كنيد كه قاتل زانو و كمر است.

هنگام ايستادن و راه رفتن بدن را در بهترين وضعيت قرار دهيد؛ براي كاهش كمر درد و گردن درد، هنگام راه رفتن و ايستادن عضلات شكم را منقبض نگه داريد و سعي كنيد سر و ستون فقرات در يك راستا قرار داشته باشند.

وزن خود را كاهش دهيد؛ اضافه وزن، به ويژه در ناحيه مركزي بدن، سبب افزايش كمر درد مي‌شود. همواره به شاخص توده بدني توجه داشته باشيد. شاخص توده بدني (BMI) مهم‌ترين فاكتور در تعيين وزن نرمال، اضافه وزن و چاقي است.

 شاخص توده بدني با تقسيم وزن (به كيلوگرم) بر توان دوم قد (به متر) به دست مي‌آيد. شاخص توده بدني كمتر از 5/18، نشان‌دهنده كم وزني غير طبيعي است. اگر عدد به دست آمده بين 5/18 تا 9/24 باشد، يعني وزن فرد طبيعي است.

عدد بزرگ‌تر و مساوي 25، نشان‌دهنده اضافه وزن است. عدد 30 به بالا نشان‌دهنده چاقي است، كه به ترتيب به چاقي درجه يك (بين 30 تا 9/34)، چاقي درجه دو (بين 35 تا 9/39) و چاقي درجه سه (40 به بالا) تقسيم‌بندي مي‌شود. آگاهي از شاخص توده بدني براي هر فرد ضروري است.

سيگار را ترك كنيد؛ نيكوتين موجود در سيگار و دخانيات ديگر، جريان خون ناحيه ديسك در ستون فقرات را كاهش مي‌دهد و سبب خشك شدن، پارگي يا ترك آن مي‌شوند. از طرفي سيگار سبب كاهش اكسيژن خون و كاهش مواد غذايي عضلات و تاندون‌ها مي‌شود.

هفته نامه زندگي مثبت - فاطمه صفوي: همه ما به مرگ فكر مي كنيم و هيچ وقت نمي توانيم آن را به نقطه اي در پس ذهنمان برانيم. بعضي از ما آن را خيلي نزديك احساس مي كنيم و بعضي هايمان آن را چنان دور فرض مي كنيم كه انگار فقط مال همسايه است! بعضي از ما از پشت شيشه كدر و غبار گرفته باورهاي نادرست كه يادمان داده اند به آن مي نگريم و برخي با نگاهي زيبا، آن را در آب و هواي خوش انديشه مان جاي داده ايم و منتظر مي مانيم تا در زماني كه نمي دانيم كي است، سراغمان بيايد، ولي چه نگاهي به مرگ درست است و نشان دهنده سلامت روان؟ در اين مطلب درباره مرگ و نگاه تيپ هاي شخصيتي مختلف به آن، از دكتر حامد محمد كنگراني، روان پزشك و عضو كميته هاي روان درماني و رسانه انجمن روان پزشكان ايران پرسيده ايم.

قبل از اينكه درباره مگر صحبت كنيم مي خواهم بدانم نگاه شخصي شما به مرگ چگونه است؟

مرگ واقعيتي است كه براي خيلي ها چندان خوشايند نيست اما بيشتر مردم معتقدند حق است و به هر حال سراغ هر آدمي مي آيد. افراد براساس تيپ شخصيت خود از مكانيسم هاي دفاعي مختلفي براي كنار آمدن با اين پديده استفاده مي كنند.

منظورتان اين است كه تيپ هاي شخصيتي مختلف هر كدام نگاه متفاوتي به مرگ دارند؟

مي دانيد كه ما 3 تيپ شخصيتي A، B و C داريم. افراد تيپ A كه شخصيت عجيب و غريبي هم دارند و دوري گزين هستند، معمولا ارتباط اجتماعي خوبي برقرار نمي كنند. به همين دليل نمي توانيم اطلاعات دقيقي در مورد نگاهشان به مقوله مرگ داشته باشيم.

به طور كلي در گروه هاي شخصيتي مختلف، مكانيسم هاي دفاعي گاهي خودآگاه و گاهي ناخودآگاه است؛ مثلا افراد گروه A كه بيشتر درون گرا هستند و كمتر صحبت مي كنند، ممكن است مرگ را پديده اي كه حق است و دير يا زود براي همه اتفاق مي افتد، بدانند و سعي كنند منطقي با آن برخورد كنند. آنها مرگ را مي پذيرند ولي درباره آن صحبت نمي كنند كه اين معمولا به معناي ترس نيست. البته چون افراد اين گروه برون ريزي احساس ندارند، نمي توان صددرصد درباه عقايدشان نظر داد.

اما افراد گروه B، هيجاني و برونگرا هستند و خيلي راحت درباره مرگ فكر مي كنند. مثلا شخصيت هاي ضداجتماعي چون معمولا خيلي اهل خطر كردن هستند، به دليل ويژگي هايي كه خيلي وقت ها ذاتي و ژنتيكي است، از خطر كردن نمي ترسند، محافظه كاري كمتري دارند، راحت تر به سمت مرگ مي روند و با آن كنار مي آيند.

البته از آن طرف شخصيت هاي مرزي را داريم كه به علت تجربه دوره هاي ياس و افسردگي، خيلي به مرگ مي انديشند و اقدام به خودكشي مي كنند. آنها در دوره هايي كه چنين حالت هايي را مي گذرانند، از مكانيسم «جداسازي» استفاده مي كنند و در لحظه، آدم هايي مي شوند كه از مرگ اصلا نمي هراسند و ممكن است حتي خودكشي كنند. اما افراد خودشيفته، به دليل اينكه از آسيب ديدن مي ترسند و دلشان مي خواهد هميشه سالم باشند، در ظاهر سعي مي كنند غرور خود را حفظ كنند و بگويند با همه مسائل و حتي مرگ منطقي برخورد مي كنند، اما در واقع از آن مي ترسند و نمي خواهند بميرند.

افراد داراي شخصيت نمايشي هم معمولا با مرگ سخت كنار مي آيند و دوست ندارند آسيبي ببينند. آنها مي خواهند هميشه در حالي كه در معرض توجه ديگران هستند، زندگي كنند اما وقتي در موقعيت هاي سخت قرار مي گيرند، دست به خودكشي مي زنند. به طور كلي، خودكشي يكي از مسائلي است كه مي تواند نگاه افراد را به مرگ نشان بدهد.

كلا در افراد گروه B (هيجاني ها) نگاه منطقي به مرگ كمتر داريم و بيشتر نگاه هيجاني، احساسي و ناگهاني نسبت به مرگ دارند. آنها يك نگاه و احساس بيروني و ظاهري دارند كه در صحبت هايشان بروز مي دهند و يك نگاه دروني. به طور كلي، شخصيت هاي نمايشي و مرزي چون افراد تلقين پذيري هستند، ممكن است تحت تاثير صحبت هايي كه در جمع مي شود و فضاي حاكم، خود را آدم هايي معرفي كنند كه خيلي از مرگ مي ترسند يا برعكس وانمود كنند اصلا از مرگ نمي ترسند.

و در گروه C، عمده افراد را شخصيت هاي وسواسي تشكيل مي دهند. اين اشخاص از مكانيسم خاصي دفاع مي كنند؛ آنها مي كوشند مسائل منطقي و احساسي را كاملا از هم جدا كنند. افراد با شخصيت هاي وسواسي، ظاهرا بهتر از ديگران با مرگ كنار مي آيند؛ در مجلس ترحيم عزيزانشان خيلي گريه نمي كنند، منطقي برخورد مي كنند و مي گويند مرگ حق است! آنها ديگران را هم به آرامش دعوت مي كنند اما اين مكانيسم، ناخودآگاه است و اين افراد هيجان ها و حساس هاي خود را بروز نمي دهند چون نمي خواهند پيش چشم ديگران شكسته به نظر برسند يا نشان دهند تحت تاثير قرار گرفته اند.

آنها سعي مي كنند از مسائل عاطفي و احساسي دور بمانند كه آسيب كمتري ببينند. البته كار به اينجا ختم نمي شود؛ متاسفانه، مدتي بعد كه حتي ممكن است به يكي- دو ماه هم برسد، به شدت دچار علائم افسردگي و اضطرابي مي شوند و سوگ تاخيري در آنها آغاز مي شود كه عوارض زيادي دارد.

شخصيت هاي وابسته چطور؟

آنها هم در گروه C قرار مي گيرند. افراد با اين شخصيت، به علت وابستگي هايشان معمولا از مرگ خوششان نمي آيد و سعي مي كنند به آن فكر نكنند و اتفاقا به علت ترسي كه از نابودي، ضعف و مرگ دارند به فرد برتري مي چسبند و هر كاري مي كنند تا او را از دست ندهند. علاوه بر اينها شخصيت هاي اجتنابي هم هستند كه از حضور در جمع اجتناب مي كنند.

اين افراد هم با مرگ خوب كنار نمي آيند. آنها هميشه دلشان مي خواهد در گروهي باشند و از طرف اعضاي آن حفاظت شوند ولي چون آرامش لازم را براي حضور در جمع ندارند، دچار اضطراب مي شوند، با اضطراب و تنهايي دست به گريبانند و اين تنهايي باعث مي شود هميشه بترسند كه نكند در تنهايي بميرند.

 

حتما يادگيري و حتي ويژگي هاي ژنتيكي كه به ما به ارث مي رسند هم مي توانند در احساس ما به مرگ تاثير داشته باشند؟

شخصيت براساس تئوري هاي مختلف، 2 قسمت دارد؛ يك قسمت اكتسابي و يك قسمت ژنتيكي. يك بخش از شخصيت، يعني سرشت و مزاج، ژنتيكي است و به ارث مي رسد؛ مثل اينكه چقدر دنبال خطر مي رويم يا محافظه كار هستيم. اين بخش در نگاه به مرگ هم تاثير دارد؛ بعضي افراد به طور سرشتي، علاقه زيادي به انجام كارهاي هيجان انگيز دارند و دنبال خطر مي روند و برخي اين ويژگي را ندارند. برخي تنوع طلبند و به علت اين ويژگي ممكن است دنبال خطر هم بروند و برخي از موقعيت هاي خطرناك اجتناب مي كنند اما گفتيم برخي ويژگي هاي شخصيتي اكتسابي اند كه با آموزش در وجود ما نهادينه مي شوند. اين خصايص خودآگاهند و معمولا با عقل و منطق به دست مي آيند.

يكي از ويژگي هاي مهمي كه در قسمت اكتسابي شخصيت كه به آن كاراكتر يا منش مي گوييم، ديگران آن را مي بينند و در اثر تربيت شكل مي گيرد، «فراخود» است؛ به اين معنا كه چقدر مسائل را به قدرت و نيرويي بيروني مربوط مي دانيم و چقدر آن را به توانايي هاي خود ربط مي دهيم.

فكر مي كنم بيشتر شرقي ها به اين فراخود معتقدند، درست است؟

بله، در كشورهاي غربي معمولا فراخود پايين است و آنها علت پديده هايي مثل شكست و پيروزي را به توانايي خودشان ربط مي دهند اما در كشورهاي شرقي و مذهبي تر، خيلي موضوعات را به تقدير و سرنوشت و نيرويي برتر مربوط مي دانند. اين ويژگي، فرد را در برخورد با پيشامدهاي منفي مقاوم مي كند. مردم كشور ما به طور اكتسابي (وراي نوع شخصيتشان) معتقدند هر اتفاقي كه مي افتد كار و خواست خداوند است و اين مساله در فرهنگ ما هم وجود دارد. ايراني ها مي گويند خدا خواست كه فلاني فوت كند، مرگ دست خداست و...

اين طرز فكر ايرادي دارد؟

چرا هست ولي ما خيلي بيشتر از ديگر فرهنگ ها آن را ابراز مي كنيم. مردم كشورهاي غربي هم خداپرست هستند و معتقدند كه مرگ و زندگي دست خداوند است اما اين اعتقاد و ابراز آن در فرهنگ ما بيشتر است. با توجه به اين موضوع قاعدتا بايد ترس از مرگ در مردم ما وجود نداشته باشد و خيلي ها هم ادعا مي كنند كه از مرگ نمي ترسند (آگاهانه) و چيزي براي از دست دادن ندارند و به همه خواسته هايشان رسيده اند اما وقتي به جزييات ژنتيكي ويژگي هاي روان شناختي كه معمولا ناخودآگاه هستند، دقت مي كنيم، مي بينيم خيلي از اين ادعاها فقط در حد حرف هستند چون اكتسابي اند و فرد ياد گرفته كه بگويد مرگ حق است و از آن نمي ترسد ولي در جايي كه مرگ را در يك قدمي اش حس مي كند، ترس سراغش مي آيد. به همين دليل هم است كه همه هنگام مرگ ياد آن قدرت برتر مي افتند و آنهايي كه تجربه هاي نزديك به مرگ دارند، اعتقادهاي مذهبي شان پررنگ تر مي شود. آنها كاملا دريافته اند كه مرگ از آنچه فكر مي كنند، به آنها نزديك تر است.

اين مسائل به مذهب مربوط مب شود ولي در كشور ما فرهنگ با آن كاملا درآميخته است. پس اعتقاد به فراخود در رويارويي با مساله مرگ مي تواند كمك كننده باشد.

بله، اما متاسفانه برخي در اين وادي به ورطه افراط مي افتند به طوري كه وقتي از آنها مي پرسيم چرا فلان كار را انجام نمي دهي، نمي گويند سرانجام همه ما مرگ و خاك شدن است پس چرا زحمت زياد به خودمان بدهيم و فقط عبادت مي كنيم در حالي كه دين ما، هم براي دنيا و بهتر زيستن در آن برنامه هايي دارد و هم براي آخرت.

بايد چه نگاهي به مرگ داشته باشيم كه معلوم شود سلامت روان داريم؟ اصلا تعريفي در اين باره داريم؟

يك انسان سالم، از تجربه هاي گذشته اش درس مي گيرد اما در زمان حال زندگي مي كند و برنامه ريزي دارد. در عين حال به فكر آينده هم است. فكر كردن به مرگ اگر باعث شود فرد از زندگي حال لذت نبرد و مدام نگران آينده باشد، اضطراب، نگراني و نااميدي را به دنبال دارد اما فكر نكردن به مرگ هم درست نيست و فرد را از انجام كارهايي كه كيفيت زندگي را ارتقا مي دهد؛ مثل كارهاي خير و عبادت، باز مي دارد.

اين افراد مخصوصا وقتي اتفاق ناگهاني اي برايشان مي افتد، چون هيچ آمادگي ذهني اي در مورد مرگ خود يا اطرافيانشان ندارند، به شدت آسيب مي بينند. آنها فراخود پاييني دارند و همه چيز را به توانايي هايشان ربط مي دهند. براي توصيف حالت رواني طبيعي، شرايط بسياري را مي توان برشمرد؛ مثلا اينكه نگاه فرد به مرگ به گونه اي باشد كه در عين حال بتواند با ديگران در ارتباط باشد، به كار و شغل خود بپردازد و دنبال پيشرفت باشد.

كسي كه به پيشرفت مي انديشد، بايد به آينده اميدوار باشد و براي زمان حال برنامه ريزي كند. فكر كردن افراط گونه به مرگ هم فرد را از تلاش باز مي دارد و زندگي را برايش بي معني جلوه مي دهد. پس هم فكر كردن افراط گونه و هم فكر نكردن به مرگ از سلامت روان به دور است.

 

پس فكر كردن به مرگ در پذيرش از دست دادن اطرافيان هم كمك كننده است. اين طور نيست؟

دقيقا، به همين دليل است كه مردم كشور ما با وجود اينكه هنگام از دست رفتن عزيزانشان به شدت عزاداري مي كنند، به علت اينكه به خدا اعتقاد دارند، راحت تر آن را مي پذيرند مخصوصا كساني كه اعتقاد مذهبي بيشتري دارند. در مذهب ما به اين مقوله زياد پرداخته شده است.

در ادبيات ما هم به مرگ توجه زيادي شده.

بله از يك طرف بزرگان مي گويند به فكر مرگ باش و طوري زندگي كن كه انگار اين آخرين روز زندگي ات است و از سوي ديگر، توصيه مي شود از زندگي لذت ببريم و براي سال بعد برنامه ريزي داشته باشيم.

مصداق حديث حضرت علي (ع)!

بله، فردي كه به حدي از ويژگي و توانايي هاي شخصيتي و اعتقادهاي مذهبي رسيده  باشد، مي تواند تعادلي بين فكر كردن و فكر نكردن به مرگ برقرار كند. اين تعادل، همان سلامت روان است. عملي كردن و نهادينه كردن اين ديدگاه در وجودمان خيلي سخت است و اينكه ياد بگيريم چطور و كجا و چه زماني به مرگ فكر كنيم.

يك علت ترس از مرگ مي تواند ناشناخته بودن آن باشد؟

با اين سوال دقيقا فلسفه خيام را مطرح كرديد؛ از جمله رفتگان اين راه دارد/ بازآمده اي كو كه به ما گويد راز؟ چه كسي از آن دنيا برگشته كه بگويد آنچه چه خبر است؟ فقط مي دانيم مرگ، رفتني است كه برگشتي ندارد و بايد آدم خوبي باشيم و درست زندگي كنيم. اصلا ناشناخته بودن، باعث ترس و اضطراب مي شود و خيلي ها توانايي درك مفهوم و واقعيت مرگ را ندارند.

بعضي از مردم دلشان مي خواهد بتوانند نوع مرگشان را انتخاب كنند و برخي مرگ هيجان انگيز در دل آسمان يا در دريا و... را آرزو مي كنند. حتي نگاهي فانتزي به آن دارند. اينها كمتر از مرگ مي ترسند؟

اين كاملا مكانيسم دفاعي است و با توسل به احساسات گرايي و طنز، مي خواهند ترس از مرگ را براي خود كمرنگ كنند. مثلا وقتي فردوسي پور در برنامه خندوانه از هيجان انگيز بودن مرگ در حادثه سقوط هواپيما مي گفت، به علت ويژگي هاي هيجاني و برون ريزي او بود. از طرفي، مي دانيم او از كساني است كه مكانيسم هاي دفاعي طنز قوي دارد و در مواقع اضطراب، موضوع را به طنز بر مي گرداند. اما منبع ما وحي است و كتاب هاي آسماني و تعاليم پيامبران و امامان كه به آنها اعتماد داريم.

اگر به شما بگويند مي توانيد نوع مرگتان را انتخاب كنيد، چه مي گوييد؟ تا به حال به اين موضوع فكر كرده ايد؟

ترجيح مي دهم شب بخوابم و صبح بلند نشوم. هيچ كس مرگ دردناك را دوست ندارد و من هم مرگي بي درد مي خواهم. شايد علتش شغلم باشد و اينكه در كشيدن آدم ها را زياد مي بينم. پزشكان چون مرگ زياد مي بينند، مي دانند چقدر نزديك است و به علت ترسي كه از مرگ دارند، معمولا سرطان ها در پيشرفته ترين حالت در آنها كشف مي شود چون دنبال اينكه بيماري شان تشخيص داده شود، نمي روند و مي ترسند تشخيص داده شود. اين را هم مي دانم كه مرگ براي بازمانده ها با هر نوع اعتقادي خيلي سخت تر است و معتقدم اعتقادهاي مذهبي بايد مرگ را ساده تر و باورپذيرتر كند.

و نترسيم از مرگ، مرگ پايان كبوترنيست، مرگ وارونه يك زنجره نيست، مرگ در ذهن اقاقي جاري است... اين شعر را شنيده ايد؟ اين هم يك مكانيسم دفاعي است؟

بله، اينها تمثيل هايي است كه از يك ذهن عرفاني و به خدا نزديك شده تراوش كرده. سهراب اضطراب مواجهه با مرگ را با اين نگاه لطيف كاهش داد. اصلا هنر يك مكانيسم دفاعي است براي كاهش اضطراب ها. خواندن اين ابيات به كاهش اضطراب و تغيير ديدگاه نسبت به مرگ كمك مي كند.

تغيير اقليمي كه دشمن شماره‌ي يك همه‌ي مردم جهان است و اگر از كنترل خارج شود، زندگي ساكنان زمين را تهديد مي‌كند. ولي واقعا تغيير اقليم چيست؟ در ادامه سعي مي‌كنيم اين مفهوم را به زباني ساده به شما بگوييم.

زمين حدود پنج‌ ميليارد سال عمر دارد و از زماني كه اتمسفرش شكل گرفته، اقليم آن پيوسته در حال تغيير و تحول بوده است. مثلا دماي متوسط زمين قطعا در يك ميليون سال پيش با حالا متفاوت بوده و اين تفاوت در ۵ ميليون و ۱۰ ميليون سال قبل هم وجود داشته است.

 دماي متوسط كنوني زمين، چيزي در حدود ۱۵ درجه‌ي سانتي‌گراد است. اين سياره، قبلا دماهاي متوسط بيشتر و كمتري را هم تجربه كرده است. بنابراين تغيير دماي متوسط زمين اصلا چيز عجيبي نيست؛ مشكل اين‌جاست كه سرعت تغيير اقليم زياد شده و زمين خيلي سريع در حال گرم شدن است. وقتي تغيير اقليم خيلي سريع صورت مي‌گيرد، زندگي نمي‌تواند خود را با آن وفق دهد و در نتيجه حيات به خطر مي‌افتد.

عمده‌ي تقصير اين گرم شدن سريع بر گردن فعاليت‌هاي انساني است. ما چيزي به نام صنعت و كشاورزي را اختراع كرده‌ايم و گازهاي گلخانه‌اي را با حجم خيلي زياد وارد اتمسفر زمين مي‌كنيم.

اثر گلخانه‌اي چيست؟

وقتي خودروي خود را زير آفتاب پارك مي‌كنيد و پنجره‌ها را بالا مي‌كشيد، بعد از چند دقيقه هواي داخل خودرو شروع به گرم شدن مي‌كند.

 گرم شدن هواي داخل خودرو به اين دليل است كه پرتوهاي خورشيد از پنجره‌ها وارد مي‌شوند و با گرم كردن سطوح داخلي، دماي اتاق را بالا مي‌برند، ولي هيچ راهي براي اينكه هواي داخل بتواند با بيرون تبادل گرمايي داشته باشد، وجود ندارد.

 بنابراين دماي داخل پيوسته بالا مي‌رود. اين همان اثري است كه در سالن‌هاي شيشه‌اي گلخانه‌ها هم ايجاد مي‌شود. درباره‌ي كره‌ي زمين هم شرايط به همين صورت است.

 نور خورشيد وارد اتمسفر مي‌شود، به سطح زمين برخورد مي‌كند و در راه بازگشت، توسط گازهاي گلخانه‌اي اتمسفر به دام مي‌افتد و نمي‌تواند بيرون برود. البته كه اين پديده كاملا براي زندگي روي زمين مفيد است و اگر وجود نداشت،‌ دماي متوسط زمين ۳۰ درجه‌ي سانتي‌گراد سردتر بود.

 به طور طبيعي در اتمسفر زمين يك سري گازهايي وجود دارد كه تاثير گلخانه‌اي زيادي دارند؛ يعني مي‌توانند انرژي را بيشتر از بقيه به دام بيندازند. ليست اين گازها در تصوير زير آمده است.

كربن‌دي‌اكسيد حاصل از سوزاندن سوخت‌هاي فسيلي، بيشترين نقش را در افزايش اثر گلخانه‌اي دارد

دانشمندان مي‌گويند ما به دليل فعاليت‌هاي صنعتي و كشاورزي، در حال افزودن به مقدار طبيعي گازهاي گلخانه‌اي هستيم و در نتيجه اين اثر را تشديد مي‌كنيم؛ بدين ترتيب زمين گرم‌تر مي‌شود. به گرم‌شدن زمين بر اثر فعاليت‌هاي انساني، «گرمايش جهاني» يا «تغيير اقليم» مي‌گويند.

تاثيرگذارترين گاز در اثر گلخانه‌اي، بخار آب است. با اين حال تاثير بخار آب فقط چند روز است و خيلي سريع از بين مي‌رود. در ضمن ميزان بخار آب اتمسفر زمين در دهه‌هاي گذشته افزايش خاصي نيافته است. ولي كربن‌دي‌اكسيد مدت خيلي بيشتري در اتمسفر مي‌ماند.

 آن‌قدر كربن‌دي‌اكسيد اتمسفر زمين زياد شده و آن‌قدر سرعت از بين رفتن آن كم است كه صدها سال طول مي‌كشد مقدار آن به اندازه‌ي قبل از انقلاب صنعتي برسد. در ضمن ظرفيت فيلترهاي طبيعي زمين مثل اقيانوس‌ها براي جذب كربن‌دي‌اكسيد محدود است.

 انسان با سوزاندن سوخت‌هاي فسيلي، كربن‌دي‌اكسيد زيادي روانه‌ي اتمسفر مي‌كند و در ضمن دائما در حال از بين بردن بعضي فيلترهاي طبيعي، مثل جنگل‌ها است. از ديگر گازهاي گلخانه‌اي كه انسان نقش زيادي در توليد آن‌ها دارد، مي‌توان به متان و نيتروس اكسيد اشاره كرد؛ ولي همچنان ميزان آن‌ها نسبت به كربن‌دي‌اكسيد كم است.

از زمان وقوع انقلاب صنعتي در سال ۱۷۵۰، مقدار كربن‌دي‌اكسيد اتمسفر بيش از ۳۰ درصد و مقدار متان بيش از ۱۴۰ درصد افزايش يافته است. اكنون كربن‌دي‌اكسيد اتمسفر زمين به بيشترين مقدار خود در ۸۰۰ هزار سال گذشته رسيده است.

شواهد و مدارك ما از گرمايش جهاني چيست؟

اولين ثبت‌هاي دقيقي كه از دماي زمين متوسط انجام داديم تقريبا به اواخر قرن ۱۹ام برمي‌گردد. مقايسه‌ي دماهاي جديد با آن زمان نشان مي‌دهد كه دماي متوسط در يك قرن گذشته، ۰٫۸ درجه‌ي سانتي‌گراد افزايش يافته است. حدود ۰٫۶ درجه‌ي آن در ۳۰ سال اخير رخ داده است.

اطلاعات ماهواره‌اي نشانگر افزايش ساليانه‌ي ۳ ميلي‌متري سطح آب اقيانوس‌ها در دهه‌هاي اخير است. قسمت زيادي از اين افزايش سطح به انبساط گرمايي آب اقيانوس‌ها نسبت داده مي‌شود. زماني كه اقيانوس گرم مي‌شود، فاصله‌ي مولكول‌هاي آب از يكديگر افزايش مي‌يابد و در نتيجه كل حجم اقيانوس زياد مي‌شود.

به جز انبساط گرمايي، ذوب شدن يخچال‌ها و يخ‌هاي قطبي هم در افزايش سطح آب اقيانوس‌ها تاثير زيادي دارد. بيشتر يخچال‌هاي مناطق معتدل زمين و شبه جزيره‌ي جنوبگاني در حال ذوب شدن و پس‌روي هستند.

داده‌هاي ماهواره‌اي از سال ۱۹۷۹، تحليل سريع صفحه‌هاي يخي قطب شمال را نشان مي‌دهد. سرعت ذوب شدن آن‌ها، چيزي در حدود ۴ درصد در هر يك دهه است. در سال ۲۰۱۲، مساحت صفحه‌هاي يخي قطب شمال به ۵۰ درصد كمتر از ميزان متوسط آن‌ها در بازه‌ي سال‌هاي ۱۹۷۹ تا ۲۰۰۰ رسيد.

 در چند سال اخير، مساحت صفحه‌ي يخي گرينلند به طرز بي‌سابقه‌اي كم شده است. اگر همه‌ي حجم ۲٫۸ ميليون كيلومتر مكعبي صفحه‌ي يخي گرينلند ذوب شود، سطح آب اقيانوس‌ها تا ۶ سانتي‌متر بالا مي‌آيد.

داده‌هاي ماهواره‌اي نشان مي‌دهد كه صفحه‌هاي يخي غربي جنوبگان در حال تحليل رفتن هستند و صفحه‌هاي يخي شرقي هم هرچند كه تا به حال مصون بودند، ولي در چند سال اخير آن‌ها هم شروع به ذوب شدن كرده‌اند.

تاثيرات تغيير اقليم را مي‌توان در پوشش گياهي و حيوانات هم مشاهده كرد. افزايش دما باعث مي‌شود كه زمان گل‌دهي و ميوه‌دهي گياهان جلو بيفتد و حيوانات هم در جستجوي مناطق خنك‌تر قلمروي زندگي خود را تغيير دهند.

راه‌كار جلوگيري از تغيير اقليم چيست؟

در چند سال اخير، گفتگو و رايزني‌هاي زيادي براي جلوگيري از پيشرفت تغيير اقليم انجام شده است. بعضي‌ها مي‌گويند از سال ۱۹۹۸، علي‌رغم افزايش چشمگير ميزان كربن‌دي‌اكسيد، گرمايش جهاني متوقف شده است. آن‌ها با دلايلي سعي كرده‌اند به روش‌هايي اين موضوع را توجيه كنند.

•     تغيير در ميزان انرژي خروجي خورشيد

•     كاهش بخار آب اتمسفر

•     افزايش ظرفيت جذب گرماي اقيانوس‌ها

ولي تا به حال دانشمندان مكانيسم دقيق توقف گرمايش جهاني را به خوبي درك نكرده‌اند. دانشمنداني كه شكاك هستند، مي‌گويند اين توقف نشانگر غير قابل اطمينان بودن پيش‌بيني‌هايي است كه بر اساس مدل‌هاي اقليمي كامپيوتري صورت گرفته‌اند.

در سوي مقابل، دانشمندان اقليم‌شناس مي‌گويند كه اين وقفه فقط در يكي از سامانه‌هاي اقليمي، يعني متوسط دماي جهاني سطح زمين ايجاد شده است.

 ديگر نشانگرها، مثل يخ‌هايي كه ذوب مي‌شوند و تغييرات در زندگي گياهان و حيوانات، نشان مي‌دهد كه زمين همچنان در حال گرم‌تر شدن است. در حقيقت مقاله‌اي كه ژوئن سال ۲۰۱۵ در مجله‌ي ساينس منتشر شد، ايجاد وقفه در گرمايش جهاني را زير سوال برد.

در آينده دما چقدر افزايش مي‌يابد؟

«مجمع بين‌المللي تغييرات آب و هوايي» (IPCC) در تحقيقي كه سال ۲۰۱۳ انجام داد، بر اساس مدل‌سازي‌هاي كامپيوتري يك سري پيش‌بيني‌هايي انجام داد.

 بيشتر شبيه‌سازي‌ها نشانگر اين هستند كه تغيير دماي جهاني سطح زمين تا پايان قرن ۲۱ام نسبت به سال ۱۸۵۰ تا ۱٫۵ درجه افزايش مي‌يابد. حد ۲ درجه‌ي سانتي‌گراد به عنوان مرز خطر در گرمايش جهاني در نظر گرفته شده است.

دانشمندان مي‌گويند حتي اگر همين حالا ميزان گازهاي گلخانه‌اي را به اندازه‌ي چشمگيري كاهش دهيم، اثرات آن ادامه خواهد داشت چرا كه قسمت‌هاي بزرگي از سامانه‌ي اقليمي براي پاسخ دادن به تغييرات، صدها سال زمان احتياج دارند. بعلاوه براي خارج شدن گازهاي گلخانه‌اي از اتمسفر، به دهه‌ها زمان احتياج است.



اثر تغيير اقليم روي ما چگونه است؟

ميزان تاثيرات بالقوه هنوز خيلي مشخص نيست. تغيير اقليم ممكن است باعث كمبود آب شيرين، كمبود غذا يا منجر به سيل، طوفان، موج‌هاي گرمايي شديد و خشكسالي شود. تغيير اقليم مي‌تواند باعث بوجود آمدن شرايط آب و هوايي سخت شود؛ با اين حال ربط دادن هر رويداد آب و هوايي سخت به گرمايش جهاني كار درستي نيست.

دانشمندان مي‌گويند به طور كلي گرمايش جهاني ممكن است باعث بارش باران بيشتر شود، ولي خطر خشكسالي در تابستان و مناطق دور از اقيانوس افزايش مي‌يابد.

 در نتيجه‌ي وقوع طوفان‌ها و افزايش سطح آب دريا، احتمال وقوع سيل هم بيشتر مي‌شود. البته اين الگوها در مناطق مختلف متفاوت هستند. كشورهاي فقير كه امكانات كمتري براي دست و پنجه نرم كردن با اين رويدادها دارند، بيشتر در معرض خطر هستند.

تغيير اقليم منجر به تغيير شرايط زيستگاه‌ها مي‌شود و از آن‌جا كه حيات وحش نمي‌تواند به سرعت خود را با اين تغييرات سازگار كند، بسياري از حيوانات منقرض خواهند شد.

 سازمان بهداشت جهاني هم مي‌گويد كه با افزايش مالاريا، بيماري‌هاي مربوط به آب ناسالم و سوء تغذيه، جان بسياري از مردم به خطر مي‌افتد.

هرچه ميزان كربن‌دي‌اكسيد اتمسفر بيشتر شود، اقيانوس‌ها هم آن را بيشتر جذب مي‌كنند و در نتيجه اسيدي‌تر مي‌شوند. بدين ترتيب زندگي صخره‌هاي مرجاني به خطر مي‌افتد و آن‌ها در ساختن اسكلت كلسيتي به مشكل برمي‌خورند.