مجله روشن - علي رستگار: اگر بدشانسي بياوريد و براي كارت كشيدن ناموفق، از حساب ما پول كسر شود و به حساب تان برنگردد براي پس گرفتن پول تان چه راهي در پيش داريد؟
سال هاست بانك ها مردم را به استفاده از بانكداري الكترونيك و پرداخت غيرحضوري قبوض و امثال آن تشويق مي كنند؛ ساده ترين شكل هم همين خريد نقدي با كارت بانك هاست؛ چيزي كه از سال ها پيش در كشورهاي خارجي متداول است و كم كم در ايران هم با كنار زدن اسكناس هاي كاغذي فراگير شده است.
همه ما خوب مي دانيم كه اين شيوه خريد هم آسان تر است و هم هزينه سنگين چاپ اسكناس را از روي دوش دولت برمي دارد. از آمارهايي مثل اينكه ايراني ها 10 برابر استاندارد جهاني اسكناس حمل مي كنند هم همه باخبريم اما سوال اصلي اينجاست كه آيا بستر لازم براي اين شيوه جديد ساخته شده است؟
بانك ها توانايي سرويس دهي كامل و بي نقص در اين زمينه را دارند؟ اگر از نگراني سرقت اطلاعات و كلاهبرداري هاي نرم دست برداريم، با مشكل تراكنش هاي ناموفق و پول هاي بدون بازگشت چه كنيم؟ مشكلاتي كه قطعا همه ما چندين بار با آن روبرو شده ايم.
آنچه در ادامه مي خوانيد يك تجربه شخصي است از خريد نقدي با كارت بانك كه با بي مسئوليتي شركت ها و نهادهاي مرتبط به يك دردسر تمام عيار تبديل شد. با يك تراكنش ناموفق، 30 هزار تومان زبان بسته به فرزند نامشروعي تبديل شد كه هيچ بانك يا نهاد مرتبطي مسئوليت اش را نمي پذيرفت و در هزار توي پيگيري بانك ها و شركت هاي مختلف گم شد.
1- قاعده اين است ولي
هنگام خريد نقدي با دستگاه هاي كارتخوان (PCS) گزارش عملكرد در دو نسخه چاپ مي شود، يك نسخه براي فروشنده و ديگري براي خريدار، اگر عمليات ناموفق باشد، روي كاغذ عنوان «واكنش ناموفق» با يك كد پيگيري و شماره تماس درج مي شود. در اين مواقع به احتمال زياد مبلغي كه برداشت شده از حساب شما كسر مي شود ولي زود برمي گردد.
اما آمديم و پول كسر شده در عمليات ناموفق به حساب شما برنگشت. آن وقت چه؟ مدت زمان انظار براي بازگشت پول به حساب 72 ساعت است و قبل از آن، جز صبر كردن نمي توانيد كاري كنيد اما اگر مثل من بدشانس باشيد، پولتان برنمي گردد و تازه بعد از سه روز بايد عمليات پيچيده پيگيري را آغاز كنيد.
2- در صداي زنانه آن آقاي اپراتور، نابودي ام مشهود بود
در يك فروشگاه 30 هزار تومان خريد كردم، كارت كشيدم اما فروشنده كاغذ «تراكنش ناموفق» را تحويل ام داد؛ مطمئن بودم تا لحظاتي ديگر بانك صادركننده كارت نقدي ام براي كاهش پول از حسابم پيامك مي دهد. قبلا هم بارها اين اتفاق رخ داده بود و چند ساعت بعد پول به سحابم برگشته بود. پس جاي نگراني نبود و نقدا حساب فروشنده را پرداخت كردم و منتظر بازگشت پول شدم اما 72 ساعت گذشت و خبري از بازگشت پول نشد؛ با شماره تلفن 5 رقمي درج شده در رسيد عمليات ناموفق تماس گرفتم. «شماره مورد نظر در شبكه موجود نمي باشد» اپراتور در جوابم اعلام مي كرد. شماره به غلط در رسيد چاپ شده بود چون دستگاه POS از آن بانك ملي ايران بود و با جستجو در اينترنت شماره تلفن صحيح را پيدا كردم.
3- همه چيز را بگو، تا بهت بگويم: به من چه؟
وقتي مشكل ام را با كارشناس بانك ملي در ميان گذاشتم و او دقيقا روز و ساعت خريد را پرسيد، وقتي خيالش راحت شد 72 ساعت گذشته؛ گفت «پيگيري مغايرت بر عهده ما نيست»؛ پرسيدم «جان؟» جمله اي به همين نامفهومي را كه از بر كرده بود، مثل اپراتور شبكه مخابرات باز گفت. ظاهرا از چندي پيش درباره پيگيري تراكنش هاي ناموفق از بانك ها سلب مسئوليت شده بود و امور به بانك مركزي واگذار شده است. در وضع جديد بايد سراغ وب سايت بانك مركزي رفت و به صورت اينترنتي، گزارش تراكنش ناموفق را ثبت كرد و منتظر ماند.
4- رفتن ناهار و نماز
بعد از مراجعه به وب سايت بانك مركزي به آدرس http://emdadshetab.cbi.ir/emdad اطلاعات لازم را وارد كردم اما گزارش ثبت نمي شد. براي گزارش مشكل، شماره 29911، «ميز امداد شتاب» را گرفتم كه تماس برقرار نشد. بعدتر يكي از «كارشناسان» بانكي به من گفت «تعجبي ندارد. هيچ وقت كسي پاسخگوي آن تلفن نيست.»
5- خاك بر سر گداي ام كنند؟ واقعا؟
ناچار دوباره با بانك ملي تماس گرفتم؛ دوستان يك كلام گفتند ختم كلام؛ «كاري از ما ساخته نيست و مشكل تان را با بانك مركزي حل كنيد.» با جستجو در اينترنت شماره اصلي بانك مركزي را پيدا كردم و «كارشناسان مربوطه» شماره «مركز عمليات شاپرك» را در اختيارم گذاشتند. باور كنيد در اين لحظات 30 هزار تومان اهميتي نداشت. حتما مي دانيد اين پاسكاري بين نهادها و مراكز مختلف انسان را تا سر حد جنون عصبي مي كند و 30 هزار تومان ارزش اين توپ فوتبال شدن را ندارد.
6- شاپرك خسته ميشه، بال هاشُ زود مي بنده...
«كارشناس مركز شاپرك (شبكه الكترونيكي پرداخت كارتي)» بعد از آن كه شرح ماجرا را شنيد، مشخصات كارت بانكي و شماره تماسم را گرفت، گفت منتظر تماس ما بمانيد. بعد از يك ساعت از مركز شاپرك تماس گرفتند، «كارشناس مربوطه» آشكارا از درج اشتباه شماره پنج رقمي روي رسيد كارتخوان شگفت زده بود. او از روي كد پايانه، شركت صادركننده دستگاه را معرفي كرد: «داده ورزي سدادا»
7- تاييديه فكس تان توي حلقم!
ظاهرا بانك ها با ماجراي توزيع و نصب دستگاه هاي كارتخوان درگير نمي شوند و اين كار را هر بانك به يك شركت خصوصي مي سپارد. بعد از چند دقيقه انظار، تماس من به يكي از «كارشناسان» شركت «داده ورز سداد» وصل شد. وقتي مو به مو مراحل پيگيري ام را براي «كارشناس مربوطه» توضيح دادم، ايشان لطف كردند، بزرگواري كردند، يك راه حل ساده جلوي پاي ام گذاشتند: «خب پول تان را تشريف ببريد از جايي كه خريد كرديد پس بگيريد!»
از بهت و تعجب هولناكي كه بر من مستولي شده بود بگذريم؛ بر خودم مسلط شدم و گفتم: «استاد! برادر! اين راه حل منطقي نيست؛ اولا خطاي سيستم شما بوده و چون يك روز بعد از كارت كشيدن من پول به سحاب فروشنده واريز شده براي اثبات قضيه بايد فروشنده صورتحساب بگيرد كه بعيد است به خاطر 30 هزار تومان خودش را به زحمت بيندازد. ضمنا طبق قوانين، من 72 ساعت بايد براي بازگشت پول صبر كنم، اگر سه روز پيش من در اصفهان خريد كرده باشم و حالا به تهران برگشته باشم شما پيشنهاد مي كنيد به خاطر 30 هزار تومان دوباره به اصفهان برگردم؟»
دوست «كارشناس»مان شانه بالا مي انداخت، گفت: «من به خاطر خودتان گفتم در غير اين صورت حدود يك و ماه و نيم دوندگي كنيد!» البته دوستان معتقدند اين موضوع چيز عجيبي نيست و در طول روز بارها از اين اتفاقات رخ مي دهد. من اگر بخواهم اين 30 هزار تومان لعنتي را زنده كنم بايد از بانك صادركننده كارت عابربانك تا تاريخ قبل از خريد كذايي، صورتحساب بگيرم، همراه با كپي كارت ملي و اصل رسيد تراكنش مذكور به يكي از شعبات بانك ملي مراجعه كنم، يك فرم مغايرت پر كنم، همه مدارك را به شركت داده ورز سداد فكس كنم، تاييد فكس را بگيرم و منتظر بمانم تا بين يك تا يك ماه و نيم آينده پول به حسابم واريز شود.