طب سنتي -خواص درماني گلاب

آشنايي با خواص گلاب

آسموني : گلاب علاوه بر خواص خوراكي، خاصيت درماني متنوعي دارد كه اين خواص تنها در گلاب‌هاي مرغوب و باكيفيت ديده مي‌شود. با مطالعه اين مطلب در سايت آسموني علاوه بر آشنايي با برخي خواص درماني گلاب، با چگونگي شناسايي گلاب مرغوب از نوع نامرغوب آن آشنا مي‌شويد.

اين مايع همان اسانس رز (گل ‌محمدي) است كه تا امروز 200 نوع از آن شناسايي شده است، اما تنها دسته محدودي از آن را در تهيه گلاب مورد استفاده قرار مي‌دهند.

اين گل بهاري از اواسط ارديبهشت تا اواخر خرداد رويش دارد و از خواص درماني فراواني برخوردار است. طبيعت گلاب گرم است و مقوي معده، قلب، كبد و اعصاب بوده و آرامبخشي قوي به حساب مي‌آيد. به همين دليل است كه قديمي‌ترها مصرف گلاب را در روزهاي سخت و پرتنش لازم مي‌دانستند. اين مايع خوشبو و معطر تا حدودي تحريك‌كننده جريان خون بوده و بافت پوست را به توليد سلول‌هاي جديد تحريك مي‌كند.

خوردن گلاب براي رفع سردرد و بوي بد دهان مفيد است و همچنين تحريك‌كننده هورمون‌ها بوده و ميل جنسي را افزايش مي‌دهد و تا حدودي تنظيم‌كننده قاعدگي است. خوردن گلاب را به بيماران قلبي توصيه مي‌كنيم و نوشيدن روزانه يك ليوان دوغ مخلوط با گلبرگ‌هاي گل‌ محمدي را براي تنظيم كار جهاز هاضمه خصوصا در روزهاي گرم سال پيشنهاد مي‌كنيم.

طبق سنت قديم، براي هر 30 كيلوگل، 50 ليتر آب در نظر مي‌گيرند كه گلاب حاصل از اين مقدار 30 ليتر است و به آن «گلاب مايه يا عطري» گويند. از تقطير مجدد گلاب مايه، فرآورده‌اي به دست مي‌آيد كه به آن «گلاب دو آتشه» يا استاندارد گفته مي‌شود.

اين نوع مرغوب‌تري از گلاب است كه مزه و بوي آن بسيار تلخ‌تر از گلاب مايه است ولي به دليل آن‌كه آب به كار رفته در آن بيشتر تبخير شده و گلاب حاصله غليظ‌تر است بيشترين اثر درماني را دارد لذا تهيه اين گلاب براي مصارف خانگي و درماني مناسب است.

البته از تقطير مجدد، گلاب دوآتشه غليظ‌تري به دست مي‌‌آيد كه بسيار معطر است و در حقيقت آن را «گلاب ناب و خالص» مي‌نامند كه كمتر در بازار عرضه مي‌شود.
گاهي نيز از گل‌هايي كه به صورت تفاله درآمده‌اند به همراه كمي گل تازه براي توليد مجدد گلاب استفاده مي‌شود كه گلاب به دست آمده را «پساب» گويند كه كيفيت بسيار نازلي دارد و طبيعتا اثرگذاري ضعيفي داشته و در اصل خاصيت درماني ندارد.

تقويت لثه با گلاب

درمانگران طب سنتي براي افزايش استحكام و تقويت لثه قرقره گلاب را توصيه مي‌كنند. آنها بر اين باورند كه نگه‌داشتن گلاب در دهان و قرقره كردن آن علاوه بر استحكام لثه به درمان برفك و آفت دهاني هم كمك مي‌كند و سرعت از بين رفتن آلودگي‌ها و باكتري‌ها را در دهان بيشتر مي‌كنند.

شيوه نگهداري گلاب

بسياري از كارشناسان بر اين باورند كه براي نگهداري گلاب بهتر است آن را درون ظرفي پاستوريزه و كاملا تميز نگهداري كرد.

در صورتي كه گلاب به صورت صنعتي تهيه شده باشد بهتر است آن را در همان ظرف اوليه نگهداري كنيد اما دقت داشته باشيد كه در ظرف را كاملا بسته و آن را در محيطي خنك و دور از تابش نور خورشيد قرار دهيد. به اين ترتيب با گذشت زمان تغييري در خواص درماني، عطر و طعم گلاب ايجاد نمي‌شود و براي مدت‌هاي طولاني قابل استفاده است.

كاهش خستگي و تقويت قلب

با نزديك شدن تابستان علاوه بر گرمي هوا ميزان حرارت دروني بدن نيز افزايش مي‌يابد و اين مسئله مي‌تواند تاثير زيادي در خستگي جسمي افراد داشته باشد. يكي از روش‌هاي طبيعي و موثر براي افزايش نشاط و كاهش خستگي بدن گنجاندن عرقيجات گياهي همچون گلاب خنك به برنامه غذايي است.

نوشيدن گلاب خنك در تابستان و حتي ماه‌هاي پيش از شروع تابستان به كاهش ميزان حرارت بدن و همين‌طور تقويت بدن و افزايش توان بدن كمك مي‌كند. البته بايد توجه داشت كه بهتر است براي مصرف روزانه گلاب حتما با يك متخصص طب سنتي مشورت و متناسب با نوع مزاج براي مصرف اين عرق گياهي اقدام كرد.

گلاب طبيعي را بشناسيم

از جمله ويژگي‌هاي گلاب مرغوب و خوب شفافيت، صافي و بيرنگي آن است. گلاب باكيفيت هرگز ناخالصي ندارد و بافت آن كاملا همگن است. طعم گلاب مرغوب و سنتي كه خواص درماني و دارويي دارد لطيف، سبك و مايل به تلخي است.

علاوه بر اين وقتي به ظاهر گلاب نگاه مي‌كنيد كاملا شفاف است و هيچ‌گونه ناخالصي در آن ديده نمي‌شود. يكي ديگر از راه‌هاي شناسايي گلاب سنتي و مرغوب آن است كه مقدار كمي از آن را كف دستتان بريزيد. اگر با همين مقدار كم، عطر گلاب فضاي اتاق و محيط اطراف شما را پر كرد و همه متوجه عطر و بوي آن شدند نشانه‌اي از خالص بودن و باكيفيت بودن گلاب است.

تمام اين فاكتورها در كنار هم، نشان دهنده مرغوبيت و كيفيت مناسب گلاب است. بنابراين هنگامي كه در مورد يكي از اين فاكتورها ترديد كرديد بايد درباره ميزان خلوص و طبيعي بودن گلاب و اسانس به كار رفته در آن يا شرايط تهيه و توليد آن، بيشتر تحقيق كنيد.

بهبود پوست‌هاي خشك با گلاب

يكي از كاربردهاي مهم گلاب بهبود و درمان پوست‌هاي خشك و حساس است. ماسك كردن گلاب روي پوست يا جايگزين كردن آن به جاي شيرپاك‌كن توسط افرادي كه پوست خشك يا حساس دارند موجب مي‌شود تا به مرور پوست آنها طراوت و نشاط خود را به دست آورد.

بهترين روش براي ماسك كردن گلاب روي پوست آن است كه پارچه‌اي نخي و تميز را به گلاب خالص آغشته كنيد و آن را براي 20 دقيقه روي صورت‌تان بگذاريد. اين كار بعد از هر بار استحمام تاثير درماني بيشتري دارد. ضمن آنكه گلاب به دليل خاصيت ضدعفوني‌كننده‌اي كه دارد به پاكسازي منافذ پوست كمك مي‌كند و مانع از بروز جوش‌هاي چركي، آكنه و دانه‌هاي سرسياه روي پوست مي‌شود.

گلاب جوش صورت را خوب مي‌كند؟

در منابع مختلفي به كاربردهاي گلاب و خواص درماني آن به صورت موضعي و خوراكي اشاره شده است. برخي از اين نسخه‌ها را با هم مرور مي‌كنيم:

• يكي از نسخه‌هاي طبيعي براي از بين بردن جوش‌ها استفاده از تركيب گلاب با جوش‌شيرين است. درمانگران به مراجعان خود توصيه مي‌كردند اين مرهم را شب روي جوش‌ها بگذارند و صبح آن را بشويند.

• در برخي از منابع طب سنتي براي رفع خستگي و درد چشم، اين ناحيه را با گلاب مرغوب و خالص شست‌وشو مي‌دادند.

• برخي از درمانگران شيوه‌هاي طبيعي درمان مصرف گلاب داغ را براي درمان و رفع درد معده، درد شكم و نفخ بسيار مفيد مي‌دانند. به گفته اين درمانگران نوشيدن گلاب داغ بعد از جراحي‌هاي دستگاه گوارش كه موجب كم‌كاري و فلج روده‌ها و نفخ آنها مي‌شود، بسيار كارساز است.

• افرادي كه دچار التهاب و تورم حنجره هستند با قرقره گردن گلاب مي‌توانند اين التهاب‌ها را تا حد زيادي كاهش دهند.

• افرادي كه به رماتيسم مبتلا هستند مي‌توانند با ماساژ تركيبي از روغن زيتون و گلاب بر مفاصل و استخوان‌ها به كاهش درد و افزايش ميزان جريان خون كمك كنند.

نسخه‌اي براي تشخيص گلاب تقلبي

بسياري از مردم بر اين باورند كه اگر گلاب را با روغن بادام يا زيتون تركيب كرده و همچنان عطر و بوي گلاب قابل استشمام باشد ، اين امر نشان‌دهنده مرغوب بودن گلاب و كيفيت خوب آن است و اگر پس از تركيب گلاب با يكي از اين روغن‌ها، عطر و بوي گل سرخ استشمام نشود، اين مسئله نشان دهنده نوع تقلبي و كم‌فايده بودن گلاب است.

اين نكته اگرچه شيوه‌اي است كه هنوز هم برخي مردم از آن براي شناسايي كيفيت گلاب استفاده مي‌كنند اما بايد توجه داشت كه گلاب‌ها به ويژه گلاب‌هاي صنعتي امروزه به دو حالت گلاب‌هاي سنگين و گلاب‌هاي سبك كه ميزان خلوص اسانس گل سرخ در آنها متفاوت است، توليد مي‌شوند.