طب سنتي به غذاهاي سنتي زمستان -شما مي گويد در فصل زمستان از كدام غذاها بيش تر استفاده كنيد

طب سنتي به شما مي گويد در فصل زمستان از كدام غذاها بيش تر استفاده كنيد

با اينا زمستونو سر مي كني !

مجله خبري لحظه نما:سرما كه از راه مي رسد ، ناخودآگاه تغذيه مان هم تغيير مي كند. ما از هر خوراكي كه بدن مان را گرم كند ، استقبال مي كنيم. شايد براي همين است كه بازار آش و هليم ( همان حليمي است كه به اشتباه با ح جيمي مي نويسيم ) حسابي داغ مي شود. شايد ندانيد هر غذايي كه به صورت گرم استفاده مي كنيد ، لزوماً بدن تان را گرم نمي كند ، اين موضوع به مزاج غذاها مربوط مي شود. مثلاً همين عدسي كه آن را گرم و داغ نوش جان مي كنيد طبعي سرد دارد كه اگر به طور مداوم در فصل زمستان از آن استفاده كنيد ، مي توانيد زمينه ايجاد بيماري را براي تان فراهم كند. از ديدگاه طب سنتي مزاج هر فصل متفاوت است ؛ براي مثال فصل تابستان هوا گرم و خشك دارد و در اين آب و هوا بدن به سمت گرم شدن مي رود و متابوليسم آن افزايش مي يابد. بهار فصل گرم تر ( معتدل ) ، پاييز فصل سرد و خشك و زمستان فصل سرد و تر است. اين طب براي هر فصل شيوه تغذيه مناسبي دارد و خوراكي هايي را پيشنهاد مي كند كه مي تواند به تعادل بدن شما كمك كند. دكتر عليرضا عباسيان ، متخصص طب سنتي شما را راهنمايي مي كند تا مواد غذايي مناسبي را انتخاب كنيد.

- براي سوز و سرما آماده شويد

غذاهايي كه در فصل سرما مصرف مي شود تضمين كننده سلامت ما در فصل زمستان است. از آن جا كه گفته مي شود زمستان فصل سرد و تر است ، هر نوع غذايي كه بتواند با اين سردي و تري مخالفت كند و بدن را به تعادل برساند ، مطلوب است. بنابراين غذاهايي كه مزاج گرم دارند مانند غذاهاي شيرين ، غذاهاي چرب و ادويه هاي تند مانند فلفل ، زنجبيل و دارچين مي تواند در اين فصل بيش تر مصرف شود. البته همه اين موارد براي رژيم غذايي افراد سالم است اما اگر افراد بيمار شوند بسته به نوع بيماري رژيم غذايي بايد تغيير كند. بهتر است افراد سالم تمام گروه هاي غذايي اعم از ميوه ، سبزي ، گوشت ، حبوبات ، غلات و ... را مصرف كنند اما نيم نگاهي هم به بحث مزاج داشته باشند.

نكات سلامت طب سنتي

- سبزي هاي تند مانند پيازچه ، تره ، شاهي و ترخون را مي توان در فصل زمستان بيش تر مصرف كرد.

- بهتر است همراه غذا ماست ، سالاد و ترشي مصرف نشود ولي سبزي ها را مي توان خورد چون به هضم غذا كمك مي كنند. اگر قرار است سالاد يا ماست خورده شود توصيه مي شود با فاصله از غذا مصرف شود.

- ماست را با پونه يا با مرباي زنجبيل ميل كنيد.

- پنير در وعده صبح اصلاً توصيه نمي شود و بهتر است در وعده شب مصرف شود. پنير طبعي سرد دارد و فرد را دچار رخوت مي كند. اگر در روزهاي سرد مصرف شود ممكن است فرد را مستعد سرماخوردگي كند. در شب اين رخوت مطلوب است چون فرد قصد خواب دارد. توصيه مي شود پنير با گردو و آويشن مصرف شود.

- خوردن ترشي ها اصلاً توصيه نمي شود ، در نهايت مي توانيد ترشي سير يا ترشي كِبَر را به ميزان كم مصرف كنيد. سير مزاج گرم دارد و ترشي انداختن با آن طبعش را سرد مي كند اما به دليل گرمي كه دارد نسبت به ديگر ترشي ها ارجحيت دارد.

- بهترين آش ، شله قلمكار است

مجله خبري لحظه نما:بعضي آش ها هستند كه كم تر در آن ها گوشت به كار مي رود ، مانند آش رشته يا آش دوغ كه اصلاً مناسب فصل سرما نيستند.

در عوض آش هايي مانند آش شله قلمكار از آن جا كه در مواد اوليه آن ها گوشت هم وجود دارد غذاي مناسبي براي فصل سرما محسوب مي شود. اين آش را اگر تند مصرف كنيد مي تواند به گرمي غذا بيش تر كمك كند. –

- مواد لازم :

- گوشت بدون استخوان : نيم كيلوگرم

– نخود ، لوبيا چيتي ، ماش ، عدس ، لوبيا چشم بلبلي و برنج : هر كدام يك فنجان

– سبزي آش ( جعفري ، گشنيز ، اسفناج ، تره ، ترخون و مرزه ) : به ميزان لازم

– پياز داغ : به مقدار لازم

– نمك ، فلفل ، زردچوبه ، روغن و نعناع داغ : به مقدار لازم

روش تهيه :

شب قبل حبوبات را خيس كنيد. بعد از آن كه گوشت و پياز را سرخ كرديد ع زردچوبه را به آن اضافه كنيد و كمي آب در آن بريزيد و بگذاريد خوب بپزد. سبزي آش را خرد كنيد. وقتي گوشت نيم پز شد ، حبوبات را به آن اضافه كنيد. وقتي گوشت و حبوبات خوب پخت ، سبزي را به آن اضافه كنيد. از آن جا كه مدت پخت اش طولاني است بهتر است حرارت زير آن را كم كنيد و آن را مدام هم بزنيد تا همه مواد خوب با هم مخلوط شده و جا بيفتد. نمك و فلفل را زماني اضافه كنيد كه آش خوب پخته باشد. بعد از آن روي آش را با پياز داغ و نعناع داغ تزيين كنيد.

- هليم را با نخود بخوريد

هليم غذايي مناسب براي فصل زمستان است ، به خصوص اگر نخود هم به آن اضافه شود ؛ يعني اگر مي خواهيد هليم بپزيد به دنبال هليمي باشيد كه فقط از گندم درست نشده باشد. نخود گرم است و به گرمي هليم كمك مي كند. اضافه كردن دارچين به مقدار مناسب هم مي تواند اين هليم را براي فصل سرما مناسب كند.

مواد لازم :

- گندم پوست كنده : يك ليوان و نيم

– نخود : يك دوم ليوان

– گوشت گوسفند سردست : 400 گرم

– نمك : يك پنجم قاشق چاي خوري

– پياز متوسط : دو عدد

– آب گوشت : دو ليوان

– دارچين : به مقدار لازم

– شكر : به مقدار لازم

– كره : چهار قاشق سوپ خوري

روش تهيه :

نخود را 24 ساعت قبل از پخت خيس كنيد. گندم را 24 ساعت زودتر خيس كرده و با نمك بپزيد. نخود را همراه با پياز و گوشت پخته ، سپس گوشت پخته را از آب و نخود جدا كنيد و بكوبيد تا رشته رشته شود. گندم را هم با كمي آب جوش در مخلوط كن بريزيد تا كاملاً له شود. اما نخود را با كمي آب گوشت له كنيد. اين كار را هم مي توانيد در مخلوط كن انجام دهيد. بقيه آب گوشت ، نخود ، گوشت و گندم له شده را با هم مخلوط كرده و در قابلمه اي بريزيد و روي حرارت ملايم قرار دهيد. حدود نيم ليتر آب به آن اضافه كرده و بگذاريد هليم به مدت نيم ساعت جا بيفتد. حواس تان باشد كه در اين مدت هليم مرتب هم زده شود تا ته نگيرد.

- بچسبيد به خورش فسنجان

بعضي خورش ها مانند خورش كدو و خورش آلو اسفناج به دليل رطوبتي كه دارند براي فصل سرما مناسب نيستند اما خورش فسنجان به دليل حرارت خوبي كه گردو به آن مي دهد براي اين فصل توصيه مي شود. اين غذا شيرين و چرب است و به دليل گردوي فراوان مي تواند در سرما طبع شما را به سمت گرمي ببرد.

مواد لازم :

- گردو : 500 گرم

– گوشت چرخ كرده : 300 گرم

– پياز : يك عدد

– دارچين : سه قاشق چاي خوري

– رب انار : پنج قاشق غذا خوري

– شكر : دو قاشق غذا خوري

روش تهيه :

پياز را ريز رنده كنيد و با گوشت چرخ كرده ، نمك ، فلفل و يك قاشق چاي خوري دارچين مخلوط كنيد تا مواد چسبندگي مناسبي پيدا كنند. حالا با دست كوفته هاي كوچكي از اين مواد درست كرده و داخل روغن سرخ كنيد و كنار بگذاريد. گردو ها را چرخ كنيد ، درون قابلمه دو ليوان آب سرد بريزيد و گردوها را اضافه كرده سپس حرارت را زياد كنيد تا آب جوش بيايد. پس از اين كه آب جوش آمد حرارت را كم كنيد و اجازه دهيد به مدت سه ساعت گردو ها با آب خوب بجوشند و به اصطلاح به روغن بيفتند. بعد از اين كه گردوهها پخت ع رب انار و دو قاشق چاي خوري دارچين ، شكر و كمي نمك اضافه كنيد سپس به مقدار لازم آب بريزيد. گوشت هاي قلقلي را كه آماده كرده بوديد به خورش اضافه كنيد و يك ساعت ديگر هم بگذاريد تا گوشت ها درون فسنجان بجوشند. بعد از يك ساعت فسنجان شما آماده است.

- سوپ گندم را جايگزين سوپ جو كنيد

اگر علاقه به خوردن سوپ داريد بهتر است بدانيد كه خوردن سوپ هايي مانند سوپ جو به دليل مزاج سرد براي فصل سرما مناسب نيستند ، به جاي آن مي توانيد از سوپ گندم استفاده كنيد كه طبعي گرم دارد.

مواد لازم :

- گندم : يك پيمانه

- جعفري : سه پيمانه ، خرد شده

- پياز : يك عدد

- هويج : يك عدد

- نمك ، فلفل ، زنجبيل و زردچوبه : به مقدار لازم

روش تهيه :

مدت 24 ساعت گندم را خيس كنيد. بعد آن را در ظرفي بريزيد و آب را اضافه كنيد. ادويه ها را هم مي توانيد در اين مرحله اضافه كنيد و ظرف را روي حرارت بگذاريد تا كاملاً گندم ها بپزد و به اصطلاح مغزش بشكفد. در پايان هويج را رنده كرده و به همراه سبزي خرد شده و پياز به سوپ اضافه كنيد و آن را بعد از چند دقيقه از روي حرارت برداريد و نوش جان كنيد.

- ته چين ؛ بهترين غذاي زمستاني !

بهتر است در اين فصل از مخلوط برنج سفيد و سبزي ها و حبوبات همراه گوشت استفاده كنيد. غذاهايي مانند نخود پلو ، شويد پلو و ته چين از اين نظر مناسبند.

مواد لازم :

- سينه مرغ پخته و خرد شده : چهار عدد

- زرده تخم مرغ : چهار عدد

- ماست سفت و چكيده : چهار پيمانه

- برنج : پنج و نيم پيمانه

- كره آب كرده : پنج قاشق غذا خوري

- روغن مايع : يك پيمانه

- نمك و زعفران : به مقدار لازم

- آب مرغ : يك پيمانه

روش تهيه :

بعد از خيس كردن برنج ، آب مرغ را به آن اضافه كرده و بگذاريد بپزد. سپس برنج را آب كش كنيد و بگذاريد آب آن كامل برود. در همين زمان مرغ را همراه با پياز و نمك پخته و آن را رشته رشته كنيد. ماست ، زعفران ، تخم مرغ ، نمك ، كره آب كرده و نصف روغن را با هم مخلوط كرده و به برنج اضافه كنيد طوري كه برنج كامل به اين مواد آغشته شود. يك قابلمه نچسب كه كف آن نازك نباشد روي گاز بگذاريد و بقيه روغن را كف آن بريزيد. مقدار كمي برنج كه حالا آغشته به زعفران ، ماست و تخم مرغ است را كف ظرف پخش كرده و يك دست كنيد. حالا يك لايه مرغ روي آن بريزيد و دوباره برنج را روي آن اضافه كنيد. اين كار را به صورت لايه لايه تكرار كنيد تا مواد تمام شود.

- هويچ پلو ؛ مخصوص زمستان

هويج پلو و كلم پلو هم از جمله غذاهاي مناسب براي فصل سرما هستند چون هويج جزء خوراكي هاي گرم و تر است. بهتر است به اين غذا دارچين هم اضافه كنيد. اين غذا از جمله غذاهاي رژيم غذايي استاندارد بوده و براي بيش تر افراد مناسب است.

مواد لازم :

- هويج : يك كيلوگرم

- برنج : يك كيلوگرم

- شكر : 200 گرم

- روغن مايع سرخ كردني : 6 قاشق سوپ خوري

- گوشت چرخ كرده : 500 گرم

- زعفران : به مقدار لازم

- پياز : يك عدد – نمك : به مقدار لازم – دارچين : نصف قاشق سوپ خوري

روش تهيه :

هويج را به صورت خلال هاي باريك خرد كنيد و داخل روغن تفت دهيد. بعد شكر را در يك پيمانه آب جوش حل كنيد و داخل تابه حاوي هويج سرخ شده بريزيد و روي اجاق گاز قرار دهيد تا محلول آب و شكر جوشيده و خلال هويج در اين شيره كمي بپزد. زعفران را هم به آن اضافه كنيد و پس از يكي ، دو جوش ، زير اجاق گاز را خاموش كنيد. به اين ترتيب مايه هويج آماده است. حالا پياز را در گوشت چرخ كرده ، رنده كنيد. نمك و دارچين را هم به گوشت اضافه كنيد و خوب ورز دهيد. سپس آن را به صورت كوفته هاي ريزي در آوريد. كوفته ريزه ها را تفت دهيد. وقتي برنج را آب كش كرديد ، در يك قابلمه به صورت لايه لايه مايه هويج و برنج را بريزيد.

- خاگينه درست كنيد

تخم مرغ گرم و زرده اش گرم تر است و مي توان براي تهتر شدن كمي فلفل سياه هم به آن اضافه كرد و خاگينه مناسبي تهيه كرد.

مواد لازم :

- تخم مرغ : دوعدد

- شير پاستوريزه : چهار قاشق غذا خوري

- آرد گندم : نصف پيمانه

- بيكينگ پودر : نصف قاشق چاي خوري

- زعفران ساييده شده : يك چهارم قاشق چاي خوري

- روغن مايع مخصوص سرخ كردني : به مقدار لازم

- دارچين ك يك دوم قاشق غذا خوري

- پودر گل محمدي : يك دوم قاشق چاي خوري

- پودر هل : يك دوم قاشق چاي خوري

- پودر زنجبيل : يك دوم قاشق چاي خوري

- پودر پسته : يك قاشق چاي خوري

- شربت : 250- 300 ميلي گرم

- مغز گردوي خشك شده : سه ، چهار قاشق غذا خوري

روش تهيه :

تخم مرغ ها را با چنگال كمي بزنيد. شير را اضافه كرده ، بيكينگ پودر و آرد را كم كم روي مايه الك كرده و مخلوط كنيد. سپس زعفران ، پودر هل و پودر زنجبيل را اضافه كنيد. در تابه تفلون مقداري روغن بريزيد با قاشق غذا خوري از مايه در روغن ريخته و سرخ كنيد. هر دو طرف آن كه طلايي شد ، در شربت قرار دهيد تا كمي شربت به خورد آن برود. از شربت خارج كرده و در صافي قرار دهيد. سپس در ديس بچينيد و از مخلوط دارچين ، پودر گل محمدي ، زنجبيل و پودر هل روي آن بپاشيد و آن را با گردو ، پودر پسته تزيين كنيد.

- ميگو پفكي در سفره زمستاني

در غذاهاي دريايي تنها ميگوست كه مزاج گرم دارد. خوردن ماهي ها در اين فصل بايد همراه با مصلح باشد ( يعني چيزهايي كه طبع سردشان را اصلاح مي كند ). به عنوان مثال بهتر است هنگام پخت به آن ها روغن كنجد يا روغن زيتون اضافه كرد. آويشن هم مي تواند ادويه اصلي اين نوع غذاها باشد. بعد از مصرف ماهي حتماً خرما ميل كنيد.

مواد لازم :

- ميگو : 400 گرم

- سير له شده : دو حبه

- زعفران و آرد : به ميزان لازم

- ماء الشعير : نصف پيمانه

- بيكينگ پودر : يك قاشق چاي خوري

- روغن مايع : دو قاشق غذا خوري

- نمك و فلفل : به ميزان لازم

روش تهيه :

ميگو را پاك كرده و كنار بگذاريد. سير ، زعفران بيكينگ پودر ، ماء الشعير ، روغن مايع ، نمك و فلفل را مخلوط كرده ، آرد را كم كم افزوده تا سس به غلظت ماست زده شده در بيابيد. ميگو ها را داخل مايه گذاشته و اجازه دهيد به مدت 30 دقيقه درون مواد بماند. سپس ميگوها را داخل روغن داغ سرخ كرده و درون ظرف چيده آن را تزيين كنيد.

چلو ماهيچه زياد بخوريد !

در اين فصل بيش تر بايد از گوشت هاي قرمز استفاده كنيد ، مانند گوشت بره يا گوسفند. در افراد مسن استفاده از گوشت شتر مرغ يا گوشت شتر كه مزاج گرمي دارند ، مناسب است. گوشت پرنده هاي كوچك هم گرم است و مي توان در صورت تمايل از آن استفاده كرد.

مواد لازم :

- گوشت ماهيچه گوسفندي : نيم كيلو

- پياز : دو عدد

- نمك و فلفل و دارچين : به مقدار لازم

روش تهيه :

پياز ها را خلالي خرد كنيد و در روغن تفت دهيد. حالا گوشت ماهيچه را كف قابلمه روي پيازها بگذاريد. در قابلمه را بگذاريد و پنج دقيقه با شعله ملايم گوشت را تفت دهيد تا تغيير رنگ بدهد. كمي دارچين به گوشت بزنيد و حدود يك ليوان آب جوش به قابلمه اضافه كنيد. آب نبايد روي گوشت را بگيرد. وقتي جوش آمد شعله را كم كنيد و حدود سه ساعت زمان بدهيد تا ماهيچه حسابي بپزد.