مهريه سوالاتي راجع به مهريه

سوالاتي راجع به مهريه

مجموعه: احكام ديني

 پديد آمدن مهريه نتيجه تدبير ماهرانه ‏اي است كه در متن خلقت و آفرينش براي تعديل روابط زن و مرد و پيوند آنها به يكديگر بكار رفته است و ريشه در حيا و عفاف زن دارد.

زن با الهام فطري دريافته است كه عزت و احترام او به اين است كه خود را رايگان در اختيار مرد قرار ندهد.

و همين سبب شده كه زن توانسته با همه ناتواني جسمي، مرد را به عنوان خواستگار به آستانه خود بكشاند و مردها را به رقابت با يكديگر وادار كند.

مهريه به مالي گفته مي‌شود كه مرد در هنگام وقوع عقد نكاح به همسر خود مي‌پردازد يا مكلف به پرداختِ آن مي‌شود. اگر چه مهريه در زمان معاصر مختص مسلمانان است، اما برخي محققان به شواهدي تاريخي از ايران قبل از اسلام، يونان باستان و نيز آيين يهوديت اشاره مي‌كنند كه نشان‌دهنده سابقه پرداخت مبلغي پول از طرف داماد به عروس (يا پدر عروس) در زمان ازدواج است.

سوال: اگر شوهر مهريه‌ي زن را نپردازد، آيا زن مي‌تواند بدون اجازه، آن را از اموال همسرش بردارد؟
مهريه ديني است بر عهده‌ي شوهر، كه ملزم به پرداخت آن است، پس چنانچه با وجود تمكن مالي و درخواست زن، از پرداخت آن امتناع كند، او مي‌تواند به عنوان تقاص، آن را از مال شوهر بردارد. البته برخي از مراجع تقليد (آيات عظام مكارم شيرازي و صافي گلپايگاني)، اجازه از مجتهد جامع الشرايط را در اين امر، لازم مي‌دانند و در هر حال، اگر در اين‌باره قانون خاصي وجود داشته باشد، بايد ملتزم به آن بود.

پاسخ مراجع عظام تقليد نسبت به اين سوال، چنين است:

حضرت آية الله العظمي سيستاني(مد ظله العالي):
به عنوان تقاص اشكال ندارد.

 حضرت آية الله العظمي صافي گلپايگاني(مد ظله العالي):
چنانچه با وجود تمكن مالي، از دادن مهر امتناع كند زن مي‌تواند از مال شوهر تقاص كند ولي بنابر احتياط واجب با اجازه حاكم شرع جامع الشرائط اين كار را انجام دهد.

 حضرت آية الله العظمي مكارم شيرازي(مد ظله العالي):
در فرض سوال، اين كار بدون اجازه حاكم شرع جايز نيست.
 
حضرت آية الله العظمي نوري همداني(مد ظله العالي):
چنانچه مهريه حال باشد و زوج از پرداخت آن استطاعت داشته باشد مع ذلك مماطله كند زن مي‌تواند آن را از اموال وي اخذ كند هر چند تحصيل رضايت اولي است.
 
سوال: در عقد موقت اگر نزديكي صورت نگيرد؛ در صور زير چه مقدار مهريه به زن تعلق مي گيرد؟
الف) قبل از دخول، مرد مدت را ببخشد.

ب) مدت تمام شود و مرد نزديكي نكند.

ج) زن تمكين نكند.
 
امام خميني(ره):
الف) نصف مهر به زن تعلق مي گيرد.

ب) تمام مهر به زن تعلق مي گيرد.

ج) به نسبت مدت تمكين، مهر به زن تعلق مي گيرد. پس اگر نصف مدت تمكين كرده باشد نصف مهر، اگر يك سوم مدت باشد؛ (ثلث) يك سوم مهر به او تعلق مي گيرد.

 آية الله اراكي(ره):
الف) نصف مهر به زن تعلق مي گيرد.

 آية الله بهجت(ره):
الف) نصف مهر به زن تعلق مي گيرد.

ب) تمام مهر به زن تعلق مي گيرد.

ج) به نسبت عدم تمكين، مهر ساقط مي شود.

 آية الله تبريزي(ره):
الف) نصف مهر به زن تعلق مي گيرد.

ب) تمام مهر به زن تعلق مي گيرد.

ج) به نسبت مدتي كه تمكين نكرده، مهر ساقط مي شود.

 آية الله خوئي(ره):
الف) نصف مهر به زن تعلق مي گيرد.

ب) تمام مهر به زن تعلق مي گيرد.

ج) به نسبت مدتي كه تمكين نكرده، مهر ساقط مي شود.

 آية الله سيستاني(دام ظلّه):
الف) نصف مهر به زن تعلق مي گيرد.

ب) تمام مهر به زن تعلق مي گيرد.

ج) به نسبت مدتي كه تمكين نكرده، مهر ساقط مي شود.

 آية الله شبيري زنجاني(دام ظلّه):
الف) بنابر احتياط (واجب) تمام مهر به زن تعلق مي گيرد.

 آية الله صافي گلپايگاني(دام ظلّه):
الف) نصف مهر به زن تعلق مي گيرد.

ب) تمام مهر به زن تعلق مي گيرد.

ج) به نسبت مدتي كه تمكين كرده، مهر به زن تعلق مي گيرد.
 
آية الله فاضل لنكراني(ره):
الف) نصف مهر به او تعلق مي گيرد.

ب) تمام مهر به زن تعلق مي گيرد.

ج) به نسبت مدتي كه تمكين نكرده، مهر ساقط مي شود.

 آية الله گلپايگاني(ره):
الف) نصف مهر به زن تعلق مي گيرد.

ب) تمام مهر به زن تعلق مي گيرد.

ج) به نسبت مدتي كه تمكين كرده، مهر به زن تعلق مي گيرد.
 
آية الله مكارم شيرازي(دام ظلّه):
الف) نصف مهر به زن تعلق مي گيرد.

ج) تنها آن مقدار از زمان كه زن تمكين كرده مهريه اش لازم است.

 آية الله نوري همداني(دام ظلّه):
الف) نصف مهر به زن تعلق مي گيرد.

 آية الله وحيد خراساني(دام ظلّه):
الف) نصف مهر به زن تعلق مي گيرد.

ب) تمام مهر به زن تعلق مي گيرد.

ج) به نسبت مدتي كه تمكين نكرده، مهر ساقط مي شود.

 چند سوال از آية الله مكارم شيرازي دام ظله:

سوال: زياد كردن مقدار مهريه بعد از اجراي صيغه عقد چه حكمي دارد؟
جواب: زياد كردن مهريه بعد از عقد اشكال دارد، مگر اين كه در عقد خارج لازمي بوده باشد.
 
سوال: اگر مرد به اين قصد مهريه را قبول كند كه هرگز نپردازد يا نخواهد پرداخت حكم عقد نكاح چيست؟

جواب: عقد نكاح باطل نمي شود ولي همسرش را بايد راضي كند.
 
سوال: اگر پدر دختر همان پول را كه از داماد مى گيرد مهريّه دخترش قرار دهد، به اين معنا كه دختر مبلغ را كاملا از شوهرش به عنوان مهريّه خود اخذ كند، هر مقدار كه خواست براى خودش جهيزيّه تهيّه كند و اضافه آن را به پدر يا مادر و يا برادر خود هبه كند، آيا براى آنها حلال است؟

جواب: در صورتى كه مهريّه و شيربها را دختر به صورت مهريه از شوهر بگيرد و مقدارى از آن را صرف تهيّه جهيزيّه نمايد و اضافى آن را به هر كس بدهد جايز است.

 منابع:
islamquest.net
anhar.ir
tebyan.net