روستاي ابيانه يكي از استثنايي ‏ترين روستاهاي ايران

روستاي ابيانه يكي از استثنايي ‏ترين روستاهاي ايران

مجموعه: مكانهاي تفريحي ايران

روستاي ابيانه به خاطر بناهاي تاريخي پرتنوعش يكي از استثنايي ‏ترين روستاهاي ايران است

در ۴۰ كيلومتري شمال غربي نطنز از استان اصفهان در دامنه كوه كركس روستايي بس كهن و ديدني واقع است به نام ابيانه. روستاي ابيانه را به اعتبار آثار و بناهاي تاريخي پرتنوعش بايد از زمره استثنايي ‏ترين روستاهاي ايران به شمار آورد. شكوه معماري بومي و سرشار از زيبايي روستاي ابيانه، آن را در شمار نمونه‏ هاي كم نظيرو از اماكن ديدني اصفهان و از ديدني‏هاي ايران درآورده است.

ابيانه نقطه ‏اي خوش منظره و خوش آب و هوا و داراي موقعيت طبيعي مساعدي است. در دوره صفويه هنگامي كه شاهان صفوي براي ييلاق به نطنز مي‏رفتند بسياري از نزديكان آنها و درباريان ترجيح مي‏دادند در ابيانه اقامت كنند.شمار خانه ‏هاي روستاي ابيانه در سرشماري سال ۱۳۶۱ برابر با ۵۰۰ واحد برآورد شده. اين خانه‏ ها تماما بر روي دامنه اي در شمال رودخانه برزرود بنا شده است به صورتي كه پشت بام مسطح خانه‏ هاي پايين دست، حياط خانه‏ هاي بالادست را به وجود آورده است و هيچ ديواري هم آنها را محصور نمي‏سازد. در نتيجه، روستاي ابيانه در وهله اول روستايي چند طبقه به نظر مي‏آيد كه در بعضي موارد تا چهار طبقه آن را مي‏ توان مشاهده كرد.

ابيانه، نقطه ‏اي خوش منظره و خوش آب و هوا و داراي موقعيت طبيعي مساعدي است

اتاقهاي ابيانه به پنجره ‏هاي چوبي ارسي مانند مجهزند و اغلب داراي ايوانها و طارميهاي چوبي پيش آمده مشرف بر كوچه ‏هاي تنگ و تاريك‏ اند كه خود به صورت مناظر ديدني و جالبي درآمده‏ اند. نماي خارجي ديوارهاي خانه‏ هاي ابيانه با خاك سرخي كه معدن آن در مجاورت روستاست پوشيده شده است.

از آنجا كه در دامنه ‏هاي شيبدار روستاي ابيانه فضاي كافي براي ساختن خانه‏ هاي موردنياز وجود ندارد در اين روستا چنين رسم شده است كه هر خانواده انبار غار مانندي در تپه‏ هاي يك كيلومتري روستا، در كنار جاده و نرسيده به ابيانه ايجاد نمايد. اين غارها كه در دل تپه‏ ها حفر شده ‏اند و از بيرون تنها درهاي كوتاه آن نمودار است براي نگهداري دامها و نيز آذوقه زمستاني و اشياي غيرضروري مورد استفاده قرار مي‏گيرد. زندگي مردم ابيانه كشاورزي و باغداري و دامداري است كه با روشهاي سنتي اداره مي‏شود.

شغل مردم ابيانه بيشتر كشاورزي و باغداري و دامداري است كه با روشهاي سنتي اداره مي‏شود

مردم روستاي ابيانه به سبب كوهستاني بودن منطقه و دور بودن محل آن ها از مراكز پرجمعيت و راه هاي ارتباطي، بسياري از آداب و رسوم قومي و سنتي و از جمله زبان و لهجه قديم خود را حفظ كرده اند. زبان مردم ابيانه از زبان هاي ايراني شمال غربي كه البته در طول زمان دچار تغيير و تحولات زيادي شده و اكنون فقط تعداد كمي از واژه هاي اصيل پهلوي در گويش آنان شنيده مي شود.

لباس سنتي مردم ابيانه، هنوز هم ميان آن ها رواج دارد و در حفظ آن تاكيد و تعصب از خود نشان مي دهند، در مردان شلوار گشاد و درازي از پارچه سياه(دويد) و در زن ها پيراهن بلندي از پارچه‏ هاي گلدار و رنگارنگ است. علاوه بر اين، زن هاي ابيانه معمولا چارقدهاي سفيدرنگي بر سر دارند.

اتاقهاي ابيانه به پنجره ‏هاي چوبي ارسي مانند مجهزند

آتشكده ابيانه
قديمي ترين اثر تاريخي ابيانه آتشكده ابيانه است. آتشكده ابيانه را نمونه اي از معابد زردشتي دانسته اند كه در جوامع كوهستاني ساخته مي شد.

مساجد ابيانه
روستاي ابيانه داراي يازده مسجد است.

مسجد جامع روستاي ابيانه مسجدي بسيار قديمي است و قديم ترين اثر تاريخي اين مسجد، منبر چوبي منبت كاري آن است كه در سال ۴۶۶ هجري قمري ساخته شده است. مسجد قديمي ديگر ابيانه مسجد برزله است كه داراي فضاي دلبازي است و روي لنگه در شرقي آن سال ۷۰۱ هـ. ق. نوشته شده است كه مربوط به دوره ايلخانان است. مسجد تاريخي ديگر ابيانه مسجد حاجتگاه است كه كنار صخره اي در كوهستان بنا شده و بر در ورودي شبستان آن تاريخ ۹۵۲هـ. ق. مشاهده مي شود.

زيارتگاه ابيانه
روستاي ابيانه داراي دو زيارتگاه است: يكي مرقد شاهزاده عيسي و شاهزاده يحيي در جنوب روستا كه به گفته اهالي فرزندان امام موسي كاظم بوده اند؛ و زيارتگاه ديگر روستاي ابيانه هينزا ناميده مي شود. 

 ديوارهاي خانه‏ هاي ابيانه با خاك سرخي كه معدن آن در مجاورت روستاست پوشيده شده است

 
قلعه هاي ابيانه
ابيانه سه قلعه دارد كه عبارتند از:

۱- پال همونه يا تخت هامان كه در جنوب غربي روستاي ابيانه قرار دارد و متعلق به محله بالا و يوسمون است. اين قلعه حدود ۲۰۰ سال پيش ساخته شده است. و سند ساخت آن نيز وجود دارد. در اين سند سهم افراد در ساخت قلعه مشخص شده است.

۲- هرده كه در شمال شرقي روستاي ابيانه قرار دارد و به محله هرده تعلق دارد.

۳- پاله كه در شمال غربي روستاي ابيانه قرار دارد و به محله پل تعلق دارد. اين قلعه ها مربوط به دوره هاي ياغيگري بوده كه مردم براي حفظ امنيت خود در مقابل ياغي هاي محلي ساخته اند و در آن به نوبت كشيك مي داده اند.

در ايام گلابگيري كه معمولا اواخر ارديبهشت رخ مي دهد؛ خيل عظيمي از مسافران و گردشگران به سمت روستاي ابيانه كه از مكانهاي ديدني و جاذبه هاي توريستي و گردشگري استان اصفهان است روانه مي شوند. ابيانه مسيري نسبتا طولاني دارد. علاوه بر اين به علت قرار نداشتن بر روي هيچ كدام از راه هاي اصلي، ماشين خطي يا ميني بوسي در آن مسير كار نمي كند. روستاي ابيانه در جنوب كاشان و در فاصله حدود 80 كيلومتري آن قرار دارد.      

لباس سنتي مردم ابيانه، هنوز هم ميان آن ها رواج دارد و در حفظ آن تاكيد و تعصب از خود نشان مي دهند

زبان مردم ابيانه از زبان هاي ايراني شمال غربي كه البته در طول زمان دچار تغيير و تحولات زيادي شده