معرفي و پيشينه‌ي هنر چپري‌بافي

معرفي و پيشينه‌ي هنر چپري‌بافي

مجموعه: هنرهاي دستي و ترسيمي

چپري بافي يكي از صنايع دستي استان مازندران است

چپري بافي يكي از شاخه‌هاي نساجي سنتي ايران و رشته‌ي بومي استان مازندران است.

چَپري، پارچه‌اي دست‌بافت با تار پنبه‌اي و پود پشمي است كه كه با دستگاه پارچه‌بافي دووَردي توليد شده و در استان مازندران براي توليد پوشاك محلي كاربرد دارد.
پارچه‌ي چپري، در استان مازندران به ميزان محدود و اغلب توسط زنان بافته مي‌شود.

بافت پارچه‌ي چپري، يكدست و يكنواخت بوده و داراي برجستگي‌ نيست. در بافت چپري، نخ‌ها به‌تناوب از روي هم گذر كرده و در اثر پيوستگي نخ‌هاي تار و پود و درگيري آنها با يكديگر، پارچه‌اي با مقاومت مطلوب توليد مي‌شود.

پارچه‌ي چپري مرغوب، بايد داراي ويژگي‌هاي زير باشد:
- بايد تارهاي چپري از جنس پنبه و پودهاي آن، از جنس پشم باشد.

- تمام رنگ‌هاي به‌كاررفته در رنگرزي الياف ايزار بايد از ثبوت كافي برخوردار باشند. رنگ‌هاي طبيعي مزيت بيشتري نسبت به رنگ‌هاي شيميايي دارد.

- پارچه‌ي چپري بايد عاري از عيب‌هاي ظاهري ذاتي ازقبيل گره‌دارشدن، دورنگي، رگه‌دارشدن، غيريكنواختي شديد رديف‌هاي بافته‌شده، تركيدگي و بدقوارگي باشد.

- پارچه‌ي چپري نبايد داراي عيوب ظاهري عارضي ازقبيل پارگي، سوراخ‌شدگي، سوختگي، رنگ‌پس‌دادن، پوسيدگي، آثار رفوگري، ساييدگي، رنگ‌پريدگي، بيدخوردگي و نخ‌كشي باشد.

پارچه‌ي چپري، در زمان‌هاي گذشته مصارف گوناگون نداشته و جهت استفاده در پوشاك محلي مازندران بافته مي‌شد.

نقوش، طرح‌ها و رنگ‌بندي محصولات چپري‌بافي
در بافت چپري ، از نقشه‌ي خاصي استفاده نمي‌شود.
به‌دليل شيوه‌ي بافت، امكان ايجاد نقوش منحني و پيچيده در چپري وجود ندارد.
اجراي چاپ پارچه در اين هنر- صنعت رايج نيست.
همچنين، با توجه به شيوه‌ي بافت چپري، امكان ايجاد خط‌نوشته در مرحله‌ي بافت وجود ندارد. شيوه‌ي چاپ خطوط نوشتاري نيز روي پارچه‌ي چپري رايج نيست.

مواد اوليه‌ي چپري‌بافي
مواد اوليه‌ي چپري‌بافي، شامل نخ‌هاي پنبه‌اي سفيد،نخ‌هاي پشمي رنگرزي‌شده و رنگدانه‌هاي گياهي ، جانوري يا شيميايي است.

چپري با دستگاه پارچه‌بافي دووردي بافته مي‌شود.
منبع:barzaan.com