خانه تكاني دل را فراموش نكنيم

خانه تكاني دل را فراموش نكنيم

مجموعه: متفرقه ديني

اين روزها بازار خانه تكاني گرم است و همه به نوعي مشغول تميز كردن و به عبارتي خانه تكاني هستند.

در اين فرصت چه خوب است كه اين وقت هايمان را تنها صرف خانه تكاني خانه هاي گلي و آجري نكنيم و كمي هم به فكر خانه تكاني دل هايمان باشيم.

مقايسه خانه دل با خانه گِل
يكي از رسم هايي كه  نزديك عيد مرسوم است نظافت و پاكيزگي است به گونه اي كه نزديك سال جديد و نوروز، همه در پي خانه تكاني مي شوند.

همه سنسورهاي تميزي و نظافتشان فعّال و فعّال تر مي شود كه هرچه كثيفي و آلودگي هست را از خانه هاي گلي و آجري و سنگي خود از بين ببرند.

خانه ها را رنگ مي كنند، در و پنجره و ... را مي شويند كه سال نو را با آلودگي و كثيفي آغاز نكنند.
 
نظافت روزانه، هفتگي و سالانه در امور مادي و معنوي
در بحث نظافت يه سري كارهاي روزانه است مثل شستن ظرف ها و گردگيري، يك سري كارهاي هفتگي مثل آب دادن به درخت و يك سري هم نظافت هاي سالانه است مثل شستن قالي و ديوار و پنجره.

نكته اين جا است كه چه خوب است همين طور كه به نظافت مادي روزانه، هفتگي، ماهانه و سالانه توجه مي شود، به نظافت معنوي و خانه تكاني دل هم توجه كنيم.

 يك عبادت روزانه داريم، رابطه با خدا. يك عبادت هفتگي داريم، نماز جمعه. يك عبادت سالانه داريم شب قدر.

در نظافت هم مي‌شوييم و هم مي‌چينيم. اول فرش و پتو و هرچه آلوده هست را مي‌شوييم و بعد از  شستن چيدن است.

در امور معنوي هم علماي اخلاق گفته اند اول تخليه يعني عيب‌هايت را خالي كن. خودت را از عيب خالي كن. بعد تخليه! يعني هم بايد عيب را برطرف كرد و هم بايد صفات انساني را در خود زينت داد.

كسي خانه‌اش را مي‌شويد كه مي‌فهمد خانه‌اش كثيف است، احساس مي‌كند اين فرش آلوده است، مي‌شويد. كسي هم به فكر خودسازي مي‌افتد كه احساس كند عيب دارد.

بعضي ها به راحتي دروغ مي گويند، غيبت مي كنند، نيش مي زنند و در آخر هم مي گويند من كه عيبي ندارم!

كساني به فكر تقوا و تعليم و تربيت و خودسازي خودشان هستند كه عيب هايشان را بفهمند.

توجه به عيب‌هاي خود، زمينه اصلاح عيوب
روايت داريم هركه را خدا دوستش بدارد، به او مي فهماند كه چه عيب هايي دارد تا در رفع آنها تلاش كند.

علامت اينكه خدا يك نفر را دوست دارد، اين است كه به او مي‌‌گويد: تو اين عيب‌ها را داري، سعي كن عيب‌هايت برطرف شود.

و اين جا است كه متوجه مي شويم خانه تكاني دل چقدر مهم است و اهميت دارد؛ متأسفانه عيب و كثيفي هاي فرش و پنجره و مبل و ديوار و لباس  را متوجه مي شويم اما به عيب هاي دروني خودمان، دروغ و تهمت و غيبت و حسادت و تكبر و... توجه نمي كنيم و خودمان را بي عيب عالم مي دانيم.

 خانه تكاني دل، مايه آرامش خود و ديگران
از نظافت خانه، هم خودمان لذت مي‌ بريم هم ديگران. خانه‌ تكاني كه شد، وقتي خستگي برطرف مي‌شود، آدم هم خودش لذت مي برد و هم هركسي كه وارد خانه مي شود لذت مي برد.

اگر عيب هاي خود را پاك كنيم و خود را تطهير كرده و وجودمان را به زيبايي ها تزيين كنيم هم خودمان خوشحال مي شويم و سود مي بريم و هم هر كسي با ما برخورد مي كند مي گويد: چه آدم پاكي، چه آدم صافي.

براي نظافت خانه بايد در و پنجره‌ها را بست. چون گرد و خاك از اين پنجره‌ها بيرون مي‌آيد.  پنجره‌ي دل ما هم گوش است.

مراقب باشيم هر حرفي را نشنويم كه غيبت و تهمت نشود.

دروازه‌ي اتاق در و پنجره هاي آن است، مي‌بنديم خاك نيايد. دروازه‌ي دل هم چشم و گوش انسان است، بايد توجه كنيم كه هرچيزي را نبينيم و نشنويم تا از آلودگي ها به دور بوده و مصون بمانيم.

 ابزار لازم براي خانه تكاني
خانه تكاني ربطي به مساحت خانه ندارد. چه خانه‌ي كوچك، چه خانه‌ي بزرگ، خانه تكاني مي‌خواهد، خودسازي هم كاري ندارد كه بچه يا بزرگ، پدربزرگ يا مادر بزرگ باشي.

هر چيزي با يك ابزار خاصي پاك مي شود، هر عيبي هم دوايي دارد اما يك دوايي است كه مي تواند دواي خيلي از بيماري ها باشد و آن ترك معاشرت با دوست بد است.

تلويزيون را يك طور بايد پاك كرد. قالي را طور ديگري.

قالي را بايد با دسته بيل پاك كرد. قالي را دَمَر مي‌كنند، لگد و دسته بيل! حالا با دسته بيل سراغ تلويزيون بروي، خوب مي‌شكند. همينطور كه هر غباري و هر آلودگي را به نحوي، هر عيبي را هم به كسي....  

كسي بخل دارد. دوايش خمس و زكات و انفاق است.

كسي كه غافل است، دوايش تذكر است.

در حديث داريم: «ظُهُورَكُمْ ثَقِيلَةٌ مِنْ أَوْزَارِكُم‏» (وسايل الشيعه/ج10/ص313) كمرهاي شما از گناه پر شده است. خوب چطور بار گناهي كه روي كمر من است؟ مي‌ گويد: «فَخَفِّفُوا عَنْهَا بِطُولِ سُجُودِكُم‏» كسي كه گناهكار است، دواي گناهكار اين است كه سجده‌هايش را طول بدهد.
 
كينه ها را پاك كنيم
همين طور كه خانه هاي گلي را خانه تكاني مي كنيم، دستمالي بر داريم و كينه ي ديگران را از دل پاك كنيم، كينه‌ي كسي در دل ما نباشد.

در قرآن سه تا قلب داريم: يك قلب سليم «إِلَّا مَنْ أَتىَ اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ» (شعرا/89) قلب سالم يعني قلب پاك، نه كينه دارند. نه عقده دارند. نه تكبر دارد. نه حسود است. نه بخيل است.

يك قلب را مي‌گويد منيب: «وَ جاءَ بِقَلْبٍ مُنيبٍ» (ق/33)

و يك قلب هم قلب مريض است:

فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزَادَهُمُ اللَّهُ مَرَضًا وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ به ما كَانُوا يَكْذِبُونَ
در دلِ آنان بيماريِ [سختي از نفاق] است، پس خدا به كيفرِ نفاقشان بر بيماريشان افزود، و آنان را به خاطر آنكه همواره دروغ مي‌ گفتند، عذابي دردناك است. (بقره/10)

خداوند به صراحت در اين آيه مي‌ فرمايد كه قلب غير مومن مريض مي‌ باشد. براي هر مريضي درمان و شفايي است و براي قلب مريض درماني جز قرآن وجود ندارد.

خواندن قرآن و عمل و تدبر به آيات آن ذره ذره نور و سلامتي را به قلب باز مي ‌گرداند و بيماري دل را برطرف مي ‌كند.

قلب مومن رئوف و مهربان و قلب غير مومن سخت
بعضي انسان‌ ها بسيار مهربانند و زود بدي ‌ها را فراموش مي ‌كنند و هيچ گاه به دنبال انتقام نمي ‌روند و به همه و با همه مهربان و رئوفند.

به پدر و مادرشان محبت مي ‌كنند، به اطرافيان و همسر و فرزندانشان نيكي مي‌ كنند، ذره اي گرد كينه و بدي و نفرت در آنان نيست و ايمان در خانه دلشان ميهمان شده و اكنون ديگر صاحب خانه است و اين صاحب خانه اكنون فرمان مي ‌دهد.

وَجَعَلْنَا فِي قُلُوبِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ رَأْفَةً وَرَحْمَةً
و در قلب كساني كه از او پيروي مي ‌كردند رأفت و رحمت نهاديم.(حديد/27)

خداوند هم به خاطر ايمانشان رأفت و مهرباني را هديه و پاداششان قرار داده.

اما عده اي قلب‌ هاي سختي دارند اينان به واسطه گناهان و عدم ايمان قلبي به خدا قلبشان چون سنگ سخت است و مهربان نيستند.

در حق بندگان خدا خوبي نمي ‌كنند دائماً به دنبال انتقام و خشونت هستند، آجر روحشان با سنگدلي و كينه ساخته شده است.

در حق همه ستم مي كنند و حق همسر و فرزند و پدر و مادر را ادا نمي كنند و روحشان مانند سنگ سخت است .هر چند كه بعضي سنگ‌ ها از ترس خداوند فرو مي ‌ريزند و مي ‌شكنند و از دلشان آب و چشمه جاري مي ‌شود اينان از سنگ سخت ‌ترند.

منابع:
درس هايي از قرآن
افكار نيوز

تبيان