وزارت ارتباطات نگران تلگرام است؛ اظهارات وزير اين وزارتخانه و ديگر مسئولانش محدود است به جملههايي كه از آنها ميتوان دريافت پاي انتشار گسترده تصاوير مستهجن در لواي يك «ابزار ارتباط موبايلي» در ميان است.
به گزارش
گروه وبگردي باشگاه خبرنگاران جوان،براي تهيه اين گزارش ما به درون دوزخ كانالهاي مستهجن تلگرام رفتهايم و از دل اين منجلاب خوشبَرورو به شما اين خبر مهم را مخابره ميكنيم: انتشار وسيع و پرآبوتاب تصاوير و فيلمهاي مستهجن در كانالها و گروههاي تلگرامي. گزارش پيشرو كه از دل كانالهاي مستهجن تلگرامي تهيه شده، دنبال تشريح موقعيت ما در برابر يك هجوم تازه است تا مقاومتر و كاربلدتر شويم و دُم به تله ندهيم.
«اسم من مبيناست، اگه دنبال... حضوري ميگردي، وقتت رو با گروههاي الكي تلف نكن، به كانال من سر بزن، پره شماره دختراي خوبه»، «اونايي كه اهلش هستن، ميدونن داياناجون همهرو راضي نگه ميداره. كانال داياناجون هرساعت با كلي عكس و فيلم داخلي. نبود لفت بده»، «اعضاي گروه لطفا لفت نديد، ما هرساعت فيلم خصوصي يكي از بازيگرار و با اسم و مشخصات منتشر ميكنيم، جون ميترا، اگه نبود لفت بده». چنين پيامهايي براي آنها كه اهلش (!) هستند آشناست، اما لابد حالا از خواندنشان در يك رسانه معتبر، عرق خجالت و شرم به پيشاني دارند. واقعيت اما چيز ديگري است. در واقعيت انتشار هر عكس در كانالهاي مستهجن ايراني تلگرام، در هرساعت بيش از ٣٠٠ بازديدكننده دارد. برخي از فيلمها به دليل نوع تبليغشان و شكل انتشارشان در ساعتهاي اول، گاهي تا هزاربار ديده ميشوند.
تلگرام حالا ديگر فقط يك پيغامرسان ساده نيست؛ در نظر داشته باشيد نوع استفاده و كاربري شما از اين نرمافزار، تعيينكننده لحظه آشناييتان با اين كاربريهاي مخفي خواهد بود. مثلا اگر اهل پيوستن به كانالهاي جدي خبري هستيد يا اگر به گروههاي شعر و ادب و سينما پيوستهايد، زمان درازي صرف ميشود تا كانالهاي مستهجن شما را بهعنوان يك كاربر پيدا كنند اما اگر در گروههاي جوكهاي بيتربيتي عضويت داريد يا به كانالهاي فشن و دختران امروز پيوستهايد، اين زمان ممكن است به يك روز تقليل پيدا كند. شيوه عضوگيري كانالهاي مستهجن تلگرام استفاده از امكان گروههاي تلگرامي است؛ هر گروهي كه امكان تبليغ لينك اين كانالهاي مستهجن را داشته باشد، هر شب پر ميشود از عكسها و لينكهايي كه با لمسكردنشان، شما را به دنياي خود فراميخوانند.
وزارت ارتباطات نگران همين اتفاق در تلگرام است. واقعيت اين است كه همين حالا در تلگرام، صدها و بلكه هزاران كانال پورنو مشغول فعاليت و بارگذاري عكس، فيلم، داستان و كارتون هستند كه از ميان آنها، استقبال مخاطبان ايراني از فيلمها و عكسهاي مستهجن ايراني بيشتر بوده است. اين موضوعي است كه اصليترين دليل نگارش اين گزارش است. براي تهيه اين گزارش، گزارشگر يكماه را در عضويت ١٠ كانال تلگرامي بوده كه اختصاصا در حوزه توليد محتواي مستهجن فعاليت ميكنند.
محتواي كانالهاي مستهجن چيست؟
در يك برآورد ساده از كانالهاي مورد اشاره، دريافتهام كه اين كانالها چند عرصه جدي انتشار محتوا دارند: «تبليغات»، «توليد و انتشار تصاوير مستهجن»، «جوكهاي غيراخلاقي» و «انتشار شايعات». اما واقعيت اين است كه در هر كانال تلگرامي امروز ميشود به نشر شايعه يا انتشار جوكهاي غيراخلاقي پرداخت اما تجربه نشان ميدهد كانالهايي كه در حوزههاي مختلف فعاليت ميكنند به محض انتشار فيلم مستهجن يا تبليغي كه شائبه مسائل جنسي داشته باشد، مخاطبانش را بهطوركامل از دست خواهد داد. بنابراين در تعيين محتواي كانالهاي مستهجن فقط همان دو دسته اول قابل بررسي هستند:
يك) تبليغات:
تبليغات اصل و اساس فعاليتهاي تلگرامي است. حتي نگاهي به كانالهاي خبري كه جنبه سياسي دارند هم نشان ميدهد كه لابهلاي انتشار اخبار و شنيدهها، آنچه قرار است تبليغ شود، يك ديدگاه يا احتمالا حمايت مستقيم از نمايندگان يك طيف سياسي در انتخابات پيشروي مجلس شوراي اسلامي است. اما كانالهاي مستهجن تلگرام چهچيزي را تبليغ ميكنند؟ اين كانالها در چند حوزه كار تبليغي خود را انجام ميدهند؛ «تبليغ ادوات جنسي»، «تبليغ روشهاي هك تلگرام»، «تبليغ روشهاي ارتباط با زنان و دختران ويژه» و «تبليغ ديگر كانالهاي تلگرامي همسو».
بين اين چهار حوزه يك ارتباط جدي وجود دارد كه نبايد از آن چشم پوشيد بهطوريكه آشكار است همه اين موارد تبليغاتي در يك راستا عمل ميكنند. براي درك بهتر اين موضوع به تبليغاتي كه به طور مداوم در كانال «جوجو پارتي» منتشر ميشود دقت كنيد: «هك كامل گوشي (تمام گوشي) آموزش فارسي و ويدئويي، پشتيباني آنلاين، نرمافزار هك و توضيحات فقط در اين كانال». در اين تبليغ كه مختص هك تلگرام است، آمده: «آيا به دوست خود اطمينان نداريد؟ ميخواهيد آخرين چت او را به صورت آنلاين بخوانيد؟ آيا ميدانيد همه روابط بهخاطر دروغگويي از هم پاشيده ميشوند؟ چرا قبل از ازدواج، از سَر و سِر دوست خود مطلع نشويد؟» چنين هجمه تبليغاتياي مخاطب را به سمت سايتي هدايت ميكند كه شما با انتخاب گزينه هك تلگرام ميتوانيد در ازاي پرداخت اينترنتي ٩هزارو ٩٥٠ تومان ناقابل نرمافزار هك را خريداري و روي گوشي خود نصب كنيد. اين سايتها به آدرسهاي مشابهي كه همه دامنه اينترنتي tk. دارند، در اينترنت قابل جستوجو هستند، علاوه بر اين نرمافزار و نرمافزارهايي چون هكِ وايفاي، نرمافزار مكانيابي بدون جيپياس و... اين كانالها فروشنده يكي ديگر از اقلامي هستند كه در همين كانالها تبليغ ميشود؛ «ادوات جنسي».
ادوات جنسي يكي از ممنوعههاي واردات و حتي قاچاق هستند. برخورد پليس، نهادهاي نظارتي و بازرسي با فروش چنين وسايلي به حدي بوده كه سالهاست از نايابترين اجناس بازار ايران به حساب ميآيند اما حالا كانالهاي تلگرام فرصتي ايجاد كردهاند تا با عرضه اينترنتي اين محصولات زمينه تازهاي براي فساد در جامعه فراهم كنند. دكتر سيدعلي مرحمتي كه علاوه بر داروسازي، يكي از واردكنندگان لوازم بهداشتي به ايران است ميگويد كه اين وسايل به صورت قاچاق وارد كشور شده و عجيب اينكه اهمال در مبارزه با قاچاق كالا و ارز در دوره رياستجمهوري احمدينژاد زمينهاي براي آن فراهم كرده است: «من هم اين تبليغات را ديدهام و برايم عجيب بود كه چطور چنين جنسهايي به داخل كشور وارد شده است. واقعيت اين است كه در دوره احمدينژاد تمركز روي مبادي ورود غيرقانوني كالا به كشور به حدي كم شد كه سفارشهاي اينترنتي از كشورهاي چين و تايلند بهراحتي به داخل ايران ميرسيد و مهم نبود شما چه كالايي سفارش ميدهيد، بنابراين امروز انبارهايي در كشور داريم كه از اين كالاها انباشته شده و صاحبان آن بايد براي فروشش كاري كنند».
ترفند اصلي شبكههاي تلگرامي مستهجن، اعلام حراجهاي استثنايي است تا جايي كه يك مانكن جنسي كه در سايتهاي چيني، لااقل يك ميليونتومان قيمت دارد، در اين سايتها با ٣٠٠هزارتومان قابلفروش است. علاوه بر اينها، سايتها اين امكان را هم فراهم كردهاند كه كالاي مورد نظر درب منزل تحويل داده شود و اين موضوع به خاطر شرمي كه خريداران اين محصولات دارند، باعث ميشود كه سيل تقاضاهاي اينترنتي بهسويشان سرازير شود. نگرانيها هم در اين زمينه است، مثلا كاربران در گروههاي مستهجن بارهاوبارها از مدير گروه پرسيدهاند كه چه تضميني وجود دارد، پس از پرداخت هزينه به صورت اينترنتي، كالاي سفارشي آنها به دستشان برسد. جالب اينجاست كه در كل تحقيقات انجامشده، تنها عكس دو مورد از كالاهاي مستهجن پس از دريافت روي اين شبكهها به اشتراك گذاشته شده كه بعيد نيست، يك ترفند تبليغاتي از سوي مديران بازاريابي همين كالاها باشد.
دراينميان تبليغات گستردهاي هم در مورد كالاهاي مصرفي وجود دارد و عجيب اينكه اين كالاها را ميتوانيد با ارسال يك پيامك به شمارهاي در داخل كشور، درب منزل تحويل بگيريد. نمونهاش، قهوهساز اسپرسو خانگي PEZZETTI است كه براساس تبليغهاي منتشرشده در كانالهاي پورنو، ٣٩هزارتومان قيمت دارد و ارسال آن به آدرسهاي تهراني ظرف سهروز انجام ميشود. اين در حالي است كه وقتي با توزيعكننده اين كالاهاي خارجي در تهران گفتوگو كردم، او از انتشار آگهياش در كانالهاي هرزهنگار بياطلاع بود. چراغقوه آمريكايي مارشال، كوله كوهنوردي زائوس و... از ديگر اقلامي هستند كه در اين كانالها تبليغ ميشوند و معلوم نيست كه آيا واردكننده آنها به ايران مايل بوده تبليغاتش در چنين شبكههايي منتشر شود يا نه.
دو( توليد و انتشار فيلم و عكس مستهجن:
«بازم كليپ ايراني ميخوايد؟ لينكو به اشتراك بذاريد تو گروهاتون، آمار رفت بالا براتون چيزاي تازه رو ميكنم». اين عبارتي است كه كمتر از ١٠دقيقه بعد از انتشار يك فيلم مستهجن ايراني روي كانال «كليپ+» قرار گرفت. اين كانال يكي از معروفترين كانالهاي مستهجن داخلي است كه هفته آخر آذرماه بالاخره بلاك شد درحاليكه بيش از هزار عضو داشت. بهجاي هرگونه حاشيهرفتني از رئيس انجمن مددكاري ايران، پرسيدهام كه چطور يك شبكه اينترنتي كه كارش برقراري تماس و اطلاعرساني است بهيكباره به محلي براي نمايش رفتارهاي مستهجن و انتشار عكسها و فيلمهايي با مضامين غيراخلاقي و حتي ضداخلاقي بدل ميشود و او به همان مسئله پايهاي اما هميشگي اشاره ميكند: «موضوع جنسي در ايران تابوست، در محيطهاي خانوادگي و در محيطهاي آموزشي، درباره اين موضوع اطلاعات بهموقع و درستي به افراد داده نميشود اما نياز سر جاي خودش باقي است پس منِ نوعي اگر نتوانم از مجاري رسمي و مطمئن اطلاعات خودم را در اين زمينه به دست آورم، از مراجع غيررسمي ميگيرم مثلا از تلگرام».
بااينحساب، ادمين كانالهاي مستهجن تلگرام، راه خوبي را براي دلالي پيدا كردهاند اما دراينميان وضعيت آنهايي كه عمدا يا سهوا در توليد محتواي اين كانالها نقش ايفا ميكنند چه ميشود؟ به گفته سيدحسن موسويچلك، ما در جامعهاي زندگي ميكنيم كه شاخصهاي متعدد اجتماعي وضعيت مطلوبي ندارند؛ آسيبهاي اجتماعي، سرمايههاي اجتماعي، اعتماد اجتماعي و... در شرايط نرمالي نيستند و بههمينخاطر بايد از سالها پيش نگران پيامدهاي فقدان يا كاهش اين مؤلفهها ميبوديم و امروز، روز آن پيامدهاست: «هر انساني از ارضاي نيازهاي جسمي و روحي خود لذت ميبرد و اين كتمانشدني نيست اما اگر تأمل كنيد درمييابيد كه فعالان تلگرامهاي مستهجن عموما جوانها هستند چراكه در شبكههاي مجازي، حريمهاي دنياي واقعيت وجود ندارند و همين سراب آنها را به سمت استفاده بيمارگونه و حتي اعتيادآور از چنين فضاهايي ميكشاند».
در ميان كليپها و عكسهاي مستهجن منتشرشده در اين كانالها، تصاويري از كودكآزاري، آزار زنان و پسرانِ مشكوك به مشكل تياس بيشتر به چشم ميخورد و از استقبال بيشتري هم برخوردار است اما اتفاقي كه بهتازگي در اين گروهها و كانالها افتاده، وحشتناك به نظر ميرسد: برخي از همسران، خود اقدام به انتشار عكسها و فيلمهاي روابط جنسي خود ميكنند كه عموما بدون شمايل هويتي است اما با دانلود آنها مشخص ميشود كه اين عكسها يا فيلمها در ايران و در شرايط بسيار عادي رابطه جنسي تهيه شده است.
غمانگيزترين بخش محتويات كانالهاي مستهجن تلگرام، فيلمهاي پورنوي خارجي نيست، بلكه فيلمها و عكسهايي است كه در ايران تهيه شده و مخصوص اين كانالها عرضه ميشود. اگر زماني انتشار يك فيلم يا عكس با شكايت تجاوز به حريم خصوصي افراد همراه بود، امروز نگاهي به محتويات تلگرام نشان ميدهد بسياري با علم به اينكه فيلم و عكس حريم خصوصيشان ميليونها بازديدكننده خواهد داشت، آن را تهيه و در تلگرامهاي مستهجن منتشر ميكنند. اين هم موضوعي است كه موسويچلك آن را نشانه ضعف اخلاقي در جامعه ميداند: «فارغ از هرگونه دغدغهاي بهعنوان يك آسيبشناس، نگران ضعف اخلاقي جامعه هستم. آنچه امروز تهديد جدي جامعه ماست، مسئله اخلاق است چراكه جامعهاي با اخلاق ضعيف، بنيانش سست ميشود. وقتي كه فردي فيلم يا عكسي را با علم به انتشار گسترده آن، در شبكههايي مثل تلگرام منتشر ميكند، ديگر از يك نشانه ساده صحبت نميكنيم، آژير خطر اخلاق در جامعه به صدا درآمده و بايد منتظر موارد تلختر هم بود كه پا روي اعتقادات مذهبي، روابط خانوادگي و خوني و... بگذارد».
يكي از نگرانيهاي رئيس انجمن مددكاران ايران، تأثيرات و آسيبهاي تلخي است كه چنين فضاهايي ميتوانند روي ازدواج نسلهاي بعد بگذارند: «زندگي مجازي در اين فضاهاي مجازي ميتواند بياعتمادي افراد را به ازدواج تسري دهد. از اين بهبعد، فرد همه را با همين چشم ميبيند و حتي اين نوع ارتباط مجازي ميتواند فرصتهاي برقراري ارتباط جنسي در محيطهاي واقعي را برايش فراهم كند تا آنجا كه حريمها را در حوزه مسائل خانوادگي شكسته و گاه حتي ظلمي را به ضعيفتري تحميل كند». اگرچه شرم حضور اين گفتوگو اجازه ورود بيشتر اين كارشناس اجتماعي را به مسائل مطرحشده در تلگرامهاي مستهجن فارسي نميدهد اما اين گزارش به همين نكته بسنده ميكند كه در اين كانالها، فيلمهاي مستهجن ايراني فراواني وجود دارند كه نهتنها غيراخلاقي بلكه ضداخلاقي و حتي ضد مسائل انساني هستند.
چه بايد كرد؟
اگر در فيسبوك يك پست يا عكس غيراخلاقي منتشر كنيد، ميتوان با گزارشكردن صفحه شما به مديريت فيسبوك، خواهان حذف پست يا بلاككردن صفحه شما شد، اما تلگرام مثل يك فرستنده عمل ميكند كه گيرنده روي محتواي آن نظارتي نميتواند داشته باشد. حال سؤال اينجاست كه با كانالهاي مستهجن تلگرام چه بايد كرد؟ گزارشگر اين گزارش به شما راهكاري را ميگويد كه خودش به محض تمامشدن اين گزارش انجامش داد؛ قطعكردن و خروج هميشگي از اين كانالها، يعني درست همانكاري كه بعضيوقتها با تلويزيون يا ماهواره ميكنيد؛ كافيست خاموششان كنيد يا كانال را عوض كنيد!
يك مددكار اجتماعي اما راهكارهايي فراتر از برخوردهاي شخصي با يك پديده آسيبزاي اجتماعي دارد. مثلا موسويچلك معتقد است كه بايد قبل از هر اقدامي به مردم، جوانان و آنهايي كه با جوانان سروكار دارند، اطلاعات دقيق، بهموقع و لازم داده شود. قدم بعدي از نظر او، آشنايي دقيق مردم با شبكههاي مجازي و انواع اطلاعات موجود در آن است. راهكار سوم هم استفاده از مؤلفههاي ديني است كه به گفته او ميتوانند در افزايش شاخصهاي اجتماعي نقش داشته باشند: «دليل اهميت مؤلفههاي ديني در اين بحث اين است كه گرايش و وابستگي به چنين كانالهايي تحتتأثير مجموعهاي از عوامل است و صرفا به موضوعات جنسي محدود نميشود؛ نبايد دلايلي چون سرگرمي، انتقاد، كنجكاوي و... را ناديده گرفت».
موسويچلك از فرصت پيشآمده استفاده ميكند و ميگويد كه با بررسي انگيزههاي فردي و اجتماعي ورود به كانالها ميشود راههاي نرفته بسياري را پيمود: «افراد با انگيزههاي مختلفي به سمت چنين فضاهايي ميروند، يك عده براي ابراز وجود، گروهي براي پركردن خلأهاي شخصيتي خود، گروهي مروجان فرهنگ سايبري و گروهي ديگر از عوامل توليد همين فيلمها و عكسها هستند و اين نشان ميدهد كه جامعه ما تشنه موضوعات جدي است و هشدار ميدهم كه اگر آدم تشنه به سمت جويي برود و بازگردد، خطرش بيشتر از تشنهاي است كه نميتواند جوي آب را ببيند!»
اين گزارش اما در اينجا به پايان نميرسد، نقطه پايان اين گزارش حتي ازميانرفتن تمامي كانالهاي مستهجن تلگرام نيست چراكه اين كانالها، شرايطي را براي مسئولان كشور خصوصا فعالان حوزههاي اجتماعي و فرهنگي فراهم كردند كه به معضلات و آسيبهاي گسترده اما پنهانشده در لايههاي مختلف جامعه دقيقتر نگاه كنند. واقعيت اين است كه شايد بهزودي بسياري از اين كانالها توسط وزارت ارتباطات تعطيل شوند اما نگراني اينجاست كه فيلم بعدي استخرپارتيها، تصاوير بعدي از تجاوزهاي جنسي، عكسهاي بعدي از خفتگيري و تجاوز به دختران كي و كجا و چطور منتشر خواهند شد؟ پرونده اين گزارش تا ازميانبردن اين تصاوير بايد هميشه باز بماند... .
منبع: روزنامه شرق