وب سايت هنر آنلاين: امروزه يكي از معدود آثار باقي‌مانده كه توصيفي از وضعيت تكيه دولت در اختيار ما مي‌گذارد، تابلوي "تصوير تكيه دولت" اثر كمال‌الملك است كه نه‌تنها از لحاظ طرح و تركيب و رنگ آميزي اثري بديع و شاهكاري نفيس به شمار مي‌آيد، بلكه ازآنجاكه نشان‌دهنده طراحي و معماري يك بناي عظيم تاريخي است و به‌ويژه ازاين‌جهت كه بيان‌كننده مراسم پرجلال و شكوه تعزيه‌داري است، يكي از گوياترين اسناد مهم ملي ايران نيز به‌حساب مي‌آيد.

    
تابلوي تكيه دولت از آثار كمال الملك

به‌عنوان معمار سازنده تكيه دولت، از معماري نه‌چندان معروف به نام حسينعلي مهرين نام برده شده است. ساختمان تكيه دولت به‌صورت گرد و مدور و محيط بر محوطه وسيعي كه قطر تقريبي آن را شصت متر و ارتفاعش را در حدود بيست‌وچهار متر و مساحتش را دو هزار و هشت‌صد و بيست و چهار متر مربع ذكر كرده‌اند. اين ساختمان در اصل سه طبقه بود، و با سردابه عظيمش چهار طبقه و تمام بناي آن از آجر تقريباً سفيد ساخته شده بود. تكيه دولت تا پيش از احداث كاخ‌ها و ساختمان‌هاي بلند در اواخر دوره قاجار، از بلندترين بناهاي پايتخت بود به‌طوري‌كه از پنج فرسنگي شهر پيدا بود.

موقعيت و بناي تكيه دولت

برخي از پژوهشگران ازجمله بهرام بيضائي، مهدي فروغ و يحيي ذكاء معتقدند كه ساختمان تكيه دولت بر اساس طرح ميدان‌ها و برخي كاروانسراها و تكايا طراحي و ساخته شده بود. گرچه در مورد موقعيت دقيق تكيه دولت، تفاوت‌هايي جزئي در اسناد برجاي مانده موجود است، امّا بر اساس نقشه‌اي كه عبدالغفارخان نجم الملك يا همان نجم الدوله در سال ۱۳۰۹ قمري از وضعيت تهران قديم رسم كرده‌، اين بنا در ضلع جنوب شرقي باغ گلستان و در جنوب غربي شمس‌العماره و روبه روي مسجد شاه قرار داشته و قبلاً در جاي آن، انبار دولتي ارگ شهر بر پا بوده است. برخي قطعه زمين مورد استفاده براي احداث اين بنا را، منزل مسكوني تخريب شده اميركبير دانسته‌اند و برخي ديگر نيز نوشته‌اند كه منزل اميركبير همراه با قسمتي از زندانخانه دولتي و سياهچال كه بقاياي گرمابه مخروبه‌اي بودند، در كنار چند انبار قديمي، محل احداث تكيه دولت بوده است.

صحن مركزي اين بنا را داربستي از الوار و تيرهاي چوبي مي‌پوشاند كه با بست‌ها و تسمه‌هاي آهني درهم چفت شده و بر روي ديوارهاي بنا تعبيه شده بود و سقفي گنبدي را بر روي صحن تشكيل مي‌داد كه در مواقع لزوم چادر كرباسي ضخيمي بر روي آن مي‌كشيدند.

تكيه دولت سه ورودي داشت؛ ورودي اول، ورودي اصلي و بزرگ در ضلع شرقي تكيه بود كه براي ورود مردان با دري دو لنگه و سردري جناغي طراحي شده بود. ورودي دوم، ورودي ضلع غربي براي زنان، از سمت ميدان ارگ با سردر جناغي و شش مناره كوچك در دو طرف كه با كاشي مُعَقَّلي پوشيده شده بود. ورودي سوم هم راهرو پر پيچ وخم و تاريكي بود كه قسمت شاه نشين تكيه را به ضلع جنوبي كاخ گلستان وصل مي‌كرد و شاه براي ورود به تكيه از آن مي‌گذشت.

در اطراف صحن، بيست طاق (هر يك به عرض هفت ونيم متر) با ديوارها و ستون‌هاي كاشي كاري قرار داشت و روي طاق‌ها اتاق‌هايي در دو طبقه ساخته شده بود. اتاق‌هاي طبقه اول ويژه وزيران و حكام ولايات بود كه با نظارت ناظر يا كارپرداز كاخ، يا به‌اصطلاح آن دوره فراش‌باشي، ميان آن‌ها تقسيم مي‌شد. اتاق‌هاي طبقه دوم اُرُسي داشت و ويژه بانوان حرم بود. جلوي غرفه‌هاي طبقه فوقاني را پرده مي‌كشيدند و هر غرفه متعلق به يكي از زنان حرم شاه بود كه آن‌ها هم مهمان‌هاي خود را كه از طبقه اعيان بودند، براي تماشاي تعزيه به غرفه خود دعوت مي‌كردند. طبقه سوم، جايگاه نقاره‌چي‌ها بود كه با نرده‌اي حفاظت مي‌شد.

در هر طبقه تكيه، غرفه‌ها و طاق‌نماهايي مشرف به فضاي مركزي وجود داشتند. در اطراف آن نيز طاق‌نماهائي ساخته بودند به عرض تقريبي هفت متر و نيم كه ستون‌ها و ديوارهاي خارجي آن كاشي‌كاري بود. روي اين طاق‌نماها اتاق‌هائي در دو طبقه وجود داشت كه پنجره‌هاي آن را به‌صورت "اُرُسي" درست كرده بودند. با وجود اينكه هيچ‌گونه اهتمامي براي قرينه‌سازي در طرح اتاق‌ها و رواق‌ها به‌كاربرده نشده بود، از عظمت و جلال بنا اصلاً كاسته نشده، سهل است كه يك تنوع مطلوب و زيبايي در طرح كلي آن به وجود آورده بود كه شخص از ديدنش لذت مي‌برد.

بر اساس وصف‌هايي كه از فضاي دروني تكيه دولت برجا مانده است، مي‌توان گفت كه تزئين در آن بيش از معماري كلي و نماي بيروني اهميت داشته است، به‌ويژه استفاده از شمعدان‌هاي چند شاخه و ديواركوب‌ها و چلچراغ‌ها و شمع‌ها و مانند اين‌ها كه نورپردازي فضاي تكيه را چشمگير مي‌كرد.

تعزيه در تكيه دولت

اما گذشته از همه اين‌ها عظمت و جلال تكيه بيشتر به سبب مراسم پرشكوه "تعزيه" بود كه در آن برگزار مي‌شد. در اين مراسم در و ديوار را با چهل‌چراغ‌ها و قاليچه‌ها و شال‌هاي كشميري و تابلوهاي نفيس و ساير اشياء گران‌قيمت تزئين مي‌كردند. در وسط اين محوطه سكوي گردي بود به شعاع تقريبي نه متر و ارتفاع نود سانتيمتر با ازاره سنگي منقوش با قاب و شمسه قرار داشت كه سطح آن آجرفرش بود. در اين ازاره دريچه‌هايي تعبيه شده بود كه احتمالاً به زيرزمين گشوده مي‌شد و براي رفتن بر روي سكو دو پلكان در دو سوي آن ساخته شده بود كه هر يك داراي سه پله بود.

دور سكو، محوطه‌اي به عرض تقريبي شش متر براي گذر اسب‌ها و دسته‌هاي موسيقي منظور شده بود. پلكاني در شش رديف با يك پيش‌آمدگي دور تا دور صحن و پيوسته به ساختمان گِرد تكيه قرار داشت كه مشرف بر صحن مركزي و سكوي آن بود. اين بخش، مخصوص زنان بود. دور اين سكو جاده‌اي به عرض تقريبي شصت متر وجود داشت كه بعضي از عمليات تعزيه از قبيل اسب‌سواري و پيكار و مسافرت و غيره در آن صورت مي‌گرفت و وقايع را بهتر مجسم و آن را به‌واقع امر نزديك‌تر مي‌ساخت و در نتيجه به تأثير آن مي‌افزود.

در سمت ديگر اين جاده نيز پله‌اي بود به ارتفاع تقريبي سي سانتي‌متر كه صفه بسيار وسيعي را در پيرامون صحن تكيه تشكيل مي‌داد كه مختصري به سمت سكوي مركزي شيب داشت تا زماني كه چهار زانو روي زمين مي‌نشستند، بتوان به‌آساني وقايع تعزيه را كه روي سكو صورت مي‌گرفت ببينند. اين قسمت كه جاي مخصوص زنان بود و متجاوز از هزار زن در روي آن مي‌نشستند، به يك سلسله پلكان كه دور تا دور صحن تكيه مي‌گشت و داراي شش پله بود مي‌رسيد و به طاق‌نماها و غرفه‌هاي اطراف تكيه منتهي مي‌شد.

فضاي مياني تكيه به چند بخش تقسيم مي‌شد؛ صحنه نمايش به‌صورت سكويي دايرهاي با ارتفاعي حدود يك متر و قطر ۱۸ تا ۲۰ متر در مركز استوانه براي اجراي مراسم تعزيه و شبيه خواني طراحي شده بود كه در چهار طرف پله‌هايي براي بالا رفتن از آن قرار داشت. پيرامون سكو، مسيري به عرض تقريبي شش متر براي حركت اسب‌ها و سربازان تعزيه در نظر گرفته شده بود. بعدازاين فضاي شش متري، فضايي براي تماشاگران، سپس پلكان‌هايي سنگي (با شش پله) براي نشستن پيش‌بيني شده بود كه تا ديواره بنا ادامه داشتند.

سرانجام عظيم‌ترين نمايشخانه تاريخ ايران

تكيه دولت، پس از مشروطه با نفوذ و تأثير فرهنگ و هنر غرب بر كشور و پيدايش تئاتر و نمايش جديد در ايران به‌مرور به فراموشي سپرده شد، سال‌ها متروك و نيمه مخروبه بود تا اينكه در سال ۱۳۲۵ خورشيدي و به‌منظور ساخت بانك ملي شعبه بازار، آن را تخريب كردند.

همشهري 6و7 - رضا ستوده و حميدرضا حسيني: تا چندي پيش، متن و عكس‌هايي از يك خانه تاريخي زيبا از طريق ايميل دست به دست مي‌شد كه در آن خانه مقدم در مركز شهر تهران به عنوان گران‌ترين خانه جهان معرفي و گفته شده بود كه «اين خانه سال‌هاي دهه 30 و 40 خورشيدي به واسطه داشتن اشياي تاريخي و گرانبها به گران‌ترين خانه جهان معروف شد.»...

 البته نه در آن زمان و نه تا‌كنون، كسي يافت نشده است كه مدعي باشد همه خانه‌هاي جهان را ديده و مورد ارزيابي قرار داده و پس از مقايسه آنها با يكديگر به اين نتيجه رسيده كه خانه مقدم از همه گران‌تر است!

 در واقع، اين نوع نوشته‌ها بيش از اينكه تبليغي براي يك مكان تاريخي – فرهنگي باشند، با اغراق و گزافه‌گويي، ارزش‌هاي آن مكان را تحت‌الشعاع قرار مي‌دهند و اين در حالي است كه خانه مقدم، جدا از اينكه چه مقامي ميان خانه‌هاي تاريخي و موزه‌اي جهان داشته باشد، يكي از ارزشمندترين خانه‌هاي تاريخي ايران است؛

 منتها نه از حيث معماري بلكه به سبب آثار گرانبهايي كه در آن نگهداري مي‌شود. خانه‌هاي ديگري مانند خانه قوام السلطنه در تهران كه به موزه آبگينه و سفالينه‌هاي ايران بدل شده است يا خانه ملالطف الله در سنندج كه موزه باستان‌شناسي كردستان را در آن برپا كرده‌اند، از ديگر خانه‌هاي بسيار ارزشمند كشور هستند.

 در اين صفحه مي‌خواهيم گشتي در خانه- موزه دكتر مقدم بزنيم و با بعضي فضاهاي اين خانه و آثار موجود در آن آشنا شويم. فضاها و آثار اين خانه آنقدر زياد و متنوع هستند كه بايد خودتان از نزديك ببينيد و از شكوه وزيبايي‌شان لذت ببريد. ما فقط به آن اندازه مي‌گوييم كه شوق رفتن و ديدن را در شما برانگيزيم.

تاريخ كاشي در حوضخانه قجري

اگرچه بيشتر بخش‌هاي خانه – موزه مقدم پوشيده از كاشي‌هاي رنگارنگ هستند اما كاشي‌هاي حوضخانه از همه جالب‌ترند؛ زيرا آنچه در اين بخش به نمايش درآمده، فقط كاشي‌هاي جورواجور دوره قاجار نيست بلكه انواع و اقسام كاشي‌هاي ايراني در يك دوره 900 ساله (از سده چهارم تا سيزدهم هجري قمري) را پيش روي‌تان قرار مي‌دهند.

 اينجاست كه مي‌فهميد كاشي‌هاي دوره قاجار با همه زيبايي و نفاست خود، هرگز هماورد كاشي‌هاي دوره صفوي يا پيش از آن نمي‌شوند. اغلب كاشي‌هاي موجود در حوضخانه، از خانه‌هاي تاريخي جدا نشده‌اند بلكه در كاوش‌هاي باستان‌شناسي به دست آمده‌اند و دكتر مقدم آنها را از عتيقه فروشان خريده است.

 بسا كه اگر او اين‌كار را نمي‌كرد، اكنون بايد در موزه‌هاي خارجي سراغ‌شان مي‌رفتيم. حوضخانه خانه مقدم در دوره مظفرالدين شاه قاجار ساخته شده است و ظاهري ساده اما آرامش بخش دارد.

امضاي سيحون روي ديوار تجدد

دو حياط اصلي خانه مقدم با ديواري مركب از ستون‌هاي مارپيچ فيروزه‌اي رنگ و طاق‌هاي هلالي از يكديگر جدا مي‌شوند. پايه سنگي ستون‌ها متعلق به كاخ‌ يكي از خواهران ناصرالدين شاه قاجار بوده است.

 اين ديوار كه ديوار تجدد نام دارد، توسط معمار فقيد و برجسته معاصر، هوشنگ سيحون طراحي شده؛ يعني همان كسي كه آرامگاه بسياري از بزرگان تاريخ ايران از جمله ابن سينا، خيام نيشابوري و نادرشاه را طراحي كرده است.

خانه‌اي پوشيده از كاشي

وقتي قدم در خانه مقدم مي‌گذاريد، آنچه بيش از همه نظرتان را به خود جلب مي‌كند، انبوه كاشي‌هايي در اندازه‌ها، طرح‌ها و رنگ‌هاي مختلف است كه سطح ديوارهاي حياط و اتاق‌هاي اين خانه را پوشانده اند. اين كاشي‌ها در اصل به اين خانه تعلق ندارند، بلكه از خانه‌ها و بناهاي ديگري به اينجا آورده شده‌اند.

 داستان‌شان از اين قرار است كه از دوره پهلوي تخريب خانه‌هاي تاريخي تهران يا حتي عمارات سلطنتي مربوط به قاجارها – مانند قصر قاجار و باغ نگارستان – شدت پيدا كرد. همه اين خانه‌ها تزيينات ارزشمندي دارند كه متاسفانه زير ضربه پتك و كلنگ كارگران از ميان مي‌رفتند.

 دكتر محسن مقدم به سهم خود كوشيد تا هراندازه از اين كاشي‌هاي بناهاي در حال تخريب را كه مي‌تواند به جاي ديگري منتقل كند. او سراغ صاحبان يا بنايان خانه‌هاي تخريبي مي‌رفت و با پرداختن مبالغي قابل توجه از آنها مي‌خواست كه كاشي‌هاي بنا را به صورت سالم از ديواره‌ها جدا كنند و در اختيارش قرار دهند.

 براي اين كار در روزهاي تعطيل به محل مورد نظر مي‌رفت و بر عمليات جداسازي كاشي‌ها نظارت مي‌كرد. بنابراين خانه او كلكسيون كم‌مانندي از انوع كاشي‌هاي دوره قاجار را شامل مي‌شود.

 اما چرا مرحوم مقدم به جاي قرار دادن كاشي‌ها در ويترين به نصب‌شان بر ديوارهاي خانه خود اقدام كرده است؟ آنچنان كه «رضا مستوفي»، باستان‌شناس پيشكسوت و از همكاران او مي‌گويد.

 او هراس داشته كه شايد در زمان‌هاي بعد از خودش، كاشي‌ها مورد دستبرد قرار گيرند. بنابراين با نصب آنها روي ديوار احتمال سرقت‌شان را كم كرده است. در عين حال مي‌توان فرض كرد كه اين روش، بهترين كار براي نمايش همه كاشي‌هاي مجموعه مقدم بوده است.

باغ ژاپني در خانه ايراني

خانه  مقدم يكي از خانه‌هاي تاريخي شهر تهران است كه در اواخر دوره قاجار بنا شده است و از حيث معماري و هنرهاي به كار رفته در آن، خانه متوسطي به شمار مي‌آيد و اگر آثار موزه‌اي آن نبود، بسا كه تاكنون تخريب شده بود.

 از  دو حياط اصلي اين خانه، حياط كوچك مثل حياط همه خانه‌هاي سنتي ايران، حوضي در وسط و باغچه‌هايي در چهار سو دارد اما حياط بزرگ‌ به سبك باغ ژاپني طراحي شده است و بيش از همه، حوض نامتقارن آن چنين حال و هوايي را برايش فراهم آورده است. خانه مقدم، حياط سومي هم به نام حياط سرايداري دارد كه از نظر معماري و هنر، واجد ويژگي خاصي نيست.

سير باستان‌شناسي در تالار پذيرايي

يكي از بزرگ‌ترين بخش‌هاي خانه- موزه مقدم، تالار پذيرايي آن است كه در زمان حيات محسن مقدم، علاوه بر پذيرايي از مهمانان، به عنوان محل كار او نيز مورد استفاده قرار مي‌گرفته؛ بنابراين از ساير بخش‌هاي خانه بزرگ‌تر است و طبيعتا آثار تاريخي و هنري بيشتري را در خود جاي داده.

 اين آثار شامل ابزارهاي سنگي، سفالينه‌ها، آبگينه‌ها، مهرها و آثار گوناگون مفرغي و فلزي هستند و سيري از تاريخ باستان‌شناسي ايران را مقابل ديدگان شما قرار مي‌دهند.

 قدمت بعضي از اين آثار به هزاره پنجم پيش از ميلاد مي‌رسد و اگر حوصله كنيد و همه را به دقت ببينيد، اطلاعات درخور توجهي از تاريخ هنر و باستان‌شناسي ايران به دست مي‌آوريد. علاوه بر اين، در تالار پذيرايي عكس‌ها و وسايل شخصي دكتر مقدم را به نمايش گذاشته‌اند.

ساز ناكوك در اركستر زيبايي‌ها

متأسفانه ديواري  زمخت بر خانه زيباي مقدم سايه افكنده است. خانه مقدم در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده و ساخت بناي چند طبقه، پهلو به پهلوي آن، خلاف ضوابط مربوط به كالبد و حريم آثار ملي است.

از اين هم كه بگذريم حتي اگر اين خانه تاريخي هم نبود، آيا نبايد اين ديوار را با سيمان سفيد مي‌پوشاندند و به اين شكل زشت و آزاردهنده رها نمي‌كردند؟ظاهرا ديوار خانه‌هاي قديمي كوتاه‌تر از اين حرف‌هاست، حتي اگر خانه– موزه تاريخي دكتر مقدم باشد.

حياط كوچك و آثاري بزرگ

در ضلع شمالي حياط كوچك خانه مقدم كه آن را بايد اندروني خانه به حساب آورد، عمارت زيبايي با يك زيرزمين، دو تالار در طبقه اول و يك تالار در طبقه دوم وجود دارد كه آثار موجود در آنها خالي از زيبايي و ظرافت نيست.

 براي نمونه، در يكي از تالارهاي طبقه اول، تابلوهاي نقاشي دكتر مقدم را به نمايش گذاشته‌اند كه بازتابنده علايق و ذوق هنري اوست. در تالار روبه‌روي آن معروف به تالار زمستاني نيز آثاري از دوره قاجار و زنديه به چشم مي‌آيد. مهم‌ترين اين آثار، يكي طاقچه گچبري شده‌اي از دوره زنديه متعلق به اصفهان است و ديگري شومينه قصر فيروزه از آثار دوره ناصرالدين‌شاه.

 شايد تكراري باشد اگر بگوييم كه ايوان مقابل عمارت شمالي حياط اندروني و تمام ديوارهاي حياط پوشيده از كاشي‌هاي تاريخي هستند.

ايوان قاجار رو به باغ‌هاي «الحمرا»

در ضلع غربي حياط بزرگ خانه- موزه مقدم كه گفتيم شبيه باغ ژاپني طراحي شده است، يك ايوان زيبا و ظريف، بازديدكنندگان را به سوي خود مي‌كشاند.

اين ايوان به ايوان قاجار معروف است؛ زيرا ديواره‌هاي آن تماما با كاشي‌هاي دوره قاجار و تا حدودي كاشي‌هاي دوره زنديه تزيين شده اند. در وسط اين ايوان يك حوض مرمرين كوچك اما فوق‌العاده ظريف وجود دارد كه آب از ميان آن فوران مي‌كند و از طريق يك نهر كوچك به استخر مقابل ايوان مي‌ريزد.

اين حوض كوچك مرمرين متعلق به حمام يكي از عمارات فتحعليشاه بود و گويا در زمان خود نه با آب كه با گلاب پر مي‌شده است. استخر جلوي ايوان نيز يك استخر معمولي نيست و راهنمايان موزه به شما خواهند گفت كه با الهام از استخرها و آب‌نماهاي باغ الحمرا در اسپانيا ساخته شده است.

 باغ‌هاي الحمرايادگاري هستند از دوران استيلاي مسلمانان بر اسپانيا و پايه‌ريزي دولت اسلامي آندلس.

قلعه اروپايي براي همسر فرانسوي

ساختماني كه در بخش غربي خانه-موزه مقدم قرار دارد، برخلاف بخش‌هاي ديگر اين خانه نه آنقدرها قديمي است و نه نشاني از معماري ايراني در آن مشاهده مي‌شود بلكه در كمال تعجب، بنايي آجري با برجي كنگره‌دار را مي‌بينيد كه شما را به ياد قلعه‌هاي اروپايي در قرون وسطي مي‌اندازد.

اگر شما هم مانند دكتر مقدم، همسري فرانسوي داشتيد،شايد وظيفه خود مي‌دانستيد بخشي از خانه‌تان را به سبك اروپايي بسازيد تا همسرتان احساس غريبي و دلتنگي نكند.

 دكتر مقدم نيز چنين كرده است. او در سال 1345 اين خانه را با كمك يكي از دوستانش به سبك و سياق قلعه‌هاي قرون وسطايي ساخت چندان‌كه زيبايي تزيينات كاشي و صدف اين عمارت و آثار تاريخي و هنري به نمايش درآمده در آن بيرون از شرح و وصف است. چه بگوييم كه شنيدن كي بود مانند ديدن؟

محسن مقدم كه بود؟

محسن مقدم، بنيانگذار و واقف‌خانه- موزه مقدم كه از سال 1279 تا 1366 خورشيدي در قيد حيات بود، متعلق به يكي از خاندان‌هاي بزرگ ديوانسالار در عصر قاجار است. پدر بزرگ او ميرزا علي‌خان حاجب‌الدوله است كه در دوره ناصرالدين شاه قاجار، فراش باشي دربار بود و ماموريت قتل اميركبير در حمام فين كاشان نيز به او سپرده شد.

 به همين خاطر به همان نسبت كه مورد نفرت مردم قرار داشت، از اعتماد شاه برخوردار بود. مهم‌ترين يادگار ميرزا علي‌خان در شهر تهران، تيمچه حاجب‌الدوله است كه بزرگ‌ترين و زيباترين تيمچه بازار بزرگ محسوب مي‌شود. پسر بزرگ حاجب‌الدوله، عبدالعلي‌خان اديب‌الملك بود كه پدر‌بزرگ محسن مقدم است.

 او مدتي حكومت قم را در اختيار داشت اما بر اثر سكته ناقص، خانه‌نشين شد و در ۵۷ سالگي از دنيا رفت. برادر كوچك‌تر اديب‌الملك، محمد‌حسن خان اعتماد‌السلطنه است كه وزير انطباعات ناصرالدين‌شاه و همراه او در سفر و حضر بود و چون كتاب‌ها و مقالات بسياري را درباره تاريخ ايران به رشته تحرير درآورده است، از رجال خوشنام دوره ناصري به شمار مي‌آيد.

وقتي اديب‌الملك مرد، اعتمادالسلطنه وساطت كرد تا پسر برادرش، محمدتقي خان، رييس اداره احتسابيه تهران شود و لقب احتساب‌الملكي بگيرد. اين شخص كه تا آخر عمر نزديكي خود به شاهان قاجار را حفظ كرد، پدر دكتر محسن مقدم است.

 او غير از محسن، پسر بزرگ‌تري به نام حسن داشت كه در جواني فوت كرد اما به سبب نوشتن نمايشنامه «جعفرخان از فرنگ برگشته» شهرت زيادي يافت.

محسن مقدم، در چنين خاندان اشرافي و سياست پيشه‌اي متولد شد و در ۱۲‌سالگي براي تحصيل به اروپا رفت اما پس از مدتي- شايد به سبب بالا گرفتن آتش جنگ جهاني اول- به ايران بازگشت و اين بار در مدرسه صنايع مستظرفه ثبت نام كرد كه مديريتش با كمال‌الملك غفاري بود و زير نظر او به فراگرفتن نقاشي سرگرم شد.

 چند سال بعد، دوباره به اروپا رفت و اين بار در فرانسه در رشته ‌تاريخ هنر و باستان‌شناسي تحصيل كرد؛ ضمن اينكه تحصيلات خود در زمينه نقاشي را كامل كرد.

 همان‌جا نيز با همسر آينده‌اش «سلما كويومجيان» - كه او نيز باستان‌شناسي و هنر خوانده بود- آشنا شد و ازدواج كرد.

 سپس سال ۱۳۱۵ به ايران آمد و به فعاليت‌هاي باستان‌شناسي و تدريس در دانشگاه تهران مشغول شد. از او به عنوان يكي از نخستين استادان آكادميك باستان‌شناسي ايران و از بنيانگذاران دانشكده هنرهاي زيباي دانشگاه تهران ياد مي‌كنند.

 محسن مقدم از كودكي علاقه زيادي به گردآوري آثار تاريخي و هنري داشت و تحصيلات او در همين زمينه‌ها موجب شد كه پس از بازگشت به ايران، گردآوري آثار تاريخي را با جديت دنبال كند. اغلب اين آثار را با ثروت شخصي خود از داخل و خارج كشور خريداري مي‌كرد.

در مدت چند دهه، خانه پدري او در خيابان سپه كه خود از خانه‌هاي اشرافي و زيباي دوره قاجار است، پذيراي مجموعه بزرگي از آثار تاريخي و هنري شامل پارچه، فلز، كاشي، سفال و آبگينه، مهرهاي گِلين، عاج و صدف، مصنوعات سنگي و چوبي، مدال و تابلوهاي نقاشي  شد.

 شهرت اين خانه به حدي رسيد كه بسياري از كارشناسان و علاقه‌مندان هنرهاي شرقي از نقاط مختلف ايران به ديدنش مي‌آمدند و «آرتورپوپ»  نيز در مجموعه «بررسي هنر ايران» مقاله مستقل و مفصلي را به خانه دكتر مقدم و آثار موجود در آن اختصاص داد.

 دكتر مقدم سال ۱۳۵۱ اين خانه و تمام آثار موجود در آن را وقف دانشگاه تهران كرد تا مورد استفاده دانشجويان رشته‌هاي هنر و باستان‌شناسي قرار گيرد. او سال ۱۳۶۶ و همسرش سلما  سال ۱۳۶۹ از دنيا رفتند و اداره خانه- موزه‌شان مستقيما  برعهده دانشگاه تهران قرار گرفت.

 اين دانشگاه چنين تشخيص داد كه موزه مقدم علاوه بر دانشجويان هنر و باستان‌شناسي روي عموم مردم نيز گشوده شود و چنين بود كه اين موزه در مرداد سال ۱۳۸۸ به شكلي تازه مورد بهره‌برداري قرار گرفت.  

يكي از آثار مهم دكتر محسن مقدم كه قطعا همه ايرانيان ديده‌اند و مي‌شناسند، آرم دانشگاه تهران است كه دكتر مقدم آن را از روي نقوش دوره ساساني طراحي كرده است.

مجله روشن - پري ناز سهرابي: غذاهاي خياباني و ساده، محبوب ترين و لذيذترين هاي هر شهري هستند. غذاهاي كه دستور پخت ساده اي دارند و گاهي تنوع شان به آب و هوا و سردي و گرمي هم گره مي خورد. تبريز شهري با خوش مزه هاي گرم است.

1- هر چقدر هم كه «يرالما يورموتا» يا همان سيب زميني و تخم مرغ، به برندي براي تبريز تبديل شده باشد و مسافران براي خوردن آن، راه «ائل گئي» را پيش بگيرند، باز نمي توان از اهميت «جيزبيز» يا همان جغور بغور غافل شد. در همين تبريز، بالاي شهرنشين هم كه شده باشي و هر چقدر هم رژيم غذايي ات اروپايي شده باشد، باز بوي «جيزبيز» كه از مغازه اي در پيچ يك چهار راه قديمي بلند مي شود، چيزي ته دلت تكان مي خورد.

با همين بو، پرت مي شوي توي كوچه تنگ دوران كودكي و ديوارهاي خشتي خانه عمه ملوك. يك لنگه پا ايستاده روي شماره 3 جدول لي لي و منتظر صداي مادري براي رفتن سر سفره نهار. عموها و زن عموها هم هستند و «آقا جليل» هم هست. همان كه وقتي مي خندد جاي دوتا از دندان هاي آسيايش خالي است و پيش بند خونيش از خوش اخلاقي اش چيزي كم نكرده است. عمه ملوك هر سال دو بار گوسفند قرباني مي كند. مادرها نمي گذارند بريدن سر گوسفند را تماشا كنيم اما ناديده، مي دانيم كه كاسه آب را قبل از بريدن سر گوسفند به دست آقا جليل بدهيم تا حيوان زبان بسته تشنه نميرد. گوسفند كه قرباني شد و سهم همه كنار گذاشته شد، تازه نوبت قسمت خوشمزه و هيجان انگيز ماجرا مي رسد. سر ظهر، بوي جيزبيز يا همان جغوربغور از آشپزخانه بلند مي شود و هوش از سرت مي برد...

2- آنها كه در وصف جيزبيز، مي نويسند «بي خودي الطعام خوشمزه»، جانب انصاف را رعايت نمي كنند. به عنوان يكي از علاقمندان و جيزبيزخورهاي حرفه اي، نمي توانم قبول كنم كسي به اين غذاي سرشار از پروتئين صفت «بي خودي» بدهد. محتواي اصلي جيزبيز همان دل و جگر و قلوه تازه گوسفند با تركيب پياز و آب و روغن است و شهرهاي زيادي هم با اسم ها و گاهي طعم هاي مختلف آن را دارند.

اما راز تفاوت طعم و عطر اين غذاي ساده در چيست كه همين مواد اوليه يكسان را در مناطق مختلف با ادويه و دستور پختي مخصوص، منحصر به فرد مي كند؟ اين خوشمزه تبريزي، هر چه هست جايگاه ويژه اي براي تبريزي ها دارد. جيزبيز در اين شهر يك غذاي معمولي نيست؛ سبك زندگي يا يك مانيفست است!

3- راست است كه مي گويند گوسفند بيچاره همه چيزش مفيد است. ما آدم ها به هيچ چيز اين زبان بسته رحم نكرده ايم. از پشم و پوست و شير و ... بگير تا چشم و مغز و سيرابي و دنبه و روده و ... اما در بين همه اين ها، جيزبيز، اين مخلوط خوشمزه ترين اجزاي گوسفند، با فاصله زيادي از بقيه جلوتر است. مشكلي با آدم هاي گياه خوار ندارم و حتي ته دلم به شان حسودي هم مي كنم كه براي نگرفتن جان حيوانات، رژيم غذايي خود را دستخوش تغييرات آنچناني كرده اند و به گياهان و ميوه ها دل خوش اند اما هر بار تصميم گرفته ام مصرف گوشت را در غذاهايم كم كنم، اين «جيزبيز» خوشمزه خواب از چشمم ربوده و نگذاشته به حلقه گياه خواران بپيوندم.

4- «جيزبيز» بهانه خوبي است كه بروي در راسته هاي بازار قديمي تبريز، «تكيه حيدر»، محله «42 متري» و ديگر محلات قديمي شهر و برايت مهم هم نباشد مغازه اي كه در آن نشسته اي چقدر اصول بهداشتي را رعايت مي كند. اصلا جيزبيز هر چه كثيف تر، خوشمزه تر اين را آنهايي كه مشتري ثابت اين غذا هستند مي گويند. جيزبيزفروشي ها تمام ساعات روز غذاي آماده دارند. يك نفر از صبح مي نشيند پاي گوني بزرگ پياز و پيازها را تند و تند خرد مي كند و مي ريزد داخل سطل هاي بزرگ تا مشتري كه آمد معطل نشود. آن طرف تر سيني بزرگي روي آتش گذاشته اند و مشتري كه سفارش داد، مشتي پياز را روي روغن هاي غذاي قبلي مي ريزند تا سرخ شود. دل و قلوه و خوش گوشت و ادويه را تفتي مي دهند و بوي گوشت و روغن در تمام مغازه مي پيچد و غذا با فلفل هايي كه از تندي تا بناگوشت را سرخ مي كنند روي ميزت مي آيد.

براي همراهي «جيزبيز» نبايد منتظر انواع نوشيدني بود. كلمن دوغ روي چهارپايه، گوشه مغازه، بهترين نوشيدني همراه اين غذاي دوست داشتني است. دوغ محلي كه الحق لايق همراهي بشقاب خوشمزه جيزبيز است. اغلب خيابان هاي مركز شهر تبريز، يك جيزبيز فروشي دارند اما محله «گجيل»، مركز تجمع جيزبيز فروشي هاست. همان محله اي كه «رضا براهني» از آن به عنوان دانشگاه گجيل ياد كرده است و «غلامحسين ساعدي» آنجا مي رفته و ساعت ها با قلم و كاغذي در دست گوشه اي مي نشسته تا ادبيات مردم كوچه و بازار را از نزديك بشنود و ثبت كند.

كم پيش مي آيد كه در محلات بالاي شهر مغازه جيزبيز فروشي ببيني اما قلب تبريز و پايين شهرش، جان مي دهد براي اين كه دكان كوچكي بزني و غذاي كارگران همان محل را به قيمت ارزان بفروشي. هر چند كه مشتريانش به طبقه خاصي تعلق ندارند. اين غذا آنقدر وسوسه كننده هست كه هم حاجي بازاري هاي آنچناني نتوانند از لذتش چشم بپوشند و هم كارگران شكم شان را با مزمزه كردن طعم لذيذش سير كنند.

5- زندگي مدرن، حيات جيزبيز خانگي را تهديد مي كند. يك ياز مشكلات بزرگي كه جيزبيزخورها با آن مواجه اند، ناهماهنگي زندگي مدرن با جيزبيز است.

آن وقت است كه تمام سلول هاي تنت از تو تمناي جيزبيز دارند. در آپارتمان هاي كوچك امروزي كه پنجره هاي شان نه به كوچه، كه به سوراخي هواكش مانند باز مي شود، نمي تواني با خيال راحت بلند شوي و پياز را تفت دهي و دل و قلوه و هر چه خواستي را بريزي رويش و لذت صداي سرخ شدن همه شان را در روغن حيواني، حس كني. آن وقت تنها كاري كه مي كني اين است كه بزني به خيابان و خودت را برساني به اولين جيزبيز فروشي تا بشقابي از اين معجون خوشمزه بخوري. بيشتر از اين نمي تواني اين دوري را تحمل كني و وقتي به خودت مي آيي كه تو هستي و بشقاب خوشمزه جيزبيز.

وب سايت آي تي رسان: اگر فلش مموري، كارت حافظه يا هر ابزار ذخيره‌سازي شما به درستي كار نمي‌كند، پاك كردن و حذف پارتيشن‌ها يكي از راه‌هاي حل مشكل آنها است.

اين روش بخصوص براي رفع مشكل حافظه‌هايي كه فرمت نمي‌شوند يا ميزان حافظه را به صورت صحيح نشان نمي‌دهند، بسيار موثر است و مي‌توانيد پارتيشن‌هايي را كه با برنامه‌هاي معمول (نظير مديريت ديسك پيش‌‌فرض ويندوز) قابل حذف شدن نيستند، حذف كنيد.

 همچنين اين فرآيند، به صورت كامل تمامي پارتيشن‌هاي يك ديسك را حذف مي‌كند تا دوباره بتوانيد آنها را بازسازي كنيد.

هشدار: اين روش تمامي اطلاعات موجود روي ديسك را به صورت كامل و بدون برگشت پاك مي‌كند؛ پس اگر هنوز فلش مموري يا كارت حافظه شما قابل استفاده است، از اطلاعات آنها كپي بگيريد؛ همچنين مراقب باشيد يك درايو را به اشتباه انتخاب نكنيد!

براي دانستن مراحل كار باما همراه باشيد:

به عنوان كاربر Adminstrator به منوي Command Prompt وارد شويد:

در ويندوزهاي 10 و 8.1 به سادگي مي‌توانيد  با راست كليك روي دكمه استارت، يا فشردن هم زمان كليدهاي ويندوز و  X و انتخاب گزينه (Command  Prompt  (admin اين كار را انجام دهيد.

در ويندوز 7 ابتدا Command Prompt را از منوي استارت پيدا كنيد، (مي‌توانيد آن را سرچ كنيد) و سپس با راست كليك كردن روي آن، گزينه Run as Adminstrator  را انتخاب كنيد.

از Diskpart براي پاك كردن ديسك استفاده كنيد:

دستور Diskpart را اجرا كنيد؛ قبل از ادامه توجه كنيد كه فلش مموري يا كارت حافظه مورد نظر را به كامپيوتر متصل كرده باشيد. براي اجراي Diskpart كافي است كه پس از تايپ كردن كلمه diskpart در Command Prompt، كليد Enter را فشار دهيد.

سپس دستور list disk  را تايپ كنيد و Enter را فشار دهيد تا پارتيشن‌هاي فلش مموري (diskpart) نمايش داده شود. از طريق خروجي دستور قبلي، شماره ديسك مورد نظر را پيدا كنيد؛  در اين قسمت بايد خيلي مراقب باشيد كه ديسك را اشتباهي انتخاب نكنيد، چون ممكن است اطلاعات مهمي را براي هميشه از دست بدهيد.

در اسكرين‌شات زير حافظه Disk 0 برابر با 328 گيگابايت و حافظه  Disk 1 به ميزان 14 گيگابايت است و بر همين اساس مي‌توانيم تشخيص بدهيم كه  Disk 0 يكي از درايوهاي داخلي كامپيوتر و Disk 1 فلش مموري است. براي انتخاب يك ديسك از دستور # Select disk  استفاده كنيد و شماره ديسك را به جاي # قرار دهيد.

دوباره تاكيد مي‌كنيم كه در انتخاب شماره ديسك با دقت عمل كنيد، چون اطلاعات ديسك انتخاب شده براي هميشه پاك خواهد شد.

حالا دستور Diskpart براي ديسكي كه شما مشخص كرده‌ايد، انتخاب شده است و هر عملكردي كه انتخاب كنيد روي ديسك مورد نظر اعمال خواهد شد.

 براي پاك كردن كامل فلش مموري (يا هر ديسك انتخاب شده)، كلمه clean را تايپ كنيد و به دنبال آن كليد Enter را بزنيد. توجه داشته باشيد كه با اين كار، تمامي اطلاعات ديسك، به صورت غير قابل بازگشت پاك خواهد شد!

اگر تمام مراحل را به درستي انجام داده باشيد، پيام "diskpart succeeded in cleaning the disk” را مشاهده خواهيد كرد كه به معني موفقيت شما در پاك كردن پارتيشن‌هاي ديسك است. حالا مي‌توانيد Command Prompt را ببنديد و مراحل بعد را دنبال كنيد.

پارتيشن بندي و فرمت كردن ديسك:

حالا بايد با استفاده از ابزار Disk Management داخلي ويندوز، فلش مموري خود را پارتيشن بندي و فرمت كنيد؛ البته مي‌توانستيد با استفاده از Diskpart، اين كار را هم انجام دهيد، اما كار كردن با برنامه‌هاي داراي رابط كاربري گرافيكي ويندوز، خيلي راحت‌تر است.

براي دسترسي به اين ابزار در ويندوز 10 و ويندوز 8.1 روي منوي استارت، راست كليك و Disk Management را انتخاب كنيد؛ در ويندوز 7 مي‌توانيد كليدهاي ويندوز و R را هم‌زمان فشار داده و در ديالوگ باز شده  "diskmgmt.msc” را تايپ كنيد و سپس كليد Enter را فشار دهيد.

خواهيد ديد كه ديسك انتخاب شده هيچ پارتيشني ندارد؛ روي يك فضاي خالي راست كليك  و گزينه "New Simple Volume”  را به منظور ايجاد پارتيشن و فرمت كردن ديسك با سيستم فايل مورد نظرتان انتخاب كنيد. به صورت پيش‌فرض ويندوز فقط يك پارتيشن به اندازه تمام فضاي داخلي ايجاد مي‌كند.

 اگر اين اقدامات موثر نبود و فلش مموري شما به‌درستي كار نكرد يا اين كه  Diskpart نتوانست ديسك را پيدا يا آن را پاك كند، ممكن است ديسك آسيب سخت افزاري ديده و قابل تعمير نباشد، اما بيشتر ابزارهاي ذخيره سازي كه به نظر مي‌رسد عمرشان به پايان رسيده است.

هفته نامه عصر ارتباط - عباس زندباف: زماني بود كه براي انتقال فايل ها ميان رايانه ها مجبور بوديم آنها را بين چند نرم ديسك سرشكن كنيم يا كار پردردسر استفاده از لوح هاي فشرده را تحمل كنيم. خوشبختانه از اين روش هاي قديمي رهايي يافته ايم.

واقعيت اين است كه انتقال فايل هيچ گاه به سرعت امروز نبوده است اما هنوز به نظر بسياري از ما سرعت انتقال فايل خيلي كند است و به اندازه عمري به درازا مي كشد. يافتن راه سريع و آسان انتقال داده ها ميان افزاره ها هنوز هم دشوار است.

انتقال ميان ويندوز و ويندوز

بهترين روش براي انتقال داده در حالت ويندوز به ويندوز بستگي دارد به اينكه بسامد انتقال چگونه باشد. اگر مي خواهيم يك فايل را انتقال دهيم و ديگر كاري نداشته باشيم، بهتر است از بلوتوث، واي فاي دايركت و امثال آن استفاده كنيم.

اگر بخواهيم از بلوتوث استفاده كنيم، بايد رايانه هاي تحت ويندوز ارسال كننده و دريافت كننده با بلوتوث سازگار باشند. عملكرد واي فاي دايركت هم شبيه بلوتوث است و فقط ارسال و دريافت در بستر واي فاي صورت مي گيرد.

ولي اگر بخواهيم مقدار زيادي فايل را در گستره زماني طولاني ارسال كنيم، يعني اين كار جزو گردش كار عادي مان باشد، بهتر است پوشه اي اشتراكي در شبكه ايجاد كنيم تا ساير رايانه ها هر وقت كه نياز باشد به آن دسترسي داشته باشند.

انتقال ميان ويندوز و غيرويندوز

اين روزها عجيب نيست كه در خانه اي رايانه هاي تحت ويندوز، مكينتاش يا لينوكس وجود داشته باشد. اين سامانه ها اغلب اوقات از هم جدا هستند اما مواردي پيش مي آيد كه بايد داده هايي را ميان آنها انتقال داد.

مانع اصلي اين است كه هر سامانه روش منحصر به فرد خود را براي ذخيره سازي داده ها در قالب فايل دارند كه سامانه فايلي نام دارد. براي مثال، در ويندوز ان تي اف اس، در مكينتاش اچ اف اس پلاس و در لينوكس اي ايكش تي رايج ترين سامانه فايل آسان نيست.

اما انتقال ويندوز به مكينتاش آسان است. اگر كاربر تغيير لازم در تنظيمات سامانه را انجام دهد، سامانه نوع اسنولئوپارد (OSX10.6) مكينتاش قادر است در قالب ان تي اف اس بنويسد و بخواند، يعني مي توان پوشه اي ميان مكينتاش و ويندوز به اشتراك گذاشت و به انتقال فايل ها اقدام كرد. در مورد انتقال ميان ويندوز و لينوكس هم همين كار را مي توان كرد. فقط كار اندكي مفصل تر است. هر سامانه مي تواند پوشه اي براي دسترسي سامانه ديگر ايجاد كند اما بايد براي دسترسي به پوشه هاي ويندوز از لينوكس cifs-utils و براي دسترسي به پوشه هاي لينوكس از ويندوز samba را نصب كرد.

انتقال ميان ويندوز و iOS

اغلب انتقال فايل ميان ويندوز و iOS، انتقال موسيقي است كه مي توان كار را انجام داد و براي همزمان سازي از iTunes استفاده كرد اما iTunes وقتي در ويندوز به كار رود خيلي مشكل ساز مي شود اما راه بهتري هم وجود دارد. برنامه اي به نام FileApp هم براي آيفون و آي پد وجود دارد كه نقش مدير فايل را در افزاره هاي همراه ايفا مي كند.

با اين برنامه مي توان هر فايل مقيم در افزاره را باز كرد كه قالب هاي XLS، DOC، PDF و PPT را هم شامل مي شود.

اما قابليت جالب برنامه FileApp اشتراك گذاري فايل ها از طريق واي فاي است، يعني افزاره همراه را به خدمات دهنده اف تي پي تبديل مي كند و اجازه مي دهد هر رايانه اي به آن وصل شود (با استفاده از كارخواه اف تي پي) و مستقيما فايل ها را بارگذاري كند.

انتقال ميان ويندوز و اندرويد

اندرويد هم داراي چند برنامه شبيه FileApp است كه هر افزاره اندرويدي را به خدمات دهنده اف تي پي تبديل مي كنند. وقتي اين خدمات دهنده فعال باشد، هر رايانه اي مي تواند به آن وصل شودت و فايل هايي را كه مي خواهد بارگذاري كند. مانند برنامه خدمات دهنده ماي اف تي پي كه خيلي بزرگ نيست ولي به راحتي مي توان با آن انتقال فايل را انجام داد.

اگر ترجيح مي دهيم فايل ها را تك به تك بفرستيم و نمي خواهيم افزاره مان به خدمات دهنده فايل تبديل شود، مي توانيم به سراغ «پوش بولت» يا «ايردرويد» برويم كه هر دو با زدن دكمه اي فايل ها را در بستر شبكه به هر رايانه متصلي ارسال مي كنند.

البته هميشه مي توان افزاره اندرويد را مستقيما با كابل USB به رايانه وصل كرد كه سرراست ترين كار است.

روش هاي انتقال چندين سازه اي

افزون بر تمام شيوه هاي فوق، چند روش و خدمات ديگر هم وجود دارد كه مي توان از آنها بهره گرفت و مستقل از افزاره اي هستند كه مي خواهيم به آن پل بزنيم. در اپ باكس يكي از گزينه هاي بديهي در اين حوزه است كه روي آيفون، آي پد، ويندوز فون، اندرويد، پي سي، ويندوز تبلت، بلك بري، كيندل فاير و وب قابل نصب است. عيب استفاده از دراپ باكس يا هر برنامه ذخيره سازي ابرواره اي اين است كه فايل ها بايد از واسطه اي گذر كنند كه ذاتا امنيت و حريم شخصي را به خطر مي اندازند.

گزينه ديگر، انتقال از طريق رايانامه با استفاده از خدمات انتقال فايل مانند فايل ميل است كه رايگان است. به ثبت نام نياز ندارد و فايل هايي تا 30 گيگابايت را پوشش مي دهد.

اما بهترين گزينه، استفاده از برنامه هاي انتقال مستقيم چندين سازه اي مانند فيلم (Feem) است كه روي ويندوز، مكينتاش، لينوكس، اندرويد، iOS، ويندوفون، ويندوز تبلت و بلك بري قابل نصب است. كافي است فيم در سامانه هاي دو سوي انتقال نصب شود تا بتوان انتقال مستقيم را انجام داد. انتقال به صورت بي سيم از طريق واي فاي انجام مي شود؛ يعني سريع، نامحدود و بدون اتكا به خدمات واسطه است. بزرگترين عيب اين برنامه آن است كه تبليغات دارد و نسخه بدون تبليغات آن رايگان نيست.

اتفاق و كشف علمي هيجان انگيز در سال 2015

وب سايت زوم تك - دانيال حجاري: سال جاري ميلادي كه يكي از بهترين سال هاي اخير در توسعه علم و فناوري بوده است،روزها پاياني خود را طي مي كند و حدود ۳ يا ۴ روز ديگر به پايان خواهد رسيد.

پيش از اين نيز ياهو به انتشار ۱۰ كلمه پر مخاطب دنياي فناوري در سال ۲۰۱۵  پرداخته بود و حالا نوبت به دنياي علمي و اكتشافات رسيده است.در اين سال دستاوردهاي زيادي نصيب جامعه بشري گرديد كه سايت ياهو به يادآوري ۱۰ كشف و توسعه هيجان‌انگيز در اين دنيا در سال جاري ميلادي پرداخته است.

تصاوير نيوهورايزنز از پلوتو

حدود ۶ ماه پيش بود كه كاوشگر نيوهورايزنز سفر ۹ ساله خود را به پايان رساند و تا ارتفاع ۱۲ هزار و ۵۰۰ كيلومتري سطح سياره كوتوله پلوتو پرواز و سپس به سرعت كار ارسال تصاوير از اين سياره را شروع كرد،اما فاصله بسيار زياد سبب شد سرعت انتقال داده تنها يك تا دو كيلوبايت در ثانيه باشد و از اين رو ۱۶ ماه طول مي‌كشيد تا كار ارسال تصاوير صورت گيرد.

اما در نهايت اين كار با موفقيت صورت گرفت و عكس هاي با كيفيت دريافت شده از اين كاوشگر درك انسان را در مورد اين سياره كوتوله، كه در انتهاي منظومه شمسي قرار دارد، تغيير داده‌ اند.

---

كشف اولين آنتي‌بيوتيك پس از نزديك به سه دهه

در زمان هاي خيلي دور و زماني كه آنتي بيوتيك ها موجود نبودند، حتي عفونت‌ هاي بسيار كوچك انسان ها را از پاي در مي آوردند.از طرفي جراحي‌هاي كوچك امروزي در آن زمان بسيار خطرناك بودند.

آنتي‌بيوتيك‌ها تغيير و تحولي اساسي در اين دنيا به وجود آوردند،اما آخرين نمونه آن‌ها در سال ۱۹۸۷ كشف شده بود.

اما پس از كشف تيكسوباكتين (Teixobactin) كه نخستين آنتي‌بيوتيك در ۲۸ سال گذشته است، نگراني‌ها را در مورد اين كه جهان در عصر پس از آنتي‌بيوتيك قرار گرفته، كاهش پيدا كرد.

---

ابداع سوخت از دي‌اكسيدكربن و آب توسط آئودي

اين كمپاني خودروساز آلماني براي كمك به محيط زيست پاك در سال جاري ميلادي دست به كار شد و اين رو راهي را براي توليد سوخت ديزلي با استفاده از دي‌اكسيدكربن و آب كشف كرد.
در اين فرآيند بخار با استفاده از الكتروليز به هيدروژن و آب تجزيه شده و بعد از آن هيدروژن به دي ‌اكسيدكربن واكنش نشان داده و مايعي توليد مي‌كند كه مي‌تواند به شكل سوخت تصفيه شود.

انتظار مي رود اين فرآيند كه هنوز در مراحل اوليه آزمايش به سر مي برد،به يك منبع اساسي براي توليد سوخت هاي آينده تبديل شود.

---

افزايش اميد به درمان اچ‌-آي-‌وي

آزمايش موفق يك تركيب جديد بر روي ميمون‌ها،اميدها به توليد يك واكسن موثر براي اين بيماري را افزايش يافت. طي آزمايش ياد شده ميمون‌هايي كه تركيب eCD4-lg به آنها تزريق شده بود،حتي با وجود قرار گرفتن در معرض دوزهاي بالاي اين ويروس طي هشت ماه، به آن مبتلا نشدند. اين دارو همچنين بر روي ويروس انساني اچ‌-آي-‌وي نيز آزمايش شد.

---

آمريكا به انجام تحقيقات بر روي شامپانزه‌ ها پايان داد

اگرچه اين حيوان از نظر ساختار بدن شبيه ترين حيوان روي كره زمين به انسان است،اما آمريكا به طور رسمي اعلام كرد كه ۵۰ حيوان باقي مانده را به پناهگاه خواهد فرستاد و ديگر آزمايشي بر روي باقي مانده اين حيوانات صورت نخواهد گرفت.اين حيوان در آستانه انقراض است و ادامه آزمايش بر روي آن ها حيات آن ها را به طور كلي از بين خواهد برد.

گفتني است از ۲ سال پيش هيچ درخواستي براي تحقيق بر روي اين حيوانات وجود نداشته است.

---

انجام پيچيده ‌ترين پيوند صورت

پيچيده ‌ترين و طولاني ‌ترين پيوند صورت بر روي يك آتش نشان آمريكايي در نيويورك صورت گرفت.حدود ۱۴ سال پيش يك سقف در حال سوختن روي پاتريك هارديسون برگشت و پس از ذوب كردن ماسك وي، گوش، پلكها و پوست سرش را از بين برد،اما حالا وي در وضعيت خوبي به سر مي برد.

---

كشف نسخه دوم سياره زمين

دانشمندان موفق به كشف شبيه ‌ترين سياره به زمين تاكنون شدند كه در اطراف يك ستاره كه تنها چهار درصد از خورشيد بزرگتر است گردش مي كند.همچنين خود سياره تنها ۱.۶ برابر اندازه زمين است.

جالب تر اين است كه مدار آن دقيقا در منطقه قابل سكونت است كه آب مايع مي‌تواند در آن شكل بگيرد و از اين رو احتمالات درباره وجود حيات بر روي آن بالا رفته است.

---

ورود ساعت هاي هوشمند به بازار

اپل حدود ۹ ماه قبل و سامسونگ حدود ۲ ماه قبل از ساعت هاي هوشمند خود رونمايي كردند.اين ساعت ها كمك زيادي به كاربران مي كنند كه از جمله آن ها مي توان به خدمات ردياب تناسب اندام، دستيار شخصي و ادغام بي‌ سيم با گوشي هوشمند اشاره كرد.اين گجت هاي پوشيدني تمامي فعاليت هاي بدن انسان را كنترل مي كنند.

---

شركتهاي فناوري به نشر روي آوردند

شركتهاي بزرگ فناوري شبكه‌هاي محتوايي جديد را راه ‌اندازي كردند.‌در اين اقدام سرويس مقالات فوري (Instant Articles) شركت فيس‌بوك، لحظات (Moments) توئيتر و AMP گوگل با هدف تغيير استفاده از محتوا از طريق حذف نياز به خروج از پلت‌فرم در فيس‌بوك و توئيتر و تقليل دادن اهميت تبليغات در گوگل راه‌اندازي شدند.

كشف آب در مريخ

و اما هيجان انگيزترين مورد در سال جاري ميلادي زماني بود كه ناسا اعلام كرد آب مايع در مريخ جريان دارد.بيشتر اين آب به نظر مي‌رسد كه در زير سطح قرار دارد و به نظر مي‌رسد كه به شدت شور باشد. اين يافته‌ها قوي ‌ترين نشانه از وجود حيات در گذشته سياره مريخ است.

نكته براي حفظ سلامت دستگاه گوارش

به گزارش گروه فضاي مجازي خبرگزاري ميزان، آيا مي دانستيد كه برخورداري از سلامت دستگاه گوارش، يعني داشتن سلامت رواني؟ غذاهايي كه مي خوريم و سبك زندگي كه داريم، تعيين كننده سلامت سيستم گوارش ما است. اگر پيرو قوانين اصولي باشيم، مي توانيم عملكرد صحيح سيستم گوارش مان را به خوبي حفظ كنيم.
 
سيستم گوارشي مجموعه اي از ارگان ها مي باشند كه با هم براي تبديل غذا به انرژي كار مي كنند تا مواد مغذي اساسي را براي تغذيه بدن مهيا كنند. بيشتر افراد فكر مي كنند سيستم گوارش تنها معده و روده است، البته به طور انتزاعي درست است، اما در واقع بسيار پيچيده تر از اين هاست، خيلي مهم تر از آني كه فكرش را بكنيد.
 
اگر كسي نسبت به سلامت گوارش خود بي اهميت باشد، ممكن است در هضم و گوارش غذا به مشكلاتي بربخورد و متعاقبا موادمغذي كمتري توسط بدنش جذب گردد.
 
غذاهايي كه مي خوريم و سبك زندگي كه داريم، تعيين كننده سلامت سيستم گوارش ما است. اگر پيرو قوانين اصولي باشيم، مي توانيم عملكرد صحيح سيستم گوارش مان را به خوبي حفظ كنيم.
 
حال ده نكته براي بهبود و حفظ سلامت دستگاه گوارش را برايتان مي گوييم.

آب بنوشيد
چيزي بهتر از نوشيدن آب براي سلامت عمومي بدن نيست. نوشيدن آب كافي ( هشت ليوان در روز) كمك مي كند قابليت هاي جسمي و رواني ما به خوبي حفظ شود. سيستم گوارشي به آب نياز دارد تا مفيد و موثر كار كند.
 
عدم نوشيدن آب كافي، اين فرايند را كُند كرده و عمل دفع مواد زايد را با مشكل مواجه مي نمايد. لذا به اندازه كافي آب بنوشيد، مخصوصا بعد از ورزش. يك راه ساده براي تشخيص اين كه به اندازه كافي آب به بدن مان مي رسد، رنگ شفاف ادرار در تمام طول روز است.
 
ورزش كنيد
ورزش براي سلامت گوارش مهم است، همان طور كه براي سلامت عمومي اهميت دارد. ورزش كردن، جريان خون را افزايش داده و به كنترل وزن كمك مي كند. اين جريان خون، ماهيچه هاي معده و روده را تحريك كرده، و اين اندام ها را وامي دارد تا بهتر كار كنند. در نتيجه سرعت تجزيه و هضم غذا بيشتر شده و احتمال يبوست كاهش مي يابد.
 
تجربه نشان داده، روزانه سي دقيقه ورزش مفيد است. اين ورزش و تحرك مي تواند بالا و پايين رفتن از پله ها، دوچرخه سواري، شنا، پياده روي، آهسته دويدن، انواع رشته هاي ورزشي و ... باشد. همچنين خيلي خوب است كه اين سي دقيقه را تدريجا و كم كم افزايش دهيد.
 
مصرف غذاهاي چرب را كاهش دهيد
تعجب ندارد: غذاهاي چرب به ضرر سيستم گوارشي هستند. غذاهاي چرب، فرايند هضم را كُند كرده و در نتيجه منجر به مشكلاتي مانند يبوست مي شوند.
 
از آنجايي كه چربي تا حدودي براي بدن لازم است، توصيه مي شود از چربي هاي سالم مثل امگا3 كه در روغن زيتون، تخم مرغ، آجيل و گوشت كم چرب مانند مرغ و بوقلمون يافت مي شود استفاده كنيم. همچنين همراه با غذاهايي كه حاوي چربي هستند، فيبر بيشتري مصرف كنيم تا فرايند گوارش را تسهيل نماييم.
 
بيشتر فيبر مصرف نماييد
روشن است كه مصرف فيبر براي گوارش ضروري است. اگر سيستم گوارش را مانند جاده اي فرض كنيم، فيبر هم نقش پليس ترافيك را دارد كه حركت را آسان كرده و مانع انسداد و ازدحام مي شود. ضمنا فيبر براي كاهش سرعت گوارش و جذب گلوكز مهم است تا به تنظيم قندخون مان كمك كند. اگر براي دفع به مشكل برمي خوريم يا دچار نفخ مي شويم، اين احتمال وجود دارد كه فيبر كافي در تغذيه مان نداريم.
 
خوراكي هاي زيادي وجود دارند كه سرشار از فيبر هستند، اما معروف ترين آنها از اين قرارند: گلابي، سيب، موز، پرتقال، كشمش و مويز، بادام، بادام زميني، آرتيشو، بروكلي، نخودفرنگي، عدس و لوبيا.
 
آهسته تر غذا بخوريد
بر خلاف كاري كه بيشتر افراد انجام مي دهند، سيستم گوارش ما دوست ندارد عجله كنيم. بعضي علائمي كه بدن به مغز مي فرستد زمانبر هستند و فرستادن پيام سيري هم جزو اين علائم است. توصيه مي شود هر لقمه را حداقل بيست بار بجويم، اين كار باعث مي شود معده زمان كافي جهت آماده شدن براي هضم موادغذايي كه واردش مي شود داشته باشد. همچنين زمان كافي براي بدن فراهم مي گردد تا پيام سيري را به مغز ارسال كند.
 
يك نكته جالب ديگر اين است كه جلوي تلويزيون غذا نخوريد، زيرا مطالعات نشان داده وقتي ما هنگام غذاخوردن حواس مان به چيز ديگري است، رفتارهايي داريم كه مناسب زمان خوردن نيستند.
 
پروبيوتيك مصرف كنيد
پروبيوتيك ها، باكتري هاي سالم و طبيعي هستند كه در روده ما موجودند. اين باكتري هاي سالم، براي مبارزه با تاثيرات منفي تغذيه نامناسب، استرس و آنتي بيوتيك ها بسيار مفيدند.
 
بعلاوه، پروبيوتيك ها، جذب مواد مغذي را افزايش مي دهند، باكتري هاي مفيد را كنترل مي كنند و دفع را راحت تر مي نمايند. منابع بسيار خوب كه به اين باكتري ها كمك مي كنند: مكمل هاي پروبيوتيك، ماست كم چرب و كفير.
 
از الكل اجتناب كنيد
سيستم گوارش ما مي تواند تحت تاثيرات منفي مصرف الكل قرار بگيرد.
 
سنگ كيسه صفرا، توده سفتي است كه در كيسه صفرا تشكيل مي شود و مي تواند موجب تنش معده، كمردرد، تب و كاهش اشتها گردد و اين ها همه مي توانند ناشي از مصرف الكل باشند. الكل مي تواند موجب سندرم سوخت و ساز هم شود؛ گروهي از علائم كه خطر بيماري هاي قلبي، سكته مغزي و ديابت را افزايش مي دهند.
 
چند عارضه جانبي ديگر مصرف الكل روي سيستم گوارش: سوزش معده، گاستريت، سرطان روده، التهاب پانكراس و بيماري هاي كبدي باشد.
 
استرس را كنترل كنيد
استرس مي تواند روي هر بخش از سيستم گوارش تاثير بگذارد و باعث شود مري تان دچار اسپاسم يا گرفتگي گردد. استرس مي تواند اسيد معده را افزايش دهد. معده ممكن است فعاليتي نكند و دچار تهوع شويد. استرس مي تواند موجب شود روده بزرگ تان جوري واكنش نشان دهد كه دچار اسهال يا يبوست شويد. پس بيماري سيستم گوارش را هم به ليست بلندبالاي پيامدهاي استرس اضافه كنيد و استرس تان را به خوبي كنترل نماييد.
 
در طول روز وعده هاي كوچك بخوريد
خوردن وعده هاي غذايي كوچك تر در طول روز به جاي خوردن دو يا سه وعده مفصل و سنگين، به نفع سيستم گوارش و سوخت و ساز است. اين شيوه از خوردن، باعث مي شود خيلي گرسنه نشويم، و زياد و با شتاب نخوريم. خوردن وعده هاي كوچك تر همچنين به مبارزه با درد شكمي، نفخ و قولنج كمك مي نمايد.
 
به طور خلاصه، خوردن وعده هاي كوچك تر در طول روز سبب مي شود فشار زيادي به سيستم گوارش وارد نشود كه دليل شروع بسياري از مشكلات گوارشي ما مي باشد.
 
انديشمندانه بخوريد
غذاخوردن مان اغلب با شتاب و عجله است. بيشتر اوقات، بدون فكر، فقط غذا را در دهان مان مي چپانيم و نگاه مان هم به ساعت است. اين طور غذا خوردن استرس را بيشتر كرده و اثرات زيانبخشي روي سلامت گوارش مان دارد.
 
بهتر است غذا را به آرامي در دهان بگذاريم و در حالي كه از تركيب و طعم و بوي آن لذت مي بريم، آن را بجويم. غذا را مزه مزه كنيد و روي فرايند خوردن فكر كنيد. اين كار خيلي لذت بخش ترو مفيدتر است.

آفتاب : محمدجواد اسلامي پور اظهار داشت: سنگ‌هاي ادراري از شايع‌ترين بيماري‌هاي اورولوژي و اورژانس‌ها است و درمان سنگ ادراري بعد از تسكين درد بستگي به جنس، موقعيت واندازه سنگ دارد كه بسياري از سنگ‌ها بدون دخالت جراحي و به‌صورت خودبه‌خود قابل دفع است.

وي با اشاره به اينكه بيشترين ميزان بروز سنگ كليه در گروه سني 20 تا 45 سال ديده مي‌شود، گفت: مردان 5 برابر زنان به اين بيماري مبتلا مي‌شوند و ميزان بروز سنگ كليه در كشورهاي پيشرفته بالا است كه علت عمده آن مصرف ميزان بالايي از پروتئين حيواني همراه با رژيم كم فيبر است.

متخصص طب سنتي ادامه داد: سنگ‌هاي كلسيمي، شايع‌ترين نوع سنگ كليه هستند و 75 درصد كل سنگ‌ها را تشكيل مي‌دهد. مبتلايان به سنگ اداري، به‌ طور معمول با ادرار در خون و درد حاد كليه آزاردهنده مراجعه مي‌كنند. درد در ناحيه پهلو حس مي‌شود و به كشاله ران همان سمت تير مي‌كشد. گاه ممكن است پر اداري، سوزش ادرار، استفراغ نيز هم ديده شود.

اسلامي پور افزود: 40 درصد بيماراني كه براي اولين بار دچار سنگ ادراري مي‌شوند طي 2 تا 3 سال و 75 درصد در 7 تا 10 سال بيماري آن‌ها عود مي‌كند. بر اين اساس بايد به تمام بيماراني كه براي اولين بار به سنگ دچار مي‌شوند توصيه كرد كه روزانه تقريباً 3 ليتر آب و مايعات بنوشيد تا حداقل 2 ليتر ادرار در روز داشته باشند.

وي در مورد عوامل زمينه‌ساز بروز سنگ‌هاي كليوي گفت: كاهش مصرف فيبرهاي غذايي همچون سبزي، ميوه و غلات سبب افزايش خطر تشكيل سنگ مي‌شود، پس با مصرف بالاي انواع سبزي و ميوه‌هاي تازه مي‌توان احتمال بروز سنگ‌هاي كليوي و ادراري را كاهش داد.

متخصص طب سنتي با اشاره به اينكه مصرف زياد نمك سبب افزايش دفع ادراري كلسيم مي‌شود، افزود: شايع‌ترين نوع سنگ كلسيمي ، سنگ‌هاي كلسيم اگزالاتي هستند. مصرف موادي كه اگزالات زيادي دارند با تشديد دفع اگزالات و به دنبال آن باند شدن اگزالات با كلسيم در كليه‌ها زمينه ايجاد در رسوب سنگ‌هاي كلسيم اگزالاتي را در كليه‌هاي تشديد مي‌كند پس افرادي كه مستعد ابتلا به سنگ كليه يا مجاري ادراري هستند نبايد از اين مواد زياد استفاده كنند.

اسلامي پور گفت: انواع نوشابه‌هاي گازدار، چاي پررنگ، قهوه، كاكائو ازجمله مواد خوراكي هستند كه اگزالات زيادي دارند.

وي بيان داشت: مصرف ماست همراه با انواع ترشي همچون سركه ، آب‌ليمو ، آب‌غوره نيز نه تنها باعث افزايش جذب كلسيم در بدن نمي‌شود بلكه سبب تشديد دفع كلسيم از كليه‌ها و به دنبال آن شدت يافتن بيماري‌هاي مفصلي و كليوي خواهد شد.

متخصص طب سنتي با اشاره به اينكه ضعف معده مي‌تواند سبب بروز سنگ‌ها باشد، تأكيد كرد: درصورتي‌كه فردي دچار نفخ يا سوزش معده بعد از مصرف غذا است، بايد به پزشك مربوطه مراجعه و نسبت به درمان آن اقدام كند.

اسلامي پور در مورد درمان و دفع سنگ‌هاي كليوي به روش طبيعي گفت: اولين توصيه‌اي كه مي‌توان براي پيشگيري و درمان سنگ كليه داشت مصرف زياد مايعات به‌ويژه آب است. مصرف سياه‌دانه به همراه عسل نيز توصيه مي‌شود.

وي در مورد نحوه و ميزان استفاده از مخلوط سياه‌دانه با عسل افزود: بيماران مبتلابه سنگ كليه بهتر است يك واحد سياه‌دانه را با 2 واحد عسل مخلوط كرده و روزي 3 قاشق چاي‌خوري به مدت 2 تا 3 ماه مصرف كنند.

به گزارش فارس، متخصص طب سنتي با بيان اينكه مصرف ترب‌سياه به‌صورت روزانه در دفع سنگ‌هاي كليوي مؤثر است، گفت: انجام بادكش گرم در ناحيه كليه براي دفع سنگ كليه و كاهش در آن مفيد است. همچنين روغن‌مالي كليه‌ها با روغن‌هاي طبع گرم مانند روغن كنجد، روغن سياه‌دانه و گرم نگه‌داشتن كليه‌ها مانع توليد سنگ و كاهش مشكلات كليوي مي‌شود.

وب سايت شهر سخت افزار: پس از مشكلات ايجاد شده براي نرم افزار ارتباطي وايبر، بسياري از كاربران ايراني به سمت استفاده از نرم افزار تلگرام سوق پيدا كردند و در مدت زمان كوتاهي اين نرم افزار توانست خود را به عنوان يكي از پر استفاده ترين اپليكيشن ها در داخل كشور معرفي كند.

 يكي از مشكلاتي كه در اولين روزهاي پيدايش اين نرم افزار گريبان گير كاربران بوده مشكل اشغال پيش از حد حافظه داخلي گوشي توسط تلگرام است. اما امروز تلگرام اعلام كرد كه براي اين مشكل راه حل جديدي را پيشنهاد كرده است.

بخشي عظيم از كاربران تلگرام در داخل كشور از گوشي هاي پايين رده و ميان رده استفاده مي كنند به همين علت و به سبب اينكه فضاي ذخيره سازي اطلاعات موجود بر روي اين گوشي ها با محدوديت مواجه است، كاربران ايراني براي استفاده از نرم افزار تلگرام هميشه با مشكلاتي روبرو بوده اند.

 تلگرام امروز با انتشار نسخه اي جديد از اين نرم افزار براي گوشي هاي هوشمند مبتني بر سيستم عامل هاي اندرويد و iOS قابليت جديدي را معرفي كرده است كه مي تواند تا حدود زيادي خيال كاربران را از بابت اين مشكل راحت كند

تلگرام در نسخه ۳٫۳٫۲ از نرم افزار خود قابليت جديدي با نام مديريت حافظه Cache در اختيار كاربران قرار داده است كه مي تواند به راحتي براي حذف بخش دلخواهي از اطلاعات كانال هاي مختلف، مورد استفاده قرار بگيرد.

 استفاده از اين قابليت جديد نرم افزار تلگرام تنها سبب مي شود كه اطلاعات دريافت شده و موجود در حافظه گوشي پاك شود اما با توجه به اينكه اين اطلاعات در سرورهاي تلگرام موجود هستند به راحتي امكان دسترسي دوباره به آنها ممكن خواهد بود.

براي استفاده از اين قابليت مراحل زير را طي كنيد.

ابتدا مطمئن شويد كه آخرين نسخه از نرم افزار تلگرام يعني نسخه ۳٫۳٫۲ را بر روي دستگاه خود نصب كرده ايد. با مراجعه به اين لينك ها مي توانيد اين نسخه جديد را دانلود و بر روي دستگاه خود نصب كنيد.

با مراجعه به منوي اصلي نرم افزار وارد بخش تنظيمات يا Settings شويد.

در منوي تنظيمات به دنبال گزينه اي با عنوان Cache Settings بگرديد و آن را انتخاب كنيد

پس از ورود به اين بخش مي توانيد با انتخاب هر يك از گزينه ها موجود، عمليات پاك سازي اطلاعات از حافظه خود را آغاز كنيد.

در بخشي منوي مربوط به Cache Settings گزينه اي با عنوان Keep Media تعبيه شده است كه كاربران مي توانند بنا به نظر خود يكي از گزينه هاي هفتگي، ماهانه و دائمي را براي آن انتخاب كنند. با انتخاب اين تنظيمات، تلگرام بنا به نياز كاربران، اطلاعات موجود در حافظه كش دستگاه را به صورت خودكار و در بازه زماني تعيين شده پاك مي كند

مجله دانستنيها - محمدحسين جهان پناه: اين روزها تقريبا روز يا ساعتي نيست كه داعش آتش جديدي در دنيا به پا نكند. از وقايع عراق و سوريه گرفته تا حملات تروريستي اي هم چون ماجراي پاريس، پرچم هاي داعش در صدر خبرها هستند.

گروهي تروريستي كه حتي روي القاعده را هم در خباثت سفيد كرده و الگوي رفتاري و تاكتيكي متفاوت دارد كه بيشتر بر پايه ترس و هرج و مرج پايه گذاري شده. گروه تروريستي داعش تجهيزات نظامي هم دارد كه يا غنيمت گرفته يا از طريق دلال ها و واسطه ها و قاچاقچيان اسلحه يا عوامل كشورهاي طرفدار اين گروه تروريستي به دستش رسيده است. تجهيزاتي كه البته اصلا قابل مقايسه با توان نظامي ارتش يك كشور نيست. اما استعداد رزمي داعش دقيقا در چه حد و حدودي است؟

تسليحات انفرادي

عمده تسليحات انفرادي داعش، همان كلاشينفك هايي هستند كه در سراسر مناطق آشوب زده خاورميانه مثل ريگ بيابان به راحتي دست به دست مي شوند. با اين حال، سقوط پادگان هاي شمالي عراق موحب شد تا داعش تعداد زيادي ام 16 و «ام 4» آمريكايي نيز به دست آورد. به علاوه تعداد نامشخصي «جي 36» آلماني و «AUG» اتريشي هم در دست ستيزه جويان داعشي پيدا مي شود. از ابين تفنگ هاي تك تيرانداز طبيعتا «دراگانو SVD» روس اصلي ترين سلاح مورد استفاده داعش است، هر چند «ام 14» آمريكايي هم تك و توك به چشم مي خورد.

به علاوه تعداد نامشخصي تفنگ تك تيرانداز روس «KSVK 12.7» و چيني «ام 99» نيز در اختيار آنها قرار دارد. اين تفنگ ها مخصوصا عليه خودروهاي زرهي سبك يا براي هدف قرار دادن اهداف پشت ديوار استفاده مي شوند. از نظر تيربار سبك نيز، «PKM» و «PKP» روس در دسترس ترين موجودي آن هاست، هر چند به «M249» آمريكايي و «Minimi» بلژيكي هم دسترسي دارند.

ارتش نامنظم

گروهك تروريستي داعش يك ارتش منظم نيست. طبعا دكترين رزمي آن هم گرچه به مراتب منظم تر از القاعده است، اما هم چنان بر جنگ هاي نامنظم تكيه دارد كه در آن، تسليحات سنگين مشخصا نقشي سرنوشت ساز بازي نمي كنند. با اين وجود، اندوخته نظامي داعش در عمل با داشته هاي يك ارتش كوچك برابري مي كند.

بخش اعظم اين تسليحات از ارتش هاي عراق و سوريه به غنيمت گرفته شده يا از انبارهاي تسليحات قديمي ارتش صدام آمده يا در جريان هرج و مرج ليبي به دست شان افتاده. البته بايد به اين ميزان، تسليحاتي را نيز كه از سوي دولت هاي خارجي براي گروه هاي شورشي در سوريه فرستاده مي شدند. اما در نهايت به دست داعش افتادند، اضافه كرد. هرچند در اختيار داشتن اين تسليحات، لزوما به معناي عملياتي بودن تمام آن ها نيست. ضمن آن كه با توجه به نبود اطلاعات يا برآوردهاي متفاوت منابع مختلف، از ميزان دقيق داشته هاي اين گروه اطلاع دقيق و قطعي نداريم.

تسليحات سنگين
داعش صاحب اندوخته قابل توجهي از انواع تسليحات زرهي است كه البته طبيعتا بخشي از آن ها تا امروز در اثر حملات هوايي روسيه و آمريكا از بين رفته اند؛ با اين حال دست داعش خالي نيست. از تانك هاي «تي 72» روس گرفته تا «آبرامز» آمريكايي را مي توان در ميان داشته هاي داعش پيدا كرد. برآورد اوليه از تعداد تانك هاي در اختيار داعش، چيزي بين هشتاد تا دويست تانك است. البته اين رقم ها طبيعتا اسمي اند و آمار عملياتي، به زحمت به يك سوم تا حداكثر نيمي از اين تعداد مي رسد.

تانك M1 آبرامز

 به عنوان مثال، داعش تا همين چند ماه پيش احتمالا صاحب بيش از صد تانك «تي 62»، حدود سي تانك «تي 55» و كمتر از 10 تانك تي 72 بوده كه عموما در سوريه به دست اين گروهك تروريستي افتاده اند. به علاوه حدود سي الي چهل تانك «ام 1 آبرامز» نيز از ارتش عراق به غنيمت گرفته بود. آبرامزها براي مدت ها، پرسر و صداترين قسمت غنائم داعش محسوب مي شدند، خصوصا اين كه گفته شد بيش از يك سوم 140 تانك آرامبز سازماني ارتش عراق، يا نابود شده اند يا به دست داعش افتاده اند.

جالب اين كه داعش آن اوايل حتي از اين تانك ها استفاده هم كرده بود و حداقل يك آبرامز غنيمتي، در حمله به سد موصل شركت داشت. بعدها آمريكايي ها از نابودي بيشتر اين تانك هاي غنيمتي در حملات هوايي خود خبر دادند و امروز هم تصور نيم شود هيچ آبرامز عملياتي در اختيار اين گروه باشد.

به جز تانك، بايد تعداد اندكي نفربر روسي «BMP» و نفربرهاي آمريكايي «M113» را هم به فهرست تجهيزات داعش اضافه كرد. با اين حال، اين گروهك تروريستي مشخصا بيشتر تحركاتش را بر مبناي خودروهاي سبك نيمه زرهي انجام مي دهد كه اتفاقا اين جا هم پيدا كردن اسامي مشهور كار سختي نيست. به عنوان مثال فقط پس از سقوط موصل بيش از دو هزار و سيصد خودروي «هام ويي» آمريكايي ارتش عراق به دست داعش افتاد كه خيلي زود با رنگ آميزي جديد داعش، در ويدئوهاي تبليغاتي اين گروه استفاده شدند.

توپ هويترز M198

از نظر توپ خانه نيز مهم ترين سلاح غنيمتي داعش، حدود 52 توپ «هويتزر» آمريكايي 155 ميلي متري «SI Gvozdika 2» هم از ارتش سوريه به غنيمت گرفته است. در اين ميان شايد سنگين ترين سلاحي كه به دست داعش افتاده، موشك يا موشك هايي اسكاد باشد. سال پيش حتي داعش يكي از اسكادهاي غنيمتي اش را در رژه نيروهايش در شهر «رقه» سوريه (كه حكم پايتختش را دارد) به نمايش گذاشت. موشكي كه ظاهرا از پايگاه ارتش سوريه در شهر «دِيرالزور» به دست آورده بود و با توجه به محدوديت هاي عملياتي داعش، تقريبا قطع به يقين غيرعملياتي است. هر چند فقط حضور آن براي تاثير تبليغاتي مورد نظر داعش كافي است.

تسليحات موشكي

اندوخته غنيمتي داعش انواع گوناگوني از تسليحات پدافند هوايي موشكي را در بر مي گيرد كه در ميان آن ها حتي پدافند هوايي ميان بردي مثل «سام 6» را نيز مي توان پيدا كرد. نيمه پر ماجرا اين جاست كه ظاهرا اين دست سمانه هاي سنگين پدافندي در اختيار داعش، عملياتي نيستند. نيمه خالي هم اين است كه داعش تعداد قابل توجهي موشك ضدهوايي دوش پرتاب- از «استينگر» آمريكايي تا «اِسترلاي» روسي- در اختيار دارد كه اتفاقا بيشتر آن ها عملياتي اند.

موشك هاي پدافند هوايي ايگلا و گرينچ

خصوصا موشك هاي دوش پرتاب «FN-6» چيني نيز (كه ظاهرا كشورهاي حاشيه خليج فارس، آن ها را از اوكراين خريده بودند) بين اين سيستم هاي دوش پرتاب پيدا مي شود. موشك هاي پدافند هوايي دوش پرتاب تهديد خاصي عليه جنگنده هاي سريع در ارتفاع بالا و بمب افكن هاي بلندپرواز به شمار نمي آيند، اما تهديدي جديد براي هلي كوپترها هستند. به عنوان مثال، داعش سال پيش چندين هلي كوپتر ارتش عراق را با موشك هاي دوش پرتاب خود سرنگون كرد.

به جز موشك هاي ضدهوايي، از نظر موشك هاي ضدتانك نيز داعش صاحب تعداد نامشخصي موشك «تاو» آمريكايي، «ميلان» فرانسوي، «HJ-8» چيني و از همه مهم تر «كورِنت» روسي است. كورنت هاي روسي اگر نگوييم «خطرناك ترين»، هم چنان يكي از مهلك ترين موشك هاي ضدتانك دنيا محسوب مي شوند و داعش در جريان سقوط شهر «بيجي» عراق، تعدادي از اين موشك ها را از انبارهاي تسليحات ارتش به دست آورد. اين گروه بعدها ويدئويي منتشر كرد كه نشان مي داد نيروهاي وابسته به داعش، در جريان عمليات تروريستي در صحراي سيناي مصرف از كورنت عليه كشتي مصري استفاده مي كردند.

هواپيا و بهپاد

داعش رسما توان هوايي شاخصي ندارد. با اين حال هميشه تحركاتي از سوي آن ها ديده شده؛ مثلا در اوايل درگيري ها گفته مي شد دست كم يك هلي كوپتر «بلك هاوك» آمريكايي در فرودگاه مصول به دست داعش افتاده، هرچند اين موضوع هيچ وقت تاييد نشد.

جنگنده ي ميگ 21 سوري

 به علاوه چند فروند «ميگ 21» سوري از فرودگاه «الجراره» به دست داعش افتاده كه اين گروه تبليغات گسترده اي روي آن ها داشت. اين هواپيماها ظاهرا با هدايت خلبانان قديمي عراقي به پرواز هم درآمدند. با اين حال، نيروي هوايي سوريه بعدها خبر از سرنگون كردن دو فروند از اين ميگ ها داد. به جز اين، مهم ترين فعاليت هوايي داعش، فيلم برداري هوايي از كوباني با بهپادهايي بود كه ظاهرا از ارتش سوريه به غنيمت گرفته شده بود.