با سلام…اين عكس ها رو آقا “بابك قويدل نامانلو” گرفته اند كه براي شما علاقمندان به طبيعت شمال خراسان مخصوصا شهرستان قوچان ارائه شده است لطفا براي دين تصوير كامل بر روي عكسها كليك كنيد

بزرگترين و بهترين سرگرمي مردم قوچان در ايام نوروز كه يادگاري از پيشينيان ما مي‏باشد ورزش‏ كشتي است.در ايام نوروز در هواي سرد و يخ‏زده‏ قوچان و در اكثر محلات و روستاها جوانان به مبارزه‏ فردي مشغول مي‏ شوند و اين خود نوعي بدنسازي‏ است.كشتي،تاريخي بس دراز و قديمي دارد…..

محمد جاباني – قوچان

بزرگترين و بهترين سرگرمي مردم قوچان در ايام نوروز كه يادگاري از پيشينيان ما مي‏باشد ورزش‏ كشتي است.در ايام نوروز در هواي سرد و يخ‏زده‏ قوچان و در اكثر محلات و روستاها جوانان به مبارزه‏ فردي مشغول مي‏ شوند و اين خود نوعي بدنسازي‏ است.كشتي،تاريخي بس دراز و قديمي دارد و نام آن‏ از كنربند مخصوص زرتشتيان گرفته شده است،كه‏ اصل آن در زبان پهلوي كستيك و در فارسي دري‏ كستي است.كستي كه زرتشتيان آن را«بند دين» مي‏ناميدند كه به دست زن موبدي بافته مي‏شود.كستي‏ كه بعدها با شين تلفظ شده،كمربند كشتي‏گيران را نيز مي‏گفته‏اند و پهلوانان به هنگام زورآزمايي به آنان‏ مي‏ آويخته‏ اند.۱

اين ورزش رزمي در حوزه‏ي قوچان در ايام نوروز با دهل و سرنا همراه است و وقتي زورآزمايي به اوج‏ مي‏رسد بر سرعت چوب طبل و صداي سرنا افزوده‏ مي‏گردد و پهلوانان تشويق مي‏شوند.ورزش كشتي‏ در حوزه‏ي قوچان به طرز خاصي برگزار مي‏گردد وبا لباس خاصي نيز همراه است.

ورزش و بازي‏هاي‏ محلي قوچان

بازي يكي از وسايل مهم آموزشي‏ و نوعي سرگرمي مفيد كودكان و نوجوانان‏ است.اقوام مختلف به نسبت زندگي در منطقه‏ي خاص خودشان به اين موضوع اهميت‏ مي‏دادند،و بازي‏ها را در قالب‏هاي خاصي به كودكان‏ خود مي‏آموختند،و حتي با گويش قصه و افسانه نيز از انتقال اين مواريث به آيندگان دريغ نمي‏كردند.بازي‏هاي‏ محلي در درجه اول باعث ايجاد تحرك براي افراد و انجام‏ حركات بدني براي پرورش جسم و روح و از طرفي روح‏خمودگي‏ را از كودكان و جوانان و حتي پيرمردان مي‏گيرد و به آنان شادابي و سرزندگي مي‏دهد.

وقتي با دقت به بازي‏هاي مختلف محلي مي‏نگريم هربازي اثر خاصي در افراد برجاي مي‏گذارد از جمله حركات بدني،مقاومت،جهش و پرش،به كار بردن فكر و انديشه،همكاري و همفكري جمعي،ايجاد روح تعاون‏ و مبارزه با مشكلات و سختي‏ها.

مبارزه با دشمنان اين آب و خاك هميشه در بازي‏ها منظور بوده و به كودكان القا گرديده است،چنانچه در بسياري از بازي‏ها،رديابي و استتار،شناسايي محل و موقعيت‏ جغرافيايي،ايجاد روح آمادگي،هشياري،دلاوري و پايمردي،چالاكي و نشاط مشاهده‏ مي‏شود.

آنچه به وسيله بازي به كودكان و نوجوانان آموخته مي‏شود جنبه‏ي آموزشي دارد. آنان بسياري از مطالب را در قالب بازي با شوق ياد مي‏گيرند و استقبال مي‏كنند.همان‏ طوري كه آموختن فنون نظامي در محيطي خشك اثرات نامطلوبي دارد و با خاطره‏اي‏ تلخ همرا است،محيط بازي،شادكننده خواهد بود.پس به اين جهت بايد اين‏ سنت‏هاي خوب قومي زنده نگهداشته شود و در ترويج آن تلاش شود.

در قوچان بازي‏هاي مختلفي در مركز شهر و روستا رواج دارد كه بعضي از آنها  در ساير شهرستان‏ها نيز مشترك است. در اينجا سعي‏ شده است كه به بازي‏هاي خاص منطقه توجه گردد.

بزرگترين و بهترين سرگرمي مردم قوچان در ايام نوروز كه يادگاري از پيشينيان ما مي‏باشد ورزش‏ كشتي است.در ايام نوروز در هواي سرد و يخ‏زده‏ قوچان و در اكثر محلات و روستاها جوانان به مبارزه‏ فردي مشغول مي‏ شوند و اين خود نوعي بدنسازي‏ است.كشتي،تاريخي بس دراز و قديمي دارد و نام آن‏ از كنربند مخصوص زرتشتيان گرفته شده است،كه‏ اصل آن در زبان پهلوي كستيك و در فارسي دري‏ كستي است.كستي كه زرتشتيان آن را«بند دين» مي‏ناميدند كه به دست زن موبدي بافته مي‏شود.كستي‏ كه بعدها با شين تلفظ شده،كمربند كشتي‏گيران را نيز مي‏گفته‏اند و پهلوانان به هنگام زورآزمايي به آنان‏ مي‏ آويخته‏ اند.۱

اين ورزش رزمي در حوزه‏ي قوچان در ايام نوروز با دهل و سرنا همراه است و وقتي زورآزمايي به اوج‏ مي‏رسد بر سرعت چوب طبل و صداي سرنا افزوده‏ مي‏گردد و پهلوانان تشويق مي‏شوند.ورزش كشتي‏ در حوزه‏ي قوچان به طرز خاصي برگزار مي‏گردد وبا لباس خاصي نيز همراه است.

هرجا چمني و يا خاك نرمي وجود داشت و حتي در هنگام درو در گوشه‏ي مزرعه و يا هنگام‏ بيكاري،جوانان به هم مي‏آويختند و خود را آماده‏ مي‏ساختند.ب عدها كشتي چوخه با همت شادروان‏ حبيب الله بلور در قوچان به طور رسمي انجام شد و جزء ورزش‏هاي استاني در مسابقات قرار گرفت.

علاوه بر ايام نوروز كه تا روز چهاردهم‏ فروردين‏ ماه ادامه داشت و در النگ و مرغزار بزرگ‏ چمن ليلي به پايان مي‏ رسيد درساير محل‏ها نيز به‏ نسبت موقعيت محل و روزهاي عيد كه با شادي‏ همراه است نيز انجام مي‏پذيرفت،بيشتر زورآزمايي‏ها فردي و قواعد خاصي داشت و لباسي‏ ويژه‏اي نيز كه در اين اواخر تغييراتي در آن داده شده‏ است.علاوه بر كشتي همزمان رقص‏هاي جمعي‏ نيز با دهل و سرنا پا مي‏گرفت.

مردان و زنان روستايي با صداي ساز در گوشه‏ و كنار روستاها مشغول بودند. رقص‏هاي محلي‏ نوعي آمادگي رزمي محسوب مي ‏شد و هم‏آهنگي‏ آنان را در كارشان نشان مي‏داد به خصوص جهش و قرص‏ها…و روبه‏رو شدن با هم و بازي با چوب و يا چوب‏بازي كه مهارت جوانان را در مبارزات به حد كمال مي‏رساند و چون با موسيقي همراه بود احساس خستگي نمي‏كردند.در اين بازي زن و مرد شركت مي‏نمودند و بيشتر نشان كردن‏ها و عروس‏ گرفتن در اين روزها به انجام مي‏رسيد.

در شهرها محل ‏هايي به نام عيدگاه آماده‏ مي‏ گرديد كه فقط خاص زنان بود و در آنجا به طناب‏ بازي و يا به اصطلاح محلي به ياد خوردن و رقص‏ و پايكوبي مشغول مي‏شدند.يادخوردن به اين‏ صورت بود كه دو سر طناب را از شاخه‏اي‏ مي‏آويختند و بالشي هم در قسمت پاييني آن قرار مي‏دادند و روي آن مي‏نشستند و تا حد انتهايي‏ بال‏هاي طناب كه آويزان بود بالا مي‏رفتند.اين كار (به تصوير صفحه مراجعه شود) به مهارت بسياري بستگي داشت و با طناب‏بازي در روي زمين تفاوت دارد و بيشتر مخصوص زنان‏ است.

نوع ديگر بازي و سرگرمي در ايام نوروز در شهر و روستاها اوپشتك‏۶ يا اوپشتنك بود كه جوانان‏ آن را درهمين ايام انجام مي‏ دادند. به اين صورت‏ كه در محيطي باز قسمتي از زمين را مي‏كندند و خاك آن را به صورت سكوي پرش درست‏ مي‏كردند و تا فاصله حدود ده و يا پانزده متر نيز خاك‏ را با بيل كنده و نرم مي‏كردند تا پاي بازيكنان صدمه‏ نيبند.

و بعد به ترتيب پشت مي‏گذاشتند و از روي آن‏ نفر،با زدن دست به پشت او،مي‏بريدند. اين عمل‏ نياز به مهارت خاص داشت و در واقع آماده‏سازي‏ كامل بدني بود و گذر از موانع را به آنان ياد مي‏داد و يكي از بازي‏هاي مخصوص جوانان و مردان‏ است.در همين هنگام طناب يا نخ را گرفته و از روي‏ همان سكو يا در زمين هموار از روي طناب‏ مي‏پريدند.يك نوع اوپشتك هم در حال حركت‏ است كه براي گرم كردن بدن به كار مي‏برند به اين‏ ترتيب كه بازيكنان به تدريج پشت مي‏گذارند و از روي پشت هم مي‏پرند تا بدنشان گرم شود.
اسب‏سواري

يكي از بازيهايي كه به اسب مربوط مي‏شد، ارنگ‏ارنگ بود.بازيكنان دو نفر را به استادي‏ انتخاب مي‏كردند.آن دو نفر در محلي مي‏نشستند و طنابي كوتاه يا تسمه‏اي را در دست نگه مي‏داشتند و با هم به طور مخفي نام اسب پادشاهي و يا اسب‏ خاص مشهور منطقه را انتخاب مي‏كردند و بعد بازيكنان به ترتيب مي‏آمدند و استادان مي‏گفتند: ارنگ‏ارنگ اسب چه رنگ،از اي اسب‏ها اسب كي؟

بازيكن نام اسبي را مي‏ برد و اگر درست نبود از دور خارج مي‏شد و در غير اين صورت تسمه را به او مي‏دادند و مي‏گفتند درخانه‏ي پادشاه پاك.و او با تسمه بقيه‏ي بازيكنان را از محيط دور مي‏كرد. استادان مي‏گفتند:جو،جو،جو،گندم،گندم،گندم و در هنگام گندم گفتن بازيكن مي‏بايست خود را به‏ مركز بازي نزد استادان برساندو اگر در اين فاصله او را گرفته و يا با دست مي‏زدند بازنده محسوب و از دور خارج مي‏گردد.در اين بازي هوش،آمادگي‏ ذهني براي گفتن نام اسب‏ها،سرعت حركت، چالاكي،جلوگيري از به بند افتادن و فرار از تهاجم‏ بسيار مطرح است.
بازي با فلاخن يا به اصطلاح محلي پلخمون

اين بازي در قديم براي پرتاب سنگ به طرف‏ دشمن بوده است.پلخمون را در روستاها با پشم‏ مي بافند و رشته آن حدود ۵/۱ متر است.در وسط آن محلي را براي گذاشتن سنگ درست كرده‏ سنگي در داخل آن مي‏گذارند و دو سر رشته را در دست گرفته و هنگام پرت كردن يك سر طناب را رها مي‏كنند.اين امر به تجربه و مهارت نياز دارد.به‏ طوري كه محلي را كه نشانه مي‏گيرند با سنگ‏ مي‏زنند.باغبانان براي جلوگيري از هجوم پرندگان‏ كه به باغات و مزارع صدمه مي‏زنند از آن استفاده‏ مي‏برند،چوپانان حتي براي بازگردانيدن گوسفندان‏ و براي زدن و زخمي كردن حيوانات درنده و دور كردن دشمن به كار مي‏برند و به محل تجمع‏ دشمن سنگ پرتاب مي‏كنند.
ازبك چور

اين بازي يادآور تهاجمات ازبك‏ها به سرزمين‏ ما بوده است.در اصطلاح محلي جور كردن،يعني با حمله‏ي ناگهاني چيزي را از جايي يا از دست كسي‏ ربودن و بردن است.ازبك‏ها به يك باره در دسته‏هاي متعدد به روستاها حمله مي‏ كردند و آنچه‏ در دسترس مي‏يافتند و مي‏بردند.اين بازي را گوگ‏ ازبكي يا گوگ مره هم مي‏گفتند.

وسايل بازي،چوبي در حدود ۷۵ سانتي‏متر و توپي چرمي يا نخي كوچك با محوطه‏اي وسيع.

ابتدا محلي را براي ايستگاه اصلي انتخاب‏ كرده و بازيكنان به دو دسته تقسيم مي‏شوند.با سكه يا مشت گرفتن مشخص مي‏كنند كه كدام‏ عده بايد توپ بزنند و كدام عده بگيرند.پس از تعيين جايگاه،بازيكنان زننده‏ي توپ به ترتيب،هر كدام سه توپ مي‏زنند.اگر افراد طرف مقابل توپ را گرفتند كه اين عده بازنده محسوب مي‏شوند و جا عوض مي‏شود و الا پس از زدن سه ضربه،طرف زننده‏ در ايستگاه مي‏ايستد و نفر بعدي توپ را مي‏زند و آن‏ نفر بايد تا انتهاي محلي كه تعيين كرده‏اند برود و برگردد و در صورت آن نفر نو مي‏شد و مي‏تواند دوباره‏ توپ بزند.اين بازي تا گرفتن توپ و يا زدن يكي از بازيكنان ادامه دارد و بعد نوبت طرف مقابل مي‏شود. در ايام نوروز پير و جوان در زمين‏هاي باز به اين بازي‏ مشغول مي‏شدند.به طوري كه مشاهده مي‏شد مردي ۸۰ ساله در كنار نوجوان ده سال مشغول بازي‏ است:

اين بازي مخصوص مردان است و سرعت‏ عمل،دقت،حس مسؤوليت براي نجات گروه تقويت‏ مي‏شود.
ازي نمترسي،از اين نمي‏ترسي

اين بازي نوعي ترسانيدن طرف و به اصطلاح‏ معروف پلتيك زدن است.بازيكنان به طور دايره‏وار روي زمين چمباته مي‏زنند.دو نفر انتخاب شده و يكي ديگري را تعقيب مي‏كند.حريف روي سر يكي  از بازيكنان مي‏ايستد و مي‏گويد ازي نمترسي. تعقيب‏ كننده نيز يك نفر را انتخاب مي‏كند و مي‏گويد ازي نمترسي،اين عمل ادامه مي‏يابد و بالاخره با «دوبرت»۳گفتن يكي را كه انتخاب كرده ‏اند به تعقيب‏ وامي‏دارند و طرف هم ممكن است با گفتن همين‏ لفظ يكي را انتخاب كند و مقابل حريف قرار دهد و اين‏ دو يكديگر را تعقيب مي‏كنند و بعضي اوقات يك‏دفعه‏ دست‏به‏يقه مي‏شوند و هركس زودتر با دست حريف‏ را زد از دور خارج مي‏كند.هرچه در اين بازي تعداد افراد زياد و محيط بزرگتر باشد بازي جذاتر مي‏شود.
اوشتلك

اوشتلك در اصطلاح محلي نوعي سوت زدن را مي‏ گويند. بازيكنان براي خود استادي انتخاب مي‏كنند و او معاونيني دارد و با گل رفتن بين بقيه افراد نفر آخر را انتخاب مي‏كنند.بازيكن آخر كنار استاد مي‏نشيند و بقيه در گوشه و كنار محوطه‏ي بازي مخفي مي‏شوند و محل بازي نيز بايد داراي پستي و بلندي و زوايايي‏ باشد تا استتار خوب انجام شود.موقع اين بازي اغلب‏ غروب آفتاب بعد از تعطيل مغازه‏ها و زماني است كه‏ شاگردان مرخص مي‏شوند.آن‏گاه استاد به ترتيب‏ بازيكنان را به اسم صدا مي‏زند و اوشتلك را هم به آخر آن اضافه مي‏كند،مثلا مي‏گويد:حسن اوشتلك؛ طرف هم بايد با سوت جواب دهد.نفر مانده نزد استاد بايد محل اختفاي حسن را نشان دهد اگر درست گفت‏ كه استاد مي‏گويد:محل تو را فهميدند و در صورت‏ خلاف بايد حسن به فردي كه نتوانسته است محل او را نشان دهد تا محل مركز استاد،سواري دهد و اين‏ عمل ادامه مي‏يابد.
الك‏دولك و الك مشهدي

از بازي‏هايي است كه در بسياري از شهرها رواج دارد.
الاكلنگ

كه در كل به ال لومبك معروف است نيز همگاني است.
اوصولولي

بازيكنان به دو عده تقسيم مي‏شوند و دو استاد انتخاب مي‏كنند بعد مشخص مي‏نمايند كدام عده بايد سواري بدهند،سپس عده‏اي از بازيكنان سوار گروه‏ مخالف مي‏شوند.البته بايد همه به طور دايره‏وار بايستند.استادي كه سوار شده است چشمان مركوب‏ خود را با يك دست مي‏گيرد و در حالي كه با انگشت‏ دست ديگر به يكي از جهات اصلي اشاره مي‏كند مي‏گويد:اوصولولي.مركوب كه چشمش بسته است‏ بايد با دست،طرف مورد اشاره‏ي راكب را نشان دهد. اگر درست گفته برنده است و از سواري دادن رها مي‏شود و آن بازي ادامه مي‏يابد.
پاراپارا

وسيله‏ ي بازي عبارت است از يك تكه سرب‏ پهن كه وزن آن برابر با يك سكه بيست ريالي است. وسيله را سوراخ نموده و پوستي مدور به آن‏ مي‏چسبانند.پوست بايد داراي پشم باشد و يا سرب را در پارچه‏اي مي‏پيچانند و بازي را به صورت فردي و يا گروهي انجام مي‏دهند.در اين بازي اصطلاحات‏ خاصي وجود دارد.

اولين نفر پاراپارا مي‏زند و هربار ضربه زدن به پارا يك شماره محسوب مي‏شود.ممكن است طبق قرار هرده شماره يك بار جهش به هوا و يا با پشت و پهلوي پا زده شود كه داراي امتيازات زيادتري خواهد بود و هرنوع آن اسم خاصي دارد.با روي پا يك پارا، با بغل پا،نيم پارا و با هوا جهيدن و با پاي ديگر زدن، لر گفته مي‏شود.
پادشاه وزير

در مراسم ختنه سوري و داماد سلطاني اين بازي‏ رواج دارد يك نفر به عنوان پادشاه و عده‏اي وزير و فراش انتخاب مي‏كردند و به عناوين‏ مختلف مردم عادي را جريمه مي‏نمودند يا تنبيهات بدني روي يك پا ايستادن يا باسن افراد را به زمين زدن و چمپاتمه‏ نشستن و در حقيقت كار مأموران دولتي‏ را انجام دادن و به عناوين مختلف پول‏ گرفتن و اداي آنها را درمي‏آورند.
پوري چرب‏كن

«پيري چرب‏كن» وسايل بازي‏ توپ جيري كوچك و پناه ديواري است‏ كه فرد بازيكن و توپ زن بايد پاي آن بايتسد.ابتدا با گل گرفتن،يك نفر از بازيكناني كه در آخر مي‏ماند پاي ديوار مي‏رود و توپ را به ديوار مي‏زند.بازيكناني‏ كه در ميدان پراكنده شده و پشت سر او قرار دارند سعي مي‏كنند توپ را بگيرند.اگر دو دستي گرفتند يك بار و اگر با دست راست ديوار و با دست چپ سه‏ بار مي‏توانند به بازيكن پاي ديوار ضربه بزنند.او بايد فرار كند تا ضربه نخورد و هركس نتوانست بازيكن‏ پاي ديوار را بزند خودش در جاي او قرار مي‏گيرد و بازي ادامه مي‏يابد.
چشم قويمك

عده به دو گروه تقسيم مي‏شوند.يك عده‏ مخفي مي‏گردند.محوطه بازي بايد بسيار وسيع باشد عده ديگر كه در موقع مخفي شدن آنها چشم‏هاي‏ خود را بسته بودند باز مي‏كنند و با راهنمايي استاد گروه‏ دنبال دسته اول مي‏گردند.آنها بايد فرار كنند و خود را به مركز برسانند و الا طرف مقابل يكي از بازيكنان را مي‏گيرد و تا مركز اصلي سوار مي‏شود.البته اين بازي‏ بيشتر در غروب آفتاب و درتاريكي و دربازي ديگري‏ به نام شير دررو و روبا بخور تكميل مي‏شود.بازي چشم‏ قويمك را بيشتر در داخل محوطه بسته،دختران‏ انجام مي‏دادند.
شير دررو روباه بخور

بازيكنان به دو گروه تقسيم مي‏شوند و هركدام‏ براي خود استادي را انتخاب مي‏نمايند.سپس با گل‏ گرفتن طبق قرار،يك دسته با راهنمايي استاد خودشان در فاصله‏اي دور مخفي مي‏شوند و استاد آنها با استاد ديگر و ساير بازيكنان به طرف محل استتار كه‏ فقط استاد خودشان مي‏داند به راه مي‏افتند و اين اشعار را مي‏خوانند.

استادها:گل گل چه،بازيكنان جواب مي‏دهند قمار بيچه-استادها:از اون بالا چه آمد؟شاگردان: صداي شمشير آمد.استادها:درخت ما سينجد دره. بازيكنان:غمزه بزي لذت دره-استادها:درخت ما پسته بازيكنان:ننه غلو مسته…اشعار ديگر كه‏ اغلب بي‏معني است و گل گل چه،قمار بيچه در بين‏ اشعار وجود دارد.و در آخر همه نيز:شير دررو،روبا بخور نيز تكرار مي‏گردد.

بازيكنان و استاد سعي دارند محل اختفا را شناسايي كنند و هرنوع جنبنده‏اي را كه در مسير هست‏ زير نظر مي گيرند و اگر حدس زدند كه بازيكنان مقابل‏ را ديده‏اند مي‏گويند:«قرنه گوردم»يعني سياهي آنها را ديدم و به طرف مركز بازي فرار مي‏كنند.چون‏ طرف‏هاي مقابل اگر باشند آنها را تعقيب مي‏نمايند و تا مركز سواري مي‏گيرند.اين بازي بسيار شاد و با هوشياري و زرنگي و سرعت و حركت همراه است و نشان مي‏دهد كه در برهه‏اي از زمان چقدر اين مسائل‏ براي مردم منطقه اهميت داشته است.
حلقه‏ ي چكمندي

دايره‏اي به نسبت تعداد بازيكنان روي زمين‏ رسم مي‏كنند سپس با قرعه يا گل گرفتن معلوم‏ مي‏كنند كدام عده بايد در داخل دايره قرار بگيرند. عده‏اي داخل دايره رو به طرف مركز مي‏ايستند و آماده‏ي سواري دادن مي‏شوند.استاد آنها بايد در اطراف آنها بچرخد و نگذارد آنها سوار شوند و اگر هركدام به داخل حمله كرد با پا او را بزند و از دور خارج كند،البته فريب هم در كار است و حمله از جهات مختلف انجام مي‏شود.پس از سوار شدن‏ مدت‏ها در همان حالت مي‏مانند و باز يك دفعه‏ پياده مي‏شوند و به بيرون فرار مي‏كنند اين بازي تا موقعي كه يكي از افراد در داخل دايره زده نشود ادامه دارد.
حموم سوسي

اين بازي خاص كودكان و نوجوانان بود.مقداري‏ خاك را روي زمين به صورت نيم‏كره درمي‏آوردند و بعد روي آن را با آب صاف مي‏كردند و چون خاك‏ قوچان رسي است در همان حالت مي‏ماند.سپس در و پنجره مي‏گذاشتند و با چوب نازكي خاك‏هاي داخل‏ را به تدريج درمي آوردند.انحناي نيمكره با پنجره‏ها وضع جالبي پيدا مي‏كرد و اين بازي به هنر و خلاقيت‏ بچه‏ ها كمك زيادي مي‏كرد.

خروس‏بازي:اين بازي فردي است و به‏ صورت جمعي هم انجام مي‏شود.بازيكنان به دو گروه‏ تقسيم مي‏شوند و بعد از هرگروه يك نفر با لي‏لي‏ كردن و يك پا رو هم حركت مي‏كنند و با زدن شانه‏ به هم سعي دارند كه طرف را از دور خارج كنند.البته‏ جاخالي دادن آنها و ضربه زدن‏ها در خارج كردن افراد بسيار مؤثر است.هرگروهي كه تعداد زيادتري را از دست بدهد بازنده است.البته هرفرد پس از افتادن و يا اينكه پا را به زمين بگذارد بازنده محسوب و از دور خارج مي‏گردد.در بازي گروهي حملات دو گروه با همان حالت به هم آغاز مي‏گردد و هركس سعي مي‏كند يكي از طرف مقابل را از پاي درآورد و در صورتي كه همه‏ي افراد گروه مقابل خارج شدند بازنده‏ محسوب مي‏گردند.
رهارها

بازينكان به دو گروه تقسيم مي‏شوند و با قراري‏ كه مي‏گذارند،يا پستي وبلندي‏ها را و يا درخت‏ها را و يا مراكزي را مشخص مي‏كنند و يا دو نفر از يك گروه به هم‏ رسيدند رها مي‏گردند و طرف ديگر حق زدن ندارد،بعد افراد در محل‏هاي تعيين‏شده مي‏ايستند و طرف‏هاي‏ بازي نيز مترصدند كه آنها را از آن محوطه خارج كنند اين‏ بازي تا آخر كه مانده و از دور خارج نشده است‏ ادامه دارد.چالاكي،سرعت عمل،هشياري بسيار مؤثر است.
سه بسه قطار

بازي هوشي است و در اكثر جاها متداول است. مربعي با خطوط موازي رسم مي‏كنند از نيمه مربع به‏ طرف مقابل نيز خطوطي مي‏كشند و اقطار آن را نيز رسم مي‏نمايند،به طوري كه در هرضلع سه نقطه‏ برخورد وجود دارد.دو بازيكن مي‏نشينند و هركدام‏ مهره يا سنگ يا شي خاصي را مي‏گزيند و در محل‏ تقاطع و مركز قرار مي‏دهد.نفر دوم هم پس از او اين‏ كار را مي‏كند و هركس توانست زودتر سه مهره‏ي‏ خود را رديف نمايد برنده است.بازي فردي است و بستگي به هوش زياد دارد.
گرگم ‏به‏ هوا

تقريبا نظير رهارهاست.پستي وبلندي‏هايي را براي خود انتخاب مي‏كنند و اگر زمين مسطح باشد قرار مي‏گذارند كه هركس يك پاي خود را بالا بگيرد محفوظ است.در رهارها اگر دو يار دست به‏ هم دادند رها مي‏شوند ولي در اينجا بايد حتما در محل‏هاي انتخابي قرار بگيرند تا محفوظ باشند. اين بازي بيشتر خاص دختران است و به تحرك‏ افراد كمك مي‏كند.
گوگ چمبه

توپي جيري با چوبي حدود ۷۵ سانتي‏متر وسيلهء بازي است.محوطه‏اي بزرگ لازم است. طبق گل گرفتن يك نفر براي زدن توپ انتخاب‏ مي‏شود و توپ را با چوب مي‏زند.هركس توپ را گرفت به جاي او مي‏آيد و مشغول توپ زدن‏ مي‏شود.فرقي كه با ازبك‏چور دارد در آنجا دو گروه انتخاب مي‏شوند و فرار از مبدأ تا مقصد و برگشت نو مي‏گردد.ولي در اينجا فقط گرفتن‏ توپ و زدن آن است.
گوش توي

استاد پولي يا وسيله‏اي انتخاب و پرتاب‏ مي‏كند.يك گروه دنبال برداشتن آن مي‏روند و گروه ديگر آنها را تعقيب مي‏كنند و در صورتي كه‏ به او سيدند از گوشش مي‏گيرند و مي‏كشند تا شئي مورد نظر را پرتاب كند و يا بگيرند.

شئي دست هركس بيفتد همين حالت را دارد و كسي برنده است كه شيء مورد نظر را به مقصد برساند و اگر پول باشد از آن او خواهد بود.
گل‏گل

بازي زمستاني و هوشي است.بازيكنان به دو گروه تقسيم مي‏شوند و دو استاد براي خود انتخاب‏ مي‏كنند.استادان در محلي مي‏نشينند و هرگروه در كنار استاد خود قرار مي‏گيرد.با گل گرفتن مشخص‏ مي‏كنند كه گل دست چه گروهي باشد آنگاه استاد گل را مي‏گيرد و در ظاهر دم مشت افراد خود قرار مي‏دهد بعد در محل خود قرار مي‏گيرد.آن‏گاه‏ طرف‏هاي مقابل با كمك استاد بايد گل را پيدا كنند. روحيه قوي،تيزهوشي،روان‏شناسي در اين امر مؤثر است.استاد طرف مقابل با كمك افراد خود مي‏تواند دست‏هاي بازيكنان طرف را پوچ كند.براي اين امر به چشم بازيكن زل مي‏زنند و مي‏گويند گل را بده او هم براي رد گم كردن مطالبي مي‏گويد و بالاخره‏ دست راست و يا چپ را پوچ مي‏نمايند و به همين‏ ترتيب بازي ادامه دارد.اگر گل را گرفتند نوبت بازي‏ به عد همقابل مي‏رسد براي اين منظور قرار مي‏گذارند هرگل كه گرفته شده يا بيست امتياز به حساب آيد و اگر به صد رسيد آن عده برنده مي‏شوند و ممكن‏ است گل چندين بار ردوبدل شود.اغلب در زمستان‏ها و در عروسي‏ها،در قهوه‏خانه‏ها انجام‏ مي‏گردد.
گو-گزره پنيره

عده‏اي بازيكنان به دو دسته تقسيم مي‏شوند و همان‏طوري كه از نام آنها پيداست به محلي بستگي‏ خاصي دارد.وسيله‏اي سياهرنگ براي نمود گاو، سبزه كه از نام گزري يك نوع گياه محلي است‏ استفاده شده و پنيز هم بايد شي سفيدرنگ باشد و دو نفر استاد انتخاب مي‏شوند.آن‏گاه يكي از استادها وسيله‏اي را در مشت خود قرار مي‏دهد و از نفر اول مي‏پرسد گو،گزره يا پنيره؟آن نفر بايد نام‏ يكي از سه اسم را ببرد الي آخر بعد مشت خود را باز مي‏كند.آنهايي كه جواب صحيح داده‏اند يك‏ طرف قرار مي‏گيرند باز اين عمل از نو شروع‏ مي‏شود تا حالت تعادل بين دو عده برقرار شود و دسته برنده و باز استاد شروع به پرسش مي‏كند و يكي از سه وسيله را در مشت خود قرار مي‏دهد. اگر مركوب درست گفت كه رها مي‏شود و الا استاد مي‏گويد يك چشم قنيّم يعني يك چشم بسته و باز اگر براي بار دوم نگفت مي‏گويد چشم ديگر بسته و يا نقيم و براي بار سوم ممكن است استاد بگويد يك پا بالا و اين نوعي تنبيه است و بازي تا حدس زدن صحيح براي طرف مقابل ادامه دارد و بعد جا عوض مي‏شود.
لپر،لپر

لپر در اصطلاح محلي،عبارت است از يك تكه‏ سنگ صاف و قدري برجسته و احتمالا قدري مدور. بازي دو نفري است كه بايد يكي لپر را پرت كند و ديگري بايد لپر او را بزند و اگر چنين شد از محل‏ پرتاب تاجاي زدن لپر سوار طرف مي‏شود.نوع ديگر آن اين است كه دايره‏اي روي زمين رسم مي‏كنند و سنگ‏هايي بر روي قطر دايره قرار مي‏دهند و بعد آنها را با لپر فاصله‏اي معيني مي‏زنند هريك از بازيكنان سنگ بيشتري خارج كرد برنده است.
مازالاق

وسيله بازي چوبي است به شكل مخروط و در رأس آن ميخي نصب مي‏كنند و نخ با طناب خاص‏ بازي را به دور مخروط از قسمت رأس آن تا سطح‏ مي‏پيچند و بعد يك سرنخ را در دست مي‏گيرند و از روي سر خود رها و پرتاب مي‏كنند.مازالاق به روي‏ زمين رها مي‏شود.نوع كوچك آن فرفره است كه‏ در روي ميزها استفاده مي‏شود و بعد هركس‏ نتوانست درست عمل كند مازالاق خود را در مركز قرار مي‏دهد و بعد ديگران با پرتاب مازالاق خود سعي مي‏كنند مازالاق وسط را بزنند.بعضي اوقات‏ ممكن است مازالاق وسط بشكند.اين نوع بازي ار قارت مي‏گويند.
نون‏نون

وسايل بازي توپ جيري كوچك-محوطه‏اي‏ وسيع-بازيكنان به دو دسته تقسيم مي‏شوند و با قرارداد يك عده توپ را مي‏گيرند و بعد با دست به‏ هم پاس مي‏دهند.عده‏ي مقابل بايد جلو پاس توپ‏ را بگيرند و توپ را تصاحب نمايند.اين بازي يك‏ نوع پاسكاري با توپ است كه به فرم بسكتبال‏ عمل مي‏شود منتهي با توپي كوچكتر بازي مي‏شود كه براي همه ميسر باشد.
هركي همچي،همچي نكنه چو مخوره يا هرچي استا گفت:

عده‏اي براي خود استادي انتخاب مي‏كنند او بايد مهارت كافي داشته باشد تا بتواند بچه‏ها را و يا نوجوانان را سرگرم كند.بعد استاد مي‏گويد:توپول‏ موپول،بچه‏ها آن را تكرار مي‏كنند.او بعد مي‏گويد: دست توپول.بازيكنان تكرار مي‏كنند و بعد مي‏گويد پا توپولو،باز هم بازيكنان تكرار مي‏كنند.آن‏گاه او مي‏گويد:هركي همچي،همچي،همچي نكنه چو مخوره و بعد نرمشي و يا كاري را آغاز مي‏كند. بازيكنان بايد مطابق استاد عمل كنند هركس انجام‏ ندهد جريمه مي‏شود و دست و پاي او را مي‏گيرند و باسنش را به زمين مي‏زنند.اين بازي در عروسي‏ها و ختنه‏سوري‏ها هم انجام مي‏شود.استاد كف دست‏ خود را سياه مي‏كند و بعد به روي افراد مي‏مالد و همين اشعار را مي‏خواند و ديده مي‏شود كه روي‏ عده‏اي سياه شدهاست.آنها ناخودآگاه دست خود را به روي ديگران هم مي‏مالند و روي عده‏اي را سياه‏ مي‏نمايند كه با تفريح و خنده همراه است اين بازي‏ با انجام حركات بدني و نرمشي مفيد همراه است.
ارغن ارغن بابجول«تاپ»

آغل‏آغل با تشله-تشله‏ بازي يا تيله‏ پازي- چفت‏چفت با تيله و گردو و يا سنگ-يك قل دو قل‏ كه بيشتر بازي دخترانه است-آقات از شهر آمده- استاي زنجيرباف گرگم و گله مي‏زنم تيز از بازي‏هايي است كه در محل انجام مي‏شود و مشابه‏ آن در محل‏هايي ديگر وجود دارد.
پاورقي:

(۱)-نقل از كتاب فن و بند كشتي نوشته حبيب الله بلور.

(۲)-به دست زدن،قرص مي‏گفتند.

(۳)-دوبرت صدايي است كه در محل گوسفندان را مي‏خوانند.

به گزارش خبرآنلاين، موفقيت بروس لي در سينماي هنگ‌كنگ سبب شد كه شركت فيلم‌سازي برادران وارنر به او پيشنهاد بازي در فيلم «اژدها وارد مي‌شود» را ارائه كند. بازيگر فيلم‌هايي همچون «رئيس بزرگ»، «ضربه نهايي» و «راه اژدها» پس از دريافت اين پيشنهاد، فيلم «بازي مرگ» را نيمه كاره رها كرد، و به جمع بازيگران «اژدها وارد مي‌شود» پيوست.

«اژدها وارد مي‌شود» به كارگرداني رابرت كلوز و با نقش آفريني بروس لي در كنار جان ساكسون و جيم كلي با بودجه بالغ بر 850 هزار دلار ساخته شد. اين فيلم تقريبا يك ماه پس از مرگ لي در جولاي سال 1973 به بازار سينما عرضه شد و به فروش خوبي در بازار‌هاي مختلف دست يافت. اين فيلم در بازار آمريكاي شمالي بيش از 21 ميليون دلار فروش داشت.

يكي از نكات جالب درباره «اژدها وارد مي‌شود»، حضور كوتاه جكي چان در اين فيلم است.

 به گزارش مشرق، ساده، قدبلند، لاغر و سبزه بزرگترين خصوصيات ظاهري «سجاد يعقوبي» ۲۳ ساله است كه حالا توانسته با همين سن كم تبديل به يكي از بزرگترين افتخارات كشور تبديل شود. سجاد متولد «ماكو» دورترين شهر شمال غربي كشور در استان آذربايجان غربي واقع در مرز ايران و تركيه است.

وي سومين فرزند و تك پسر خانواده است براي همين بايد بسياري از آرزوهاي پدر و مادرش را برآورده كند. با اينكه او در شهري زندگي مي كرد كه امكانات تحصيلي و آموزشي بسيار پايين تر از شهرهاي بزرگ بود اما هيچ كدام از اين كمبودها نتوانست تلاش و پيشرفت سجاد را متوقف كند.

او در كودكي علاقه زيادي به بازكردن و خراب كردن ربات هاي اسباب بازي و ماشين آلات مختلف داشت و يكي از تقريحات سالمش سردرآوردن از شيوه عملكرد ربات ها و ماشين ها در وسايل خانه بود. تا جايي كه پول توجيبي هايش را خرج خريد قطعات رباتيكي مي كرد تا از اين دنياي شگفت انگيز سر در بياورد.

در يكي از جشن هاي تولد سجاد پدرش تصميم گرفت براي خوشحال كردن پسرش يك تلفن همراه بخرد تا با او بتواند به راحتي در مكان هاي مختلف ارتباط برقرار كند. اما درست فرداي همان روز وقتي پدر براي پيدا كردن سجاد بارها با شماره همراهش تماس گرفت؛ فهميد اتفاقي افتاده و نمي تواند پسرش را به صورت تلفني پيدا كند. بعد از اين اتفاق آقاي بازيگوش اعتراف كرد كه تلفن همراهش را براي خريد قطعات رباتيكي فروخته است.

در سفر به رشته رباتيك، دنياي جديدي پيش روي سجاد باز شد كه توانست او را تا قله هاي بلندي از افتخارات سوق دهد. اما او براي رسيدن به اين جايگاه زحمات زيادي كشيد. در دوران مدرسه منفي بافان زيادي سعي كردند كه او را از رسيدن به روياهايش دور كنند اما پسر نابغه ماكويي با عزم راسخ خود همه را پشت سر گذاشت تا آنجا كه زماني كه دانش آموز دوم دبيرستان بود توانست اولين جايزه سراسري رباتيك كشور را از آن خود كند. بعد از آن سجاد مقام دوم ربوكاپ كشور آلمان در سال ۲۰۰۹ و مدال طلاي مسابقات ربوكاپ بلژيك را در همان سال دريافت كرد.

اما اين تازه شروع راه بود. سجاد دوره دبيرستان را در حالي به پايان رساند كه حدود ۴۰ ربات در زمينه هاي مختلف فوتبال، انسان نما، امداد و نجات، مسيرياب براي جراحي، كشاورزي، نظامي و صنعتي ساخته بود و توانست مقام اول مسابقات روبوكاپ مالزي را در نوآوري و اختراع كسب كند و همچين در مسابقات كره جنوبي جايزه بهترين مخترع زير ۱۸ سال آسيا را دريافت كند.

يكي از اختراعات بزرگ و كاربردي سجاد كه در ۱۶ سالگي ساخته شد، دستگاه تجهيزات ورزش چشم بود. عضلات چشم نيز مانند ديگر عضلات خارجي بعد از فعاليت نياز به ورزش و استراحت دارند كه اين دستگاه اين كار را از طريق بهبود وضعيت گردش خون در زمان ۵ دقيقه انجام مي دهد.

موسسات آموزش عالي زيادي از اروپا و آمريكا تمايل خود را براي تحصيل سجاد در دانشگاه هاي خود اعلام كردند. اما پدر و مادرش دوست نداشتند تنها پسرشان را به مكان هاي دور بفرستند. براي همين هم اكنون اين نابغه جوان با دريافت يك بورس تحصيلي از دانشگاهي در تركيه در حال تحصيل است.

بعد از آن سجاد تصميم گرفت  كه با راه اندازي يك شركت خصوصي اختراعات خود را به فروش برساند. روزنامه تايمز تركيه سجاد يعقوبي را در سال گذشته ميلادي به عنوان چهره جوان دانشمند سال خود معرفي كرده است.

اين كار آفرين جوان اين روزها چهره بين المللي با اختراعات خود گرفته بطوري كه با اختراعات ميليون دلاري كه در دست دارد، توجه مشتريان زيادي را به خود معطوف كرده است. اين جوان ايراني اواخر سال ميلادي در بزرگترين نمايشگاه تجهيزات الكترونيكي لاس وگاس آمريكا آخرين اختراعات و يافته ها و محصولات جديد خود را به نمايش خواهد گذاشت. بدون شك آينده درخشاني براي بيل گيتس آينده ايران سجاد يعقوبي وجود خواهد داشت.

مشاهير روستازاده

نكته : شهرستان قوچان داراي مفاخر ومشاهير بزرگ و زيادي است كه اين كانون اديب قوچاني به دليل حفظ امانداري در مطالب از ذكر نام انها در اينج خوداري مي نماييد اين مطلب به عنوان يك از هزاران و به نفل از رسانه هاي ملي نقل ميشود

نسخه قابل چاپ

به گزارش گروه رسانه‌هاي خبرگزاري تسنيم،رهبر معظم انقلاب حضرت آيت‌الله خامنه‌اي مورخ 14 تير ماه 1368 طي مراسم بيعت با اصناف، در قدرشناسي از ايثار و فداكاري‌هاي بي‌شائبۀ روستائيان كشور بياناتي ايراد فرمودند:

"اين‌ نكته‌ را به‌ برادران‌ و خواهران‌ روستايي‌ ابلاغ‌ كنيد كه‌ روستاييان‌ در طول‌ ساليان‌ بعد از پيروزي‌ انقلاب‌، نقش‌ مهمي‌ در همه‌ي‌ مراحل‌ خودكفايي‌ جبهه‌ي‌ جنگ‌، بسيج‌ عمومي‌ و پشتيباني‌‌ها داشتند."

وقتي نام فردي به دليل عموميت و محبوبيت بر سر زبان‌ها مي‌افتد و در جهان شناخته مي‌شود، فرقي نمي‌كند اين شهرت در عرصۀ ملّي است يا سياسي، اجتماعي، فرهنگي و... خواه ناخواه بيوگرافي/ رزومه/ زندگي‌نامۀ وي مورد توجه افكارعمومي قرار مي‌گيرد.

خط اول از بيوگرافي هر انسان، زمان و مكان تولد اوست.

مشاهير معاصر كشور ما در كجاي پهنۀ پهناور اين سرزمين ديده به جهان گشوده و رشد يافته‌اند؟ در پايتخت؟ در شهرهاي بزرگ؟ يا در روستاهاي محروم و دورافتاده؟

در اين گزارش قصد داريم به طور اجمالي به ذكر زادگاه برخي از مشاهير كشورمان، از رؤساي جمهور ادوار مختلف گرفته تا سياستمداران و علماء و در نهايت بزرگمرداني كه با نثار خون خود، نامشان تا ابد بر جبين تاريخ بشريت خواهد درخشيد، بپردازيم.

 

پيش از ارائۀ اين ليست، سه تبصره مهم ذيل را نبايد از نظر دور داشت:

1. بنابر اعلام سازمان ملل متحد، ايران در 30 سال پيش 104 اُمين كشور جهان از لحاظ جمعيت بالاي روستايي محسوب مي‌شد. با افزايش شهرنشيني در جامعۀ رو به صنعتي شدنِ ايران، اين رقم به مرور رو به كاهش است، اما با اين حال پيش بيني شده تا سال 2015 به صد و سي و دومين كشور با جمعيت روستانشين جهان تبديل شود.

براساس جديدترين اعلام رسمي مركز آمار ايران، جمعيت روستانشين كل كشور در سال 1394 برابر با 21.446 ميليون نفر از جمعيت كل 78.773 است.

اين آمار به اين معني است كه به طور ميانگين از هر چهار نفر ايراني، يك نفر ساكن روستاهاي كشورمان است. بديهي است فقط ذكر نام تعداد مشاهير و بزرگاني كه از دل اين رقم بالا بيرون آمده‌اند، امري نزديك به محال است، لذا اين نمونه‌هاي انگشت‌شمار تنها قطره‌اي از درياست.

 

2. محل تولد و زندگانيِ بعضي از مشاهير و بزرگان ملّي و مذهبيِ كشورمان، روستاهايي بسيار دورافتاده و گمنام بوده، لذا نويسندگان در بيوگرافي‌هايي كه از اين اشخاص ارائه مي‌دهند (چه در فضاي مجازي و چه به صورت كتب منتشرشده) معمولاً نام نزديك‌ترين شهر يا شهرستان به آن روستا را به عنوان محل تولد فرد ذكر مي‌كنند تا براي عموم آشناتر باشد.

 

3. بسياري از شهرستان‌هاي فعلي، طي يك الي دو دهۀ اخير به شهرستان تبديل شده و در اسناد رسمي كشور ثبت شده‌اند، در حالي كه هنگام تولد انسان‌هاي بزرگ در آنجا، اين مناطق، روستاهايي كوچك و ناشناخته بوده‌اند.

 

• حسن روحاني رئيس جمهور فعلي كشورمان در 21 آبان سال 1327 در شهرستان سرخه استان سمنان زاده شد.
• محمود احمدي نژاد ششمين رئيس جمهور ايران در 6 آبان سال 1335 در روستاي آرادان از توابع شهرستان گرمسار استان سمنان به دنيا آمد.
• اكبر هاشمي رفسنجاني چهارمين رئيس جمهور ايران در 3 شهريور 1313 در روستاي بهرمان شهرستان رفسنجان واقع در استان كرمان به دنيا آمد.

 

 

• اصالت خانوادگي آيت‌الله صادق آملي لاريجاني و علي لاريجاني، رؤساي فعلي قوه قضاييه و مقننه به روستاي پردمه شهرستان لاريجان در هفتاد كيلومتري آمل مازندران بازمي‌گردد.
• سردار قاسم سليماني فرماندۀ نيروي قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامي متولد 1336 در دهستان رابُر از توابع استان كرمان است.
• سيد يحيي رحيم صفوي فرمانده سپاه پاسداران و از رزمندان و فرماندهان جنگ تحميلي متولد سال 1331 در روستاي همام از بخش باغ بهادران شهرستان لنجان، از توابع استان اصفهان است.  
• محمدباقر قاليباف شهردار تهران، متولد 1340 در شهرستان طرقبه از توابع مشهد است.
• علي اكبر ولايتي  متولد سال 1324 در روستاي رستم‌آباد شميران است.
• محسن رضايي متولد سال 1333 در روستاي بنه‌وار از توابع شهرستان لابي در استان خوزستان به دنيا آمد.

 

 

 

علاوه بر سياستمداران كنوني نظام مقدس جمهوري اسلامي، در نسل اول انقلاب نيز بسياري از برجسته‌ترين نظريه‌پردازان و شخصيت‌هاي طراز اول اجتماعي، مذهبي و سياسي كه منشأ پيدايش انقلاب بودند، در روستاها، دهستان‌ها، بخش، ناحيه و شهرستان‌هاي كوچكِ دور و نزديك در اين مرز و بوم متولد شده‌اند.

 

• شهيد آيت‌الله دكتر سيد محمد حسيني بهشتي زادهٔ 2 آبان 1307 در  منطقهٔ قديمي لُنبان در شهر اصفهان ديده به جهان گشود.
• شهيد آيت‌الله دكتر مرتضي مطهري متفكر شهيد، زادهٔ 13 بهمن 1298 در شهرستان فريمان در شرق استان خراسان رضوي است.
• دكتر علي شريعتي نويسنده، محقق، جامعه‌شناس، تاريخ‌شناس و از مبارزان و فعالان سياسي-مذهبي، 2 آذر 1312 در روستاي كاهك در كوير مزينان در نزديكي شهرستان سبزوار در غرب خراسان رضوي زاده شده است.
• شهيد آيت‌الله سيد محمود طالقاني از رهبران انقلاب اسلامي، عضو مجلس خبرگان و نخستين امام جمعه تهران پس از انقلاب، 13 اسفند 1289 در روستاي گليرد شهرستان طالقان ديده به جهان گشود.
• شهيد آيت‌الله محمدجواد باهنر در منطقۀ قديمي و محروم  محله‌شهر در اطراف شهر كرمان به دنيا آمده است.  
• شهيد محمدعلي رجايي سال 1312 در شهرستان دارالمومنين قزوين متولد شد.

 

 

*** زادگاه شهدا  

 

• شهيد خلبان علي‌اكبر قربان شيرودي، سال 1334 در روستاي بالاشيرود از توابع شهرستان تنكابن در غرب مازندران ديده به جهان گشود.
• شهيد خلبان احمد كشوري، زادۀ سال 1332 در روستاي كياكلا، از توابع شهرستان سيمرغ استان مازندران است.
• شهيد محمود كاوه متولد سال 1340 در دهستان بيهود از توابع قائن  مركز شهرستان قائنات از شهرهاي استان خراسان جنوبي است.
• شهيد سرلشكر محمد بروجردي سال 1333 در روستاي دره‌گرگ از توابع بروجرد  مركز استان لرستان به دنيا آمد.
• شهيد امير سپهبد علي صياد شيرازي، سال 1323 در روستاي درگز  از توابع استان خراسان رضوي متولد شد.
• شهيدان مهدي، علي و حميد باكري هر سه متولد منطقۀ مياندوآب، بين دو رود زرينه‌رود و سيمينه‌رود واقع در جنوب درياچه اروميه در استان آذربايجان غربي هستند.
• شهيد 13 سالۀ انقلاب، حسين فهميده سال 1346 در روستاي سراجه از توابع بخش مركزي استان قم زاده شد.
• شهيد يوسف كلاهدوز متولد 1325 قوچان، شهرستاني در 148 كيلومتري شمال غرب مشهد است.
• شهيد احمد كاظمي فرمانده سپاه متولد 2 مرداد 1337 در نجف آباد از شهرستان‌هاي استان اصفهان است.
• شهيد سرلشكر ولي‌الله فلاحي فرمانده نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي، سال 1310در روستاي كولج شهرستان  طالقان استان البرز متولد شد.

 

 

*** زادگاه علماء

 

بسياري از علما، مراجع عظام تقليد و مجتهدين طراز اول كشور نيز در توابع شهرستان‌ها به درجات بالاي علوم ديني و حوزوي رسيده‌اند و بلكه سير و سلوك و تهذيب نفس را نيز در همان محيط سنتي روستا طي نموده‌اند.

به طور مثال از بين مراجع عظام تقليد آيت‌الله العظمي محمدتقي بهجت (زادۀ شهرستان فومن در جنوب غرب گيلان) و شيخ حسنعلي اصفهاني نخودكي (زادۀ روستاي نخودك در حومۀ مشهد مقدس) در زمرۀ علما و عرفايي هستند كه درجات معنوي سير و سلوك الي الله را در روستاي محل تولدشان پيموده‌اند.

 

 

حسن ختام اين نمونه‌ها بنيانگذار كبير انقلاب حضرت امام خميني (ره) است كه زادهٔ 1 مهر 1281 در خمين، واقع در جنوبي‌ترين قسمت استان مركزي است.

خبرگزاري تسنيم: انتشار مطالب خبري و تحليلي رسانه‌هاي داخلي و خارجي لزوما به معناي تاييد محتواي آن نيست و صرفا جهت اطلاع كاربران از فضاي رسانه‌اي بازنشر مي‌شود.

قديمي‌ترين كفش ايران۱۷۰۰ پيش به پاي مرد نمكي رفت اما همين كفش در زمان قاجار به عنوان كفش اروپايي به ايران آمد!

به گزارش خبرنگار مهر، كتابفروشي آينده نشستي را با حضور علي دهباشي و شعله جليلي برگزار كرد كه در آن جليلي به عنوان مردم شناس و عضو انجمن گردشگري ايران از مطالعاتش در حوزه كفش و پاپوش هاي سنتي اطلاعاتي را به حاضران در اين نشست ارائه داد.

شعله جليلي متولد سال ۱۳۳۳ در تبريز  و تحصيلاتش در زمينه مترجمي زبان آلماني است و ۲۴ سال سابقه گردشگردي دارد و عضو انجمن گردشگران است ولي بخش عمده مطالعات وي روي پايپوش هاي سنتي ايراني است. تا كنون بيش از ۲۰۰ جفت از اين كفش ها را جمع آوري و برايشان شناسنامه درست كرده اند. چندين نمايشگاه داشتند و تقريباً تمام موزه هاي مردم شناسي كفش در دنيا را (اروپا و فرانسه و كانادا) را ديده است.

پله‌هاي آپادانا تخت جمشيد موزه پوشاك ايران است

جليلي در اين نشست گفت: كفش براي من جايگاه خيلي ويژه اي در زندگي داشت، چون خيلي راه مي رفتم، دوچرخه سوار بودم و بعدها كوهنورد شدم.  ما خيلي سفر مي رفتيم. وقتي وارد كار گردشگري شدم، هر بار كه به سفر مي رفتم و بر مي گشتم مي ديدم استاد چارق ديگري را از دست داده ايم و اين خاموش شدن بزرگان من را نگران مي كرد. راهنماي شيراز بودم و پله هاي آپادانا تخت جمشيد براي من جايگاه ويژه اي داشت و اسم آن را موزه پوشاك ايران مي گذاشتم، چون مي توان روي اين پله ها تنوعي از كفش ها و لباس ها را بر تصاوير سنگي ديد.

وي ادامه داد: اولين كفش را از روستاي هجيج (از توابع شهرستان پاوه استان كرمانشاه) خريدم، اسم اين روستا را موزه زنده صنايع دستي ايران مي گذارم زيرا در هر خانه اي حال و هواي خلق يك اثر هنري ديده مي شود، كفش دوم،  سواس را از يك نمايشگاه و از يك خانم بلوچ خريدم كه حتي نمي توانست زبان من را بفهمد، چون كفش خودم گرم بود و مي خواستم يك كفش سبك تر داشته باشم؛ سواس كفشي است كه از الياف گياهي درست مي شود، خصوصاً از الياف درخت خرما. بيش از ده سال است كه مطالعه كفش ها را به صورت حرفه اي شروع كرده ام و فقط دو سال براي استخراج نام ها كار كتابخانه اي انجام داده ام.

جليلي گفت: يكي از زيباترين كفش هايم چارقي است كه از قوچان جمع آوري كردم و يك جفت از آن را در بريتيش ميوزيم گذاشته ام. از نظر من كفش هاي ما مربوط به سه منطقه جغرافيايي و اقليمي هستند، شمال ايران از شرق تا غرب بيشتر كوهستاني است و كفش هاي اين ناحيه بيشتر چارق و چموش است كه جنس آن از چرم گاو ميش و گاو گرفته تا كفل الاغ است، من كفش هايي دارم كه قبل از دباغي مي پوشيدند و در واقع پوست حيوان بوده است كه به دور پايشان مي كشيدند. از گرگان و مناطق تركمن نشين كفشي خريده ام كه از پشم شتر است و در يورت هايشان صندل ها و كفش هايي كه مخصوص رقص تركمني است، را ديده ام. از مازندران كفش بسيار خاصي دارم كه مربوط به صد سال پيش است، يك تكه چرم گاوميش است كه سوراخ دارد، آن را در آب مي اندازند، باز و نرم مي شود و مي توانند به آن شكل پا را بدهند. از گيلان يك جفت كفش عجيب در ارتفاعات حدود سه هزار متري دلفك (از توابع شهرستان رودبار استان گيلان) پيدا كردم، اين كفش دورش از چوب است و وسط آن از روده گاو، در ارتفاعات و برف سه متري شما با هيچ كفش معمولي نمي توانيد راه برويد، مگر اينكه پهن باشد و سطح اتكاي شما را افزايش دهد.

وي ادامه داد: در طراحي اين كفش از پنجه پرندگان ايده گرفته اند، به راحتي با اين كفش ها راه مي رفتند و وقتي مريض هايشان را مي خواستند از يك روستا به روستاي ديگر ببرند احتياج داشتند كه خيلي سريع حركت كنند و اين كفش براي اين كار خيلي مناسب است، وقتي به موزه باتا تورنتو رفتم كه با دوهزار جفت كفش، بزرگترين موزه كفش جهان است، اين كفش عينا در آنجا بود و متعلق به سرخپوستاني بود كه آن را روي برف مي پوشيدند، دراستان گيلان يك دمپايي مخصوص حمام هم خريدم كه جاهاي ديگر هم ديده بودم.

كفشي كه هادي گرما نيست

جليلي بيان كرد: حسن كفش هاي ايراني اين است كه علاوه بر رعايت اصول زيبايي شناسي، ارگونومي و آناتومي پا، كاربردي هم هستند. اين دانش كاملاً هوشمندانه است و طراحي كفش ها همگي بي نظير است، مردم ايران با آن هوشمندي كه داشتند نيازشان را برطرف مي كردند و هيچ كدام از برندهاي معروف دنيا به فكر كفشي نيستند كه بتوان فقط روي برف پوشيد و يا كفشي را ندارند كه در دماي ۵۰ درجه بتوانيد به راحتي بپوشيد؛ اگر به جنوب ايران برويد هيچ كفش معمولي روي شن هاي داغ كوير جوابگو نيست، مگر كفشي كه كف آن چوبي باشد، كه من نمونه آن را براي شما آورده ام، اين كفش كمي ارتفاع دارد، از زمين فاصله مي گيرد و هادي گرما نيست. از شمال ايران تا جنوب ايران، از سردترين تا گرمترين نقطه كفش مناسب آن اقليم دوخته شده است. در مركز ايران كه هوا نسبتاً معتدل تر است بيشتر گيوه حاكم است. انواع گيوه هايي كه من جمع آوري كردم  هركدام دوخت خاص خود را دارند؛ گيوه مانند يقه لباس طراحي و شناسنامه ويژه خودش را دارد.

اين مردم شناس گفت: تمام استاداني كه در اين زمينه كار كرده اند شناسايي و برايشان شناسنامه درست كرده ام، يكي دو روز نزد آن ها مانده ام تا از رفتارهاي آنها و آثاري كه خلق مي كنند درس بگيرم؛ متأسفم از اينكه نسل جديد از آنها فاصله گرفته است، نسل جديد اين هنر را به عنوان يك هنر نمي شناسند بچه هاي روستايي به جاي اينكه اين تجربه هاي ارزشمند را ياد بگيرند، موبايل به دست دارند و با يك حالت تمسخري به شغل پدر بزرگ و مادربزرگ هايشان نگاه مي كنند.

وي درباره نقش زنان در هنر كفش دوزي گفت: ما در بعضي زمينه هاي صنايع دستي مي بينيم كه زن ها در آن ها نقشي ندارند ولي در كفش هاي ايراني حتماً زن ها نقش داشته اند و از وقتي كه اين كفش ها دارند از بين مي روند به همان اندازه هم زن ها شغل هايشان را از دست مي دهند، چون رويه و بخش زيباي كفش با هنر گلابتون و گلدوزي زن ها شكل مي گيرد. نسل جوان روستايي اين كفش ها را كمتر مي پوشند كه جاي تعجب است، چون اين كفش ها و لباس هاي محلي بخشي از هويت آن هاست و ما داريم بسيار از فرهنگمان فاصله مي گيريم. من فكر مي كردم كه با اين پژوهش ها مي توانم دوباره اين كفش ها را احيا كنم، چون من خيلي از موزه ها دنيا از موزه گاوچران هاي آمريكا گرفته تا موزه كلارك را ديده ام و اكثر آن ها مي گويند كه محال است اين تنوع كفش براي يك سرزمين باشد.

قديمي ترين كفش ايران ۱۷۰۰ سال دارد

جليلي به كفش مردان نمكي اشاره كرد و گفت: برخي طرح هاي ما از ايران در گذشته خارج شده اند و دوباره به عنوان يك طرح اروپايي به ما برگشته اند. قديمي ترين كفشي كه ما الان در ايران داريم مربوط ۱۷۰۰ سال پيش و دوره ساسانيان است، كه مربوط به مرد نمكي است.  استاد حيدري كه از هنرمندان كفاش بزرگ زنجان است الگوي كفش مرد نمكي را براي من در آورد و ما شبيه آن را ساختيم. ولي اصل آن هنوز به پاي مرد نمكي است و كاملاً  سالم  مانده چون اين جنازه ها را از نمك در آوردند تجزيه نشده است؛ اين پوتين ۱۷۰۰ ساله از همه نظر كامل و بي عيب است و ما مي بينيم كه همين كفش در زمان قاجار به عنوان كفش اروپايي به ايران مي آيد.

وي با يبان اينكه كفش هاي ايراني، كفش هاي كاربردي هستند تصريح كرد:  يك كفش تك وجود دارد كه فقط مخصوص بيل زدن است، چون با كفش معمولي و يا پا برهنه نمي توانيد بيل بزنيد و به سرعت كفش هايتان خراب مي شود و يا پايتان آسيب مي بيند  . كفش مخصوص حمام هم طوري طراحي شده است كه از زير گره هاي كنف حفظ شده است تا كفش به روي زمين خيس حمام سر نخورد، من حتي با ارتوپد ها و طراحهاي كفش هم صحبت كرده ام كه دليل اين گره ها را بدانم و متوجه شدم كه به خاطرسر خوردگي، شكستگي كمر يا پا در حمام ها بيشتر است، پس نشان مي دهد كه با وجود اينكه ما الان به اين نكته توجه نمي كنيم و هر كفش نايلوني را در حمام مي پوشيم، ولي در گذشته حتي اين شرايط نيز در نظر گرفته شده بود و براي آن يك كفش خاص طراحي كرده اند. من خودم يادم هست كه در كرمان وقتي به حمام عمومي مي رفتيم هيچ وقت كفش ها سر نمي خورد.

وي افزود: در گذشته تفاوت مذاهب و يا اختلافات اجتماعي و طبقاتي را از روي كفش ها مي شد فهميد، كتابي مي خواندم كه به يك گروه از اقليت هاي مذهبي حكم شده بود كه بايد كفش هايشان را تا به تا بپوشند كه مشخص باشند و به اين طريق بتوانند آن ها را تحقير كنند و يا كفش پرت كردن به سمت كسي، خودش يك فرهنگ و مفهومي دارد كه در ايران و مخصوصاً در قسمت كرد نشين وقتي كسي از نظر اجتماعي نمي تواند حقش را از كسي بگيرد كفشش را به سمت او پرت مي كند. من خيلي كفش ها را غير اين كه خودشان را جمع آوري كردم مي خواستم بدانم در ادبيات شفاهي و در زندگي مردم در مورد كفش چه چيزهايي هست و حدود ۱۵ جلد كتاب در مورد ضرب المثل ها و اشعار بين مردم در مورد كفش جمع آوري كرده ام. خود واژه كفش حدود ۱۲۰ واژه دارد، براي خودم باور كردني نبود چون با مردم كه صحبت مي كنم نهايتاً گيوه و چارق را مي شناسند، من يك كفش دارم به اسم كلارك، جنس اين كفش از شاخ بز وحشي است؛ و آن را از ارتفاعات چهار محال بختياري پيدا كرده ام.

جليلي گفت: اسكيموها ماهي را باز، خشك و دباغي مي كردند و به دور پايشان مي پيچيدند، ما اين را به شكل ديگري در ايران داشتيم. من دباغي را در روستاها به چشم خودم ديدم كه كار خانم ها و بسيار دقيق و ظريف است، چرم هايي كه در ايران دباغي مي شوند براي استفاده هاي متفاوت به شكل هاي مختلفي دباغي مي شوند، مثلاً براي نگهداري ادويه، روغن، ماست، شير و ... همه اين ها دباغي هايشان با هم فرق دارد، براي كفش هم همينطور است و قسمت هاي مختلف بدن حيوانات براي قسمت هاي مختلف كفش استفاده مي شد.  در گذشته تفاوت مذاهب و يا اختلافات اجتماعي و طبقاتي را از روي كفش ها مي شد فهميد، كتابي مي خواندم كه به يك گروه از اقليت هاي مذهبي حكم شده بود كه بايد كفش هايشان را تا به تا بپوشند كه مشخص باشند و به اين طريق بتوانند آن ها را تحقير كنند و يا كفش پرت كردن به سمت كسي، خودش يك فرهنگ و مفهومي دارد كه در ايران و مخصوصاً در قسمت كرد نشين وقتي كسي از نظر اجتماعي نمي تواند حقش را از كسي بگيرد كفشش را به سمت او پرت مي كند.

وي تصريح كرد:  خيلي كفش ها را غير اين كه خودشان را جمع آوري كردم مي خواستم بدانم در ادبيات شفاهي و در زندگي مردم در مورد كفش چه چيزهايي هست و حدود ۱۵ جلد كتاب در مورد ضرب المثل ها و اشعار بين مردم در مورد كفش جمع آوري كرده ام. واژه كفش حدود ۱۲۰ واژه دارد، براي خودم باور كردني نبود چون با مردم كه صحبت مي كنم نهايتاً گيوه و چارق را مي شناسند، من يك كفش دارم به اسم كلارك نمي دانم كه چقدر اين واژه به گوش شما خورده است، جنس اين كفش از شاخ بز وحشي است؛ و آن را از ارتفاعات چهار محال بختياري پيدا كرده ام. من به خيلي از موزه هاي دنيا به خاطر مجموعه ام، دعوت شده ام، اين خاص بودن، تنوع كفش ها و اينكه اينقدر حساب شده از عناصر اطراف براي نيازهاشان استفاده كردند، همگي تنوع قومي و هوشمندي مردمان سرزمين ما را نشان مي دهد و من به سهم خودم به آن افتخار مي كنم و هر كجاي دنيا كه مي روم با دست پر مي روم.

مردم عادي حق پوشيدن كفش را  نداشتند

اين عضو انجمن گردشگري ايران گفت: اسكيموها ماهي را باز، خشك و دباغي مي كردند و به دور پايشان مي پيچيدند، ما اين را به شكل ديگري در ايران داشتيم. من دباغي را در روستاها به چشم خودم ديدم كه كار خانم ها و بسيار دقيق و ظريف است، چرم هايي كه در ايران دباغي مي شوند براي استفاده هاي متفاوت به شكل هاي مختلفي دباغي مي شوند، مثلاً براي نگهداري ادويه، روغن، ماست، شير و ... همه اين ها دباغي هايشان با هم فرق دارد، براي كفش هم همينطور است و قسمت هاي مختلف بدن حيوانات براي قسمت هاي مختلف كفش استفاده مي شد. يكي از علل مرغوبيت و كيفيت كفش هاي ايتاليا رعايت اين نكته است كه هر كفش در دوره هاي مختلف تاريخي به عنوان نوعي تشخص محسوب مي شد و مردم عادي دربعضي مواقع حتي حق پوشيدن كفش را هم نداشتند. كفشي به نام " كب كاب " از قشم آمده است و محلي ها مي گفتند كه اين كفش را فقط خانم هاي حكام اجازه داشتند بپوشند تا ديگران با صداي كفش از آمدن ايشان باخبر شوند درحالي كه زن هاي معمولي حق نداشتند حتي كفش بپوشند، صداي اين كفش دقيقاً هست : كب - كاب؛ و اسم آن هم از اين صدا گرفته شده است، البته يك درخت خرما هم به همين نام داريم، ولي اين كفش از جنس آن درخت نيست.

وي افزود: من فكر مي كردم كه پا از بدن واجب تر است براي اينكه مستقيماً با زمين تماس دارد در صورتي كه در غلات (از توابع شهرستان شيراز، استان فارس) من شاهد اين بودم كه يك خانم روستايي مسن از ارتفاعاتي كه حتي شايد كمتر كوهنوردي مي تواند از آن بالا برود با پاي برهنه بالا مي رفت و گياهان دارويي جمع آوري مي كرد، كف پاي اين خانم مثل سم حيوانات محكم و ضخيم شده بود و من فكر مي كنم از دوران غارنشيني به اين طرف درابتدا پاي ما به طور طبيعي به سخ؆وادگي