مردم در «عالم برزخ» چند دسته مي‌شوند؟

مردم در «عالم برزخ» چند دسته مي‌شوند؟

مجموعه: اصول و فروع دين

عالم مردگان از جمله عوالمي است كه همواره وقتي با آن مواجه مي‌شويم سؤالات و ابهامات بسياري براي ما به وجود مي‌آيد و هر فردي علاقه دارد بيشتر از اين عالَم بداند چراكه مرگ از جمله مباحثي است كه هر فردي روزي با آن دست به گريبان خواهد شد.

آنچه در ادامه مي‌خوانيد بخش نخست از سلسله مباحثي است كه به طرح پرسش و پاسخ درباره مرگ و معاد مي‌پردازد و از كتاب «عالم برزخ؛ عالم حيات و زندگي» نوشته حجت‌الاسلام اسدالله محمدي‌نيا از پژوهشگران حوزه علميه قم عنوان مي‌شود:

از روايات هم استفاده مي‌شود كه مردم هم در عالم برزخ به دو گروه تقسيم مي‌شوند:

1. كساني كه در دنيا مطيع دستورات دين و پيامبران الهي و ائمه اطهار (ع) بودند و نسبت به انجام واجبات و ترك محرمات مقيد بودند، در برزخ زندگي با نشاط و آرامشي دارند.

2. كساني كه نسبت به دين بي‌توجه بودند و اهل نماز و عبادت و حجاب و بندگي نبودند، در عالم قبر كه شايد صدها هزار سال طول بكشد به عذاب الهي گرفتار خواهند شد.

اينك به رواياتي توجه كنيد:

هر كس مهمان عمل خويش است:

حضرت محمد (ص) فرمود:
«اِنَّ اَحَدَكُم اذا ماتَ عُرِضَ عليه مَقعَدُهُ بالغَداة و العَشّي ان كان من اهل الجنّه فمنَ الجنة و ان كانَ من اهل النّار فمن النّار، يقالُ هذا مَقعَدُكَ حينَ يَبعثكَ الله يَومَ القيامة»

هنگامي كه يكي از شما از دنيا برود، جايگاه او صبح و شام به او عرضه مي‌شود، اگر از اهل بهشت باشد، جايگاهش در بهشت است و اگر از اهل دوزخ باشد، جايگاهش در دوزخ است و به او گفته مي‌شود اين جايگاه توست تا هنگامي كه خداوند تو را در قيامت مبعوث كند.

امام صادق (ع) فرمود:
«اَلبَرزخ القبر، و هُو الثوابُ و العقابُ بين الدّنيا و الآخرة»
برزخ همان قبر است و قبر همان ثواب و عقابي است كه ميان دنيا و آخرت وجود دارد.

- سجده نماز يادآور عالم برزخ
از برخي روايات استفاده مي‌شود كه نماز اگر با توجه به معناي آن خوانده شود، ياد آور سه عالم: برزخ و قيامت است. بدين معنا كه دفعه اول كه ما سر روي مهر مي‌گزاريم و بر مي‌داريم، يادآور آن است كه خداوند ما را با واسطه از خاك آفريده و به دنيا مي‌آورد و دفعه دوم كه به سجده مي‌رويم، به ما تذكر مي‌دهد كه بعد از مدتي زندگي در دنيا به برزخ برمي‌شد و هنگامي كه سر از سجده دوم برمي‌داريم، يادآور زنده شدن در روز قيامت مي‌باشد. لذا از معناي سجده در نماز از حضرت علي (ع) سوال شد.

آن حضرت در پاسخ فرمودند:
«مَعْنَى السُّجُودِ فَقَالَ مَعْنَاهُ مِنْهَا خَلَقْتَنِي يَعْنِي مِنَ التُّرَابِ وَ رَفْعُ رَأْسِكَ مِنَ السُّجُودِ مَعْنَاهُ مِنْهَا أَخْرَجْتَنِي وَ السَّجْدَةُ الثَّانِيَةُ وَ إِلَيْهَا تُعِيدُنِي وَ رَفْعُ رَأْسِكَ مِنَ السَّجْدَةِ الثَّانِيَةِ وَ مِنْهَا تُخْرِجُنِي تَارَةً أُخْرَى‏»

معنا و حقيقت سجده در نماز آن است كه به خداوند مي‌گوييم: ما را (با واسطه) از خاك آفريدي و در سجده اول كه سرت را برمي‌داري معنايش آن است كه خداوند ما از همين خاك آفريده و به دنيا آورده، و به سجده دوم كه مي‌رويم، يعني خداوندا! ما را بعد از مدتي زندگي در دنيا (به عالم قبر و برزخ) برمي‌گرداند و سرت را كه از سجده دوم برمي‌داري، معنايش آن است كه بعد از مدت‌ها در عالم برزخ مرا روز قيامت زنده خواهي كرد.        

لذا اگر نماز با توجه خوانده شود و معناي آن درك شود، چنان در روح و روان اثر مي‌گذارد كه آرامش وصف‌ناپذيري به انسان مي‌دهد و ديگر انسان گرد گناه نمي‌رود و جامعه به وسيله نماز اصلاح خواهد شد.

- سخن اميرالمومنين (ع) با اموات
آن حضرت (ع) وقتي از جنگ صفين برمي‌گشت در كنار قبرستاني كه در پشت دروازه كوفه بود ايستاد و خطاب به ارواح مردگان فرمود:

«أَنْتُمْ لَنَا فَرَطٌ سَابِقٌ وَ نَحْنُ لَكُمْ تَبَعٌ لاحِقٌ، أَمَّا الدُّورُ فَقَدْ سُكِنَتْ، وَ أَمَّا الأَزْوَاجُ فَقَدْ نُكِحَتْ، وَ أَمَّا الأَمْوَالُ فَقَدْ قُسِمَتْ، هَذَا خَبَرُ مَا عِنْدَنَا فَمَا خَبَرُ مَا عِنْدَكُمْ»

شما بر ما پيش‌قدم شديد، و ما نيز به شما ملحق خواهيم شد، خانه‌هايتان را ديگران ساكن شدند، همسرانتان به ازدواج ديگران درآمدند، و اموالتان تقسيم شد، اينها خبرهايي است كه نزد ماست، نزد شما چه خبر است؟

سپس حضرت علي (ع) فرمود:
«أَمَا لَوْ أُذِنَ لَهُمْ فِي الْكَلامِ لاَ َخْبَرُوكُمْ أَنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوى»

آگاه باشيد! اگر به آنها اجازه سخن گفتن داده شود، به شما خبر مي‌دهند كه بهترين زاد و توشه در سفر آخرت پرهيزگاري است.  

 - محل اجتماع ارواح مومنان

امام صادق (ع) فرمود:
«لا يَبقي مُؤ‌مِنٌ في شَرقِ الاَرضِ وَغَربِها اِلاّ حَشَرَ اللّهُ روُحَهُ اِلي وادِي السلام ظَهرُ الكُوفَه، اَما اِنّي كََأنّي بِهِم حَلَقٌ حَلَقٌ قُعُودٌ يَتَحَدثُونَ»

هر مومني در شرق و عرب عالم نمي‌ميرد مگر اينكه خداوند روح او را در وادي السلام مشحور مي‌كند. راوي از امام (ع) پرسيد: وادي السلام كجاست؟ حضرت فرمود: پشت كوفه است. آگاه باشيد گويا ارواح مومنان در -آنجا به صورت حلقه‌اي و گرد نشسته‌اند و با هم سخن مي‌گويند.

حبه عُرَني يكي از اصحاب حضرت علي (ع) مي‌گويد: از آن حضرت درباره سخن گفتن و انس گرفتن ارواح در عالم قبر سؤال كردم. حضرت (ع) در پاسخ فرمود:

«نعم و لو كشف لك لرايتهم حلقا حلقا محتبين يتحادثون»

بله، اگر پرده‌ها براي تو كنار رود خواهي ديد كه ارواح مؤمنان در برزخ به صورت حلقه‌وار در حالي كه دست‌هايشان را در زانوها حلقه زده‌اند دور هم نشسته‌اند و با يكديگر حرف مي‌زنند.

بعد حضرت علي (ع) فرمود:
«... وَما مِنْ مُؤمِنٍ يَمُوتُ في بُقْعَةٍ مِنْ بِقاعِ الاَرْضِ اِلاّ قيلَ لِروحِهِ: اِلحَقي بِوادِي السَّلامِ وَاِنَّها لَبُقْعَةٌ مِنْ جَنَّةِ عَدْنٍ»

هيچ مومني در قطعه‌اي از زمين نمي‌ميرد مگر اين كه به روح او گفته مي‌شود به وادي السلام ملحق شود، زيرا وادي السلام قطعه‌اي از بهشت عَدَن است.

- در حال لذت و نشاط
راوي از امام صادق (ع) درباره ارواح مومنان سوال كرد. آن حضرت (ع) فرمود:

«في حُجُراتٍ في الجنّةِ ، يأكُلونَ مِن طَعامِها ، ويَشْرَبونَ مِن شَرابِها و يقولون: ربنا اقم لنا الساعه و انجزلنا ما وعدتنا»

آنها در حجره‌هايي از بهشت (برزخي) قرار دارند، از غذاهاي بهشتي مي‌خورند و از نوشيدني‌هايش مي‌نوشند و مي‌گويند: پروردگارا هر چه زودتر قيامت را برپا كن و به وعده‌هايي كه به ما داده‌اي وفا نما.

از آيه مباركه استفاده مي‌شود: انسان به محض مردن وارد برزخ مي‌شود، چنانچه حبيب بن نجار اين مرد مبارز كه در راه احياء دين و دفاع از پيامبران به محض اين كه زير شكنجه به شهادت رسيد، وارد بهشت برزخي شد. چنانچه اشخاص كافر و ظالم به محض مردن وارد جهنم برزخي خواهند شد.

- چرا ارواح مومنان در وادي السلام جمع مي‌شوند؟!
از احاديثي كه بيان شد كه ارواح موؤنان در وادي السلام در نزديكي كوفه جمع هستند استفاده مي‌شود كه وادي السلام موضوعيت ندارد بلكه آنچه كه محور و اصل است اين كه ارواح مؤمنان و پيامبران آنجا و در كنار حضرت اميرالمومنين علي (ع) جمع‌اند. چنانكه در بحث رجعت خواهد آمد، آن حضرت (ع) چند بار رجعت مي‌نمايد و پيامبران نيز به دنيا برمي‌گردند تا حكومت حضرت را مشاهده و او را ياري كنند و سرّ اين ارادت پيامبران و صالحان به حضرت امير (ع) آن بود كه اگر آن حضرت و فرزند بزرگوارش حضرت سيدالشهدا (ع) نبودند، بني اميه (لعنة الله عليهم اجمعين) ديني باقي نمي‌گذاشتند و زحمات تمام پيامبران را به باد مي‌دادند. اگر ديني باقي ماند و ثمره زحمت انبياء از بين نرفت، فقط به سبب ايثار و جانفشاني حضرت امير (ع) و حضرت صديقه طاهره، فاطمه زهرا (ع) و فرزندان طاهرين آنها، به ويژه حضرت سيدالشهداء (ع) بود.

منبع:.farsnews.com