در حال حاضر استفاده از wi-fi يكي از را‌ه‌هاي ارتباط با جهان است و اين راه ارتباطي موجب آرامش و آسايش ما مي‌شود و مي‌توانيم در حالي كه در رختخواب هستيم، در Netflix فيلم ببينيم و خوش بگذرانيم و در هر زمان و مكاني كه هستيم، كارهايمان را انجام دهيم. متأسفانه تشخيص عللي كه موجب كاهش سرعت واي‌فاي مي‌شوند، هميشه آسان نيست. يك عامل ناشناخته به طور بالقوه مي‌تواند موجب نصف شدن سرعت واي‌فاي شود. بنابراين، اين نكته مهم است كه بدانيد، موقع بروز مشكلات اين چنيني بايد به دنبال چه چيزي بگرديد.

واي‌فاي براي انتقال اطلاعات از دو فركانس راديويي استفاده مي‌كند. ۲.۴ گيگاهرتز (در استاندارد قديمي) و ۵ گيگاهرتز (در استاندارد جديد). اغلب روتر‌هاي مدرن مي‌توانند بين اين دو فركانس سوئيچ شوند و روترهاي هوشمند مي‌توانند بهترين فركانس را براي شما انتخاب كنند. در اين فركانس‌ها، كانال‌هاي مختلفي وجود دارند. ۱۴ كانال از اين كانال‌ها داراي فركانس ۲.۴ گيگاهرتز و ۳۰ كانال ديگر، داراي فركانس ۵ گيگاهرتز هستند. اين‌ها اصولي هستند كه wi-fi بر طبق آن كار مي‌كند.

با دانستن اين اصول مي‌توانيم برخي از دلايل پشت پرده‌ را كه موجب كاهش سرعت wifi مي‌شوند، شناسايي كنيم و بهترين راه حل را براي آن‌ها بيابيم.

۱- محل قرار گرفتن روتر:

اغلب مردم اهميت قرار دادن روتر در مكان مناسب را دست كم مي‌گيرند. شايد يك جابه‌جايي كوچك در موقعيت روتر، موجب تغيير و تحولات بسياري در سرعت واي‌فاي شود.
افزايش ارتفاع در مقايسه با كاهش ارتفاع:

اگر شما هم مثل اكثر افراد، احتمالا جعبه روتر جديدتان را هنوز باز نكرده‌ايد،‌ آن‌را نزديك يك پريز قرار داده و به برق متصل كرده‌ايد و آن را به آساني در گوشه‌اي مثل تاقچه، ميز يا حتي زمين رها كرده‌ايد، بايد به اين نكته توجه داشته باشيد، ارتفاعي كه روتر از سطح زمين دارد موجب تفاوت در قدرت سيگنال واي‌فاي مي‌شود. اين بدين معني است كه اگر شما روتر خود را روي زمين يا پشت اشياء ديگر رها كرده‌ايد، اين كار معمولا موجب عملكرد ضعيف‌تر آن مي‌شود. در عوض اگر روتر را در بلندترين جاي ممكن قرار دهيد، اين كار علاوه بر افزايش برد امواج راديويي، از تداخل ساير امواج با روتر نيز جلوگيري مي‌كند.

بتن و فلزات:

موادي مانند بتن و فلز، موجب مسدود شدن امواج واي‌فاي مي‌شوند، البته ساير اشياء كه از مواد ديگر ساخته شده‌اند نيز مي‌توانند راه امواج وايرلس با عملكرد بالا را مسدود كنند. بنابراين مطمئن شويد كه روتر شما توسط هيچ شئ احاطه نشده باشد، بخصوص وسايل الكترونيكي. به علاوه از قرار دادن روتر  در زيرزمين، پرهيز كنيد چون در ساختمان اين چنين مكان‌هايي از بتن استفاده شده است و اين امر نفوذ سيگنال‌هاي واي‌فاي را تقريبا غير ممكن مي‌كند.

فاصله از روتر:

هرچه از روتر بيشتر فاصله بگيريد، سيگنال‌هاي واي فاي، ضعيف‌تر مي‌شوند. بنابراين، بهترين مكان براي قرار دادن روتر، نزديكترين جاي ممكن به وسايل شماست، اما اين روش هنگامي كاربرد دارد كه يك مكان ويژه براي استفاده از دستگاه‌هاي خود داشته باشيد.

به عبارت ديگر شما بايد روتر خود را در جايي نزديك به مركز خانه قرار دهيد. چون، امواج واي‌فاي در ۳۶۰ درجه پخش مي‌شوند، و از قرار دادن آن در انتهاي خانه بپرهيزيد. به هر حال اگر روترتان ضعيف است يا خانه بزرگ است، ممكن است نياز به افزايش طيف امواج واي‌فاي با استفاده از يك تقويت كننده يا تكرار‌گر داشته باشيد. اين دستگاه‌هاي كمكي به روتر متصل مي‌شوند و با تكرار امواج موجب افزايش برد امواج واي‌فاي مي‌شوند.

۲- تداخل امواج وايرلس و نويز:

شايد تا كنون توجه نكرده باشيد اما سيگنال‌هاي بي‌سيم، پيرامون شما وجود دارند و شما را احاطه كرده‌اند. حتما مي‌پرسيد از كجا؟ دستگاه‌هاي الكترنيكي، روتر واي‌فاي، ماهواره‌ها، برج‌هاي مخابراتي و غيره.

ريچارد ويجن، تحليل‌گر اطلاعات، نرم افزاري با نام The Architecture of Radio طراحي كرده كه روي ios و اندرويد قابل نصب و اجرا است. اين نرم‌افزار اطلاعاتي را كه توسط ماهواره‌ها و برج‌هاي مخابراتي و با استفاده از واي‌فاي ارسال مي‌شوند را دريافت و نقشه‌اي از تمامي سيگنال‌هاي قابل مشاهده پيرامون شما ايجاد مي‌كند. من از اين نرم‌افزار ا‌ستفاده كردم و شما مي‌توانيد نتيجه‌ي بدست آمده را در تصوير بالا مشاهده كنيد.

به علاوه با اين‌كه امواج واي‌فاي در فركانس‌هاي متفاوت با دستگاه‌هاي ديگر قرار دارند، وجود نويز راديويي، هنوز هم مي‌تواند تداخل ايجاد كند. بعضي از علل شايع و قابل توجه اين تداخلات عبارتند از:

مايكروويوها:

آيا مي‌دانستيد كه مايكروويوها مي‌توانند روي شبكه‌ي واي‌فاي، تاثير گذاشته و تداخل ايجاد كنند؟ به خصوص روي روترهاي قديمي‌تر. چون مايكروويوها در فركانس ۲.۴۵ گيگاهرتز كار مي‌كنند كه فوق‌العاده به فركانس امواج واي‌فاي يعني ۲.۴ گيگاهرتز نزديك است. خصوصا امواج واي‌فاي كانال ۲.۴ گيگاهرتز، كه بين ۲.۴۱۲ گيگاهرتز و ۲.۴۷۲ گيگاهرتز منتشر مي‌شوند. بنابراين مواقعي وجود دارد كه فركانس مايكروويو مي‌تواند با فركانس واي‌فاي هم‌پوشاني داشته باشد و وقتي اين اتفاق مي‌افتد، داده‌هاي منتقل شده، با اختلال مواجه مي‌شوند.

اغلب مايكروويوها داراي محافظي هستند كه به خوبي از آن‌ها در برابر فركانس‌هاي خارجي، محافظت مي‌كنند. اما اگر داراي محافظ معيوب و ضعيف باشند، مي‌توانند موجب ايجاد اين اختلالات شوند.

دستگاه‌هاي بلوتوثي:

اين اختلال وقتي رخ مي‌دهد كه گونه‌اي ديگر از ارتباطات بي‌سيم (بلوتوث) در فركانس ۲.۴ گيگاهرتز اتفاق مي‌افتد.

به صورت تئوري، دستگاهي كه به درستي طراحي شده باشد بايد به گونه‌اي عمل كند كه مانع از ايجاد تداخل شود. به علاوه، به منظور جلوگيري از برخورد فركانس، توليدكنندگان دستگاه‌هاي بلوتوثي با استفاده از تغيير فركانس، آن هم به صورت تصادفي و جابه‌جايي بين كانال‌هاي مختلف، و تغيير آن تا ۱۶۰۰ بار در ثانيه، مانع از ايجاد تداخل بين امواج مي‌شوند.

دستگاه‌هاي بلوتوثي جديدتر ممكن است توانايي شناسايي كانال‌هاي بد يا در حال استفاده را داشته باشند و از استفاده از آن‌ها اجتناب كنند.

با اين حال تداخل سيگنالي مي‌تواند اتفاق بيفتد. بنابراين سعي كنيد روتر را از دستگاه‌هايي كه داراي بلوتوث هستند، دور كنيد (‌يا آن‌ها را خاموش كنيد) تا ببينيد آيا وجود اين دستگا‌ها علت بروز مشكل كندي سرعت واي‌فاي است يا خير. به خصوص اگر آن‌ها از دستگاه‌هاي قديمي بلوتوثي هستند.

چراغ‌هاي كريسمس:

شايد خنده‌دار باشد، اما چراغ‌هاي كريسمس (يا چراغ‌هاي رنگي و تزييني) مي‌توانند به صورت غير مستقيم در كاهش سرعت واي‌فاي نقش داشته باشند آن‌ هم به اين علت كه اين چراغ‌ها از خود يك ميدان مغناطيسي منتشر مي‌كنند كه با باند واي‌فاي شما تداخل پيدا مي‌كند. اين حالت زماني بدتر مي‌شود كه لامپ‌ها به صورت چشمك‌ زن باشند.

به علاوه لامپ‌هاي LED نيز براي شما مشكل ايجاد مي‌كنند چون در برخي از آن‌ها چيپ‌هايي تعبيه شده كه براي ‌آن‌ها امكان چشمك زدن را فراهم مي‌كند و همين چيپ‌ها موجب تداخل الكترومغناطيسي مي‌شوند. در واقع همه‌ي لامپ‌ها با ايجاد و انتشار ميدان الكترومغناطيس، موجب اختلال مي‌شوند كه در حقيقت در اكثر موارد بسيار ناچيز و قابل چشم‌پوشي هستند. به هر حال بايد روتر خود را از لامپ‌هاي اين چنيني، دور نگه داريد.

۳- همسايگان شما:

حقيقت دنياي مدرن اين است كه هر خانواده‌اي براي خود يك شبكه واي‌فاي دارد و اين خود مي‌تواند موجب تداخل كانال‌ها شود.

اين عامل مي‌تواند تاحدودي در خانه مشكل‌ساز باشد. به خصوص در مجتمع‌هاي مسكوني و آپارتمان‌هايي كه روتر‌هاي متعدد، با فاصله‌ي كوتاه نسبت به هم قرار گرفته‌اند. تداخل كانال‌ها اغلب براي روتر‌هايي اتفاق مي‌افتد كه تنها فركانس ۲.۴ گيگاهرتز را پخش مي‌كنند يا اين‌كه دستگاهي داشته باشيد كه فقط سيگنال‌هاي وايرلس ۲.۴ گيگاهرتز را دريافت ‌مي‌كند. چرا؟ به اين دليل كه تنها ۱۴ كانال وجود دارد. دو روتر ممكن است در يك كانال باشند و يك فركانس مشابه منتشر كنند و اين خود تداخل ايجاد خواهد كرد.

به همين خاطر است كه انتخاب يك كانال مناسب در تنظيمات روترتان اهميت دارد. روترهاي جديد مي‌توانند كانال‌ها را به صورت خودكار انتخاب كنند اما برخي مواقع بهتر است خودتان بهترين كانال را پيدا كنيد.

به علاوه، ممكن است سايرين بدون اين‌كه بدانيد از شبكه‌ي شما استفاده كنند و اين امر سرعت واي‌فاي شما را كاهش مي‌دهد. تنها كاري كه بسيار اهميت دارد و شما مي‌توانيد انجام دهيد اين است كه پسورد روترتان ساده و قابل هك كردن نباشد. علاوه بر آن روتر خود را به روز كرده و آن‌ را به طور مرتب چك كنيد تا دستگاه‌هاي مشكوك موجود در شبكه‌ي خود را شناسايي كنيد.

۴- اعضاي خانواده:

آيا تا به حال يك فايل حجيم را با كامپيوتر خود دانلود كرد‌ه‌ايد؟ اگر اين چنين بوده شما خودتان موجب كاهش سرعت واي‌فاي‌تان شده‌ايد. دانلود فايل‌هاي حجيم و سنگين مي‌تواند موجب اختلال در عملكرد واي‌فاي شود.

بعضي اوقات اين امر اجتناب ناپذير است (مثلا به روزرساني سيستم عامل) اما اگر شما در حال انجام كارهايي هستيد كه زياد فوري نيستند؛ سعي كنيد آن‌ها را موقتا متوقف كنيد.

به احتمال زياد، با اين حال كساني كه از شبكه شما استفاده مي‌كنند (مثلا دوستان، هم اتاقي‌ها يا اعضاي خانواده) و در حال انجام فعاليت‌هاي سنگين، مثل بازي و اجراي Netflix هستند، پهناي باند وسيعي را به خود اختصاص مي‌دهند. در حقيقت، اگر اين امر سرعت واي‌فاي را كند كرده، مي‌توانيد ترافيك شبكه خود را از طريق فعال سازي  Quality of Service در تنظيمات روتر خود، اولويت بندي كنيد.

نكته ديگر اين كه: ۶۰٪ بدن انسان، از آب تشكيل شده... و آب مي‌تواند سرعت امواج راديويي را كاهش دهد. قصد من اين نيست كه بگويم همه كساني را كه در خانه‌ي شما هستند، بيرون كنيد، بلكه اطمينان يابيد روتر شما در محل تجمع اعضاي خانه نيست. اين موضوع چندان اهميت ندارد اما مي‌تواند تاثير گذار باشد.

نتيجه‌گيري:

۱- روتر خود را در قسمت مركزي خانه و در جايي بلند قرار داده و از ساير اشياء دور نگه‌ داريد.

۲- دستگاه‌هاي الكترونيكي ديگر را از روتر دور كنيد.

۳- سيستم عامل Router خود را به روز نگه داريد و تنظيمات امنيتي آن را چك كنيد.

۴- از دانلود فايل‌هاي سنگين در طول روز خودداري كنيد.