به گزارش گروه وبگردي باشگاه خبرنگاران جوان،بنابر تحليلهاي ارائهشده از سوي برخي كارشناسان و تحليلگران عرصه بين الملل كه تلاش ميكنند، صبغه جنگ مذهبي به اختلافات و تنشهاي منطقه بدهند، عنوان ميكنند كه در كشور عراق شيعيان در برابر تندروهاي اهل سنت قرار گرفتهاند و اكنون در حال جنگ هستند.
اين تحليلگران همچنين وانمود ميكنند كه در سوريه نيز ائتلاف ايران، حزبالله لبنان و «بشار اسد»، رئيس جمهور سوريه كه خود از پيروان مذهب علوي (نزديك به اعتقادات شيعه) است و از آن به عنوان ائتلاف شيعي تعبير ميشود، در مقابل جنگجويان برخي شهرها و استانهاي اهلتسنن سوريه كه از سوي عربستان سعودي و تركيه حمايت ميشوند و عنوان ائتلاف اهلتسنن بر آنها اطلاق ميشود، قرار گرفتهاند.
همچنين، در يمن نيز جنگ ميان يك حكومت نزديك به عربستان سعودي با حوثيهاي زيدي مذهب است كه از ديدگاه اين تحليلگران نوعي جنگ مذهبي به شمار ميآيد؛ در بحرين نيز نزاع سياسي ميان مردم شيعه و حكومتي است كه تظاهر به سنيبودن ميكند.
اين تقسيمبنديهاي مذهبي به حدي در رسانههاي غربي و نزد تحليلگران سياسي آنها بديهي فرض ميشود كه در ذهن بينندگان و شنوندگان آنها نيز نقشه جبههبنديهاي جنگ با رنگ مذهب ترسيم شده است.
در اين ميان تندروهاي اهلتسنن كه گرايش شديدي به تحول جنگ سياسي به جنگ ديني دارند، اصرار بر اين دارند كه آمار شيعيان 10 درصد جمعيت كل مسلمانان است و تاكيد ميكنند كه اين 10 درصد تاب مقاومت در برابر 90 درصد جمعيت مسلمانان مذاهب اهل تسنن را ندارند.
از سوي ديگر، برخي سايتهاي شيعه كه اغلب عراقي هستند به اين آمارها واكنش نشان داده و آمار شيعيان را 25 درصد جمعيت مسلمانان جهان و بيش از 400 مليون نفر اعلام ميكنند.
البته هدف از نوشتن اين مطلب، تأييد پيشفرضهاي تندروهاي شيعه و سني نيست و همچنين به دنبال اثبات اكثريت عددي هم نيست؛ زيرا اعتقاد به وجود جنگ ميان مسلمانان شيعه و سني پايه پرداختن به آمارها است كه اين شيوه تفكر با رويكرد وحدت اسلامي منافات دارد.
اما ارائه آماري از تعداد شيعيان به لحاظ ايجاد شناخت بيشتر نسبت به پيروان اين مذهب ميتواند مفيد باشد.
آمارهاي قابل استنادي در اين زمينه وجود ندارد؛ زيرا پرسش درباره مذهب هم از نظر قوانين حقوق بشر و هم از نظر سياستهاي ملي در برخي كشورها ممنوع شناخته شده است؛ بنابراين در بسياري از كشورهاي جهان آمار تفكيكي از جمعيت كشور بر اساس تعداد شيعه و سني وجود ندارد.
گزارش مؤسسه انگليسي از تعداد شيعيان
مركز تحقيقات و پژوهشهاي آمارگيري استراتژيك انگليس ويژه اديان و مذاهب و اعتقادت ديني موسوم به «ليوفرم» در «ويستمنستر» لندن كه نزديك 222 دفتر در كشورهاي جهان دارد، در سال 2013 آمارهايي را در اين زمينه ارائه داده كه حاكي از افزايش بيش از پيش تعداد شيعيان جهان است.
بر اساس آمار اين موسسه، تعداد شيعيان جهان به 400 ميليون نفر افزايش پيدا كرده و اين يعني اينكه شيعيان در حدود يك چهارم جمعيت يك ميليارد و 600 ميليون نفري مسلمانان جهان را تشكيل ميدهند.
موسسه ليوفرم كه آمار پيروان اديان و مذاهب را هر 10 سال يك بار منتشر ميكند، آمارهايي از تعداد شيعيان در كشورهاي مختلف از جمله ايران را ارائه داده است اما آماري كه از برخي كشورهاي منتشر كرده، جالب توجه بود.
ليوفرم، تعداد مسلمانان شيعه در ايران را بيش از 80 ميليون نفر، در هند نزديك به 74 ميليون نفر، تعداد شيعيان پاكستان را بيش از 46 ميليون نفر، تركيه 33 ميليون نفر، عراق 26 ميليون نفر، يمن 12 ميليون نفر، افغانستان 10 ميليون نفر، جمهوري آذربايجان 10 ميليون نفر، عربستان سعودي 5 ميليون نفر، مصر 3 ميليون نفر، شمال آفريقا 2 ميليون نفر و در غرب آفريقا بيش از 2 ميليون نفر اعلام كرده بود.
پيشبيني رشد جمعيت شيعه
اين آمار به لحاظ اطلاعرساني درباره كشورهايي مانند يمن كه آمارهاي دقيقي از تعداد شيعيان در آن وجود ندارد، حائز اهميت است.
همچنين نكتهاي كه اين مؤسسه ارائه داده است، اين كه تعداد شيعيان نسبت به ديگر مسلمانان شاهد افزايش بيشتري است، بدين معنا كه نسبت شيعيان در آينده بالاتر خواهد رفت و اگر اكنون به عنوان مثال تنها 25 درصد جمعيت مسلمانان را تشكيل ميدهند، در آينده نسبت بيشتري را تشكيل خواهند داد.
در اين گزارش كه سال 2013 ميلادي منتشر شد، آمده است كه شيعيان جهان در بيش از 198 كشور جهان زندگي ميكنند.
آمار عربستان سعودي از جمعيت شيعيان
از سوي ديگر، پايگاه اطلاعرساني شبكه فرهنگي «هجر» وابسته به رژيم سعودي، آمارهايي را ارائه داده كه با آنچه در بالا آمد، فاصله معناداري دارد.
بر اساس آمارهاي اعلامي از سوي اين شبكه دولتي عربستان، تعداد شيعيان اين كشور يك ميليون و 259 هزار نفر معادل 5 درصد كل جمعيت، شيعيان بحرين 419 هزار نفر معادل 60 درصد كل جمعيت، شيعيان كويت 940 هزار نفر معادل 40 درصد، شيعيان قطر 146 هزار نفر معادل 17.5 درصد، شيعيان افغانستان 4 ميليون و 479 هزار نفر معادل 15 درصد، پاكستان 24 ميليون نفر معادل 15 درصد، عراق 17 ميليون نفر معادل 60 درصد، سوريه 4 ميليون نفر معادل 25 درصد، تركيه 10 ميليون و 978 هزار نفر معادل 15 درصد و لبنان 1 ميليون و 549 هزار نفر معادل 40 درصد جمعيت كل كشور را تشكيل ميدهند.
اين شبكه دولتي در حالي اين آمارها را بر روي صفحه خود قرار داده كه آمار ليوفرم كه متعلق به 2013 است، بيش از آن را نشان ميدهد.
آمار يك پايگاه اطلاعرساني شيعه از تعداد شيعيان جهان
در مقابل اين آمار، پايگاه اطلاعرساني آيتالله «صالح الكرباسي»، از علماي شيعه عراق با قاطعيت آمار شيعيان جهاد در سال 2000 ميلادي را 394 مليون نفر و معادل يك چهارم جمعيت كل مسلمانان جهات قلمداد كرده است.
بر اساس آمار سايت آيتالله الكرباسي كه در آن سال 2000 ميلادي سال معيار قرار گرفته است، تعداد شيعيان ايران 62 ميليون نفر معادل 95 درصد كل جمعيت، پاكستان 35 ميليون نفر معادل 25 درصد كل جمعيت، تركيه 23 ميليون نفر معادل 35 درصد كل جمعيت، مصر 17 ميليون نفر معادل 27 درصد كل جمعيت، عراق 16 ميليون نفر معادل 70 درصد كل جمعيت، يمن 12 ميليون نفر معادل 70 درصد كل جمعيت، افغانستان 9 ميليون نفر معادل 35 درصد، عربستان سعودي 4 ميليون و 400 هزار نفر معادل 20 درصد، لبنان 17 مليون نفر معادل 45 درصد، كويت 800 هزار نفر معادل 40 درصد، بحرين 480 هزار نفر معادل 76 درصد، امارات 400 هزار نفر معادل 17 درصد معرفي شده است.
آمار مجمع جهاني اهل بيت(عليهم السلام) از تعداد شيعيان
در اين ميان اما، مجمع جهاني اهل بيت(عليهم السلام) به عنوان مرجع معتبر اطلاعات مربوط به شيعيان جهان آمارهاي موسسههاي مختلف را منتشر كرده و سپس آمار خود را در پايين آورده است كه به نظر ميرسد دقيقتر از ساير آمارها باشد. مجمع جهاني اهل بيت(عليهم السلام) با شيعيان و رهبران آنها در ساير كشورها ارتباطات مستقيمي دارد؛ بنابراين آمارهاي آن ميتواند قاطع و نهايي اعلام شود و ميتوان به آنها استناد كرد.
بر اساس آمار قطعي مجمع جهاني اهل بيت (عليهم السلام) آمار شيعيان در كشورهاي مختلف به شرح زير است:
كشور |
كل جمعيت (نفر) |
جمعيت شيعه (نفر) |
نسبت شيعيان |
ايران 2008 |
69.500.000 |
61.924.500 |
89 درصد |
عربستان 2008 |
24.600.000 |
2.460.000 |
10 درصد |
بحرين 2008 |
700.000 |
490.000 |
70 درصد |
يمن 2008 |
20.700.000 |
8.685.600 |
42 درصد |
لبنان 2008 |
3.800.000 |
1.362.000 |
36 درصد |
تركيه 2008 |
72.900.000 |
14.550.000 |
20 درصد |
مصر 2008 |
75.000.000 |
695.600 |
1 درصد |
پاكستان 2008 |
165.803.560 |
33.160.712 |
20 درصد |
عراق 2008 |
28.800.000 |
18.158.400 |
63 درصد |
سوريه 2008 |
18.400.000 |
2.484.000 |
13.5 درصد |
كويت 2008 |
2.600.000 |
910.000 |
35 درصد |
آذربايجان 2008 |
8.587.000 |
7.329.863 |
85 درصد |
اين آمارها متعلق به سال 2008 ميلادي است، با توجه به اينكه موسسه ليوفرم در سال 2013 از افزايش نسبت شيعيان در كشورها خبر داده بود، به نظر ميرسد اين آمارها طي سالهاي گذشته شاهد افزايش بوده است و اميد ميرود كه آمارهاي جديدي از سوي مراجع متخصص مانند مجمع جهاني اهل بيت (عليهم السلام) ارائه شود.
منبع:ايكنا