ورزش هاي مفيد و مضر براي قلب را بشناسيد

ورزش هاي مفيد و مضر براي قلب را بشناسيد

مجموعه: درمان با ورزش

مفيدترين ورزش براي سيستم قلبي‌عروقي، ورزش‌هاي هوازي است

ورزش هاي مفيد و مضر براي قلب را بشناسيد
بيماران قلبي‌عروقي شرايطي دارند كه حتما قبل از انجام ساده‌ترين ورزش‌ها بايد با پزشك‌شان مشورت كنند. براي بعضي از بيماران قلبي اصلا فعاليت‌هاي ورزشي توصيه نمي‌شود. گروهي از آنها هم بايد فعاليت‌هاي بسيار محدودي داشته باشند. فعاليت ورزشي‌اي كه براي بيمار توصيه مي‌شود هم بايد با توجه به نوع بيماري قلبي او باشد. نخست بايد بدانيم بيمار مبتلا به عارضه قلبي در چه وضعيتي قرار دارد و بيماري تا چه ميزان پيش رفته و براساس آن نوع فعاليت ورزشي و ميزان ورزش را مشخص كنيم.

دكتر محمدرضا رجبي، فوق‌تخصص قلب و عروق، مي گويد، وقتي ثابت مي‌شود فردي به بيماري قلبي مبتلاست، طبيعي است كه ديگر نمي‌تواند مانند يك فرد عادي فعاليت يا هر رشته ورزشي‌اي را براي خود انتخاب كند. ثابت شده ورزش هميشه روي قلب و عروق، كاهش فشار و قند خون و جلوگيري از سكته قلبي و... اثري مثبت دارد، اما بيماران قلبي‌عروقي شرايطي دارند كه حتما قبل از انجام ساده‌ترين ورزش‌ها بايد با پزشك‌شان مشورت كنند.

براي بعضي از بيماران قلبي اصلا فعاليت‌هاي ورزشي توصيه نمي‌شود. گروهي از آنها هم بايد فعاليت‌هاي بسيار محدودي داشته باشند. فعاليت ورزشي‌اي كه براي بيمار توصيه مي‌شود هم بايد با توجه به نوع بيماري قلبي او باشد. نخست بايد بدانيم بيمار مبتلا به عارضه قلبي در چه وضعيتي قرار دارد و بيماري تا چه ميزان پيش رفته و براساس آن نوع فعاليت ورزشي و ميزان ورزش را مشخص كنيم.

طيف وسيعي از بيماران قلبي هستند كه بيماري‌شان چندان جدي نيست و منع ورزشي ندارند. بيماراني كه فشار خون كنترل‌شده دارند به بيماري‌هاي دريچه‌اي خفيف مبتلا هستند، سابقه عمل جراحي قلب باز يا آنژيوپلاستي دارند، تنگي عروق كرونر دارند و به اختلال‌هاي ريتم قلبي خوش‌خيم مبتلا هستند جزو اين گروه‌اند. چنين بيماراني با ورزش‌هاي معمول و ورزش‌هاي تفريحي مشكلي پيدا نمي‌كنند ولي در بيماري‌هاي قلبي پيشرفته بايد فعاليت ورزشي محدود و تحت‌نظارت پزشك معالج باشد. در بيماران با مشكل قلبي حتما بايد پايش و برآوردي از وضعيت قلب قبل از اقدام به ورزش به دست آيد.

اگر مبتلا به بيماري قلبي هستيد، سراغ ورزش حرفه‌اي نرويد
در انجام ورزش‌هاي حرفه‌اي و رقابتي بايد شرايط ديگري را در نظر گرفت حتي در صورتي كه فرد سالم است و هيچ علامت و نشانه‌اي از بيماري قلبي ندارد بايد تحت پايش قرار گيرد چون ممكن است بعضي از افراد زمينه‌اي از بيماري قلبي بدون علامت داشته باشند كه در فعاليت‌هاي ورزشي سنگين و رقابتي دچار حمله و ايست قلبي شوند. ايست قلبي هنگام ورزش را گهگاه از مطالب مطبوعات نيز مي‌شنويم.

كدام ورزش‌ها براي قلب و عروق مفيد هستند؟
بهترين و مفيدترين ورزش براي سيستم قلبي‌عروقي، ورزش‌هاي هوازي است. اين ورزش‌ها شامل پياده‌روي، شنا، دويدن ملايم، دوچرخه‎سواري و ورزش‌هايي است كه آستانه هوازي ما را تقويت مي‌كنند و منجر به تقويت سيستم قلبي‌عروقي و تنفسي و افزايش طول عمر مي‌شوند. برنامه ورزشي بيماران قلبي بايد براساس ملاحظه‌هاي ورزشي و پزشكي ورزشي تعيين شود تا بتوانند سيستم قلبي‌عروقي فعال‌تري داشته باشند و خطرهاي ورزش گريبانگيرشان نشود.

ورزش‌هاي ممنوعه براي بيماران قلبي
ورزش‌هايي مانند وزنه‌برداري كه حالت ايستايي و به زور زدن‌هاي درجا نياز دارد اصلا به بيماران قلبي‌عروقي توصيه نمي‌شود چون فشار زيادي به قلب و عروق وارد مي‌كنند. همچنين رفتن به جكوزي و سونا كه تغييرات هموديناميكي و تغييرات سريع و ناگهاني در سيستم بدن ايجاد مي‌كند يا ورز‌ش‌هايي كه به حركات شتابي خيلي سريع نياز دارد و يكدفعه به سيستم بدن انرژي وارد مي‌كند اصلا توصيه نمي‌شود.

چنين ورزش‌هايي ممكن است تغييرات ناگهاني در ريتم قلب ايجاد كنند كه براي بيمار قلبي خطرناك باشد. يك عادت ناسالم و خطرناك، رفتن داخل جكوزي و سپس وارد شدن داخل آب يخ است. اين كار مي‌تواند در بيماران قلبي و حتي افراد سالم باعث سنكوپ يا ايست قلبي شود. اين كار، به‌خصوص براي بيماران قلبي، ممنوع است.

ورزش وزنه‌برداري اصلا به بيماران قلبي‌- عروقي توصيه نمي‌شود

 ورزشكاران حرفه‌اي بايد از نظر سلامت قلب ارزيابي شوند
سالانه حدود 360 هزار حمله قلبي در ايالات متحده آمريكا اتفاق مي‌افتد كه منجر به مرگ بيمار مي‌شود. بيشتر فوت‌شدگان افراد مسن و فقط تعداد كمي از آنها جوان هستند. ايست قلبي در جوانان اصلا شايع نيست ولي اختلال نهفته‌اي در جوانان وجود دارد به نام كارديوميوپاتي هيپرتروفيك كه در آن عضله قلب به‌طور مادرزادي ضخيم‌تر از حالت معمولي است. اين اختلال كشنده نيست و مشكلي ايجاد نمي‌كند. فقط وقتي چنين جواناني ورزش سنگين انجام مي‌دهند يا كار فيزيكي سنگين مي‌كنند ممكن است در يك لحظه قلب توان پمپاژ كافي خون به اعضا را نداشته باشد و فرد دچار ايست قلبي شود. بنابراين بهتر است همه جواناني كه قصد دارند ورزش حرفه‌اي را آغاز كنند قبل از اين كار از نظر قلبي پايش شوند.

توانبخشي قلبي پس از سكته قلبي
دكتر حميدرضا حق‌جو، فيزيوتراپيست مي گويد، فيزيوتراپي قلب مهم‌ترين بخش توانبخشي است. توانبخشي قلب و عروق توانسته‌ 26 درصد، مرگ و مير بيماران‌ را كاهش دهد. هدف اصلي از فيزيوتراپي اين است كه سطح سلامت بيمار را ارتقا دهيم و او را به زندگي معمول برگردانيم.

اين كار نقش مهمي در كاهش زمان بستري بيمار و همچنين كاهش هزينه دارد. توانبخشي قلبي براي 3 گروه از بيماران انجام مي‌شود: آنهايي كه جراحي شده‌اند، آنهايي كه سكته قلبي داشته‌اند و آنهايي كه به بيماري قلبي‌اي مبتلا هستند كه اگر درمان نشود ممكن است كارشان به جراحي، سكته و... بكشد. فيزيوتراپي قبل از عمل جراحي، بعد از جراحي يا بستري در بيمارستان و بعد از ترخيص انجام مي‌شود. آموزش‌ها شامل آگاه‌سازي بيماران براي تغيير شيوه زندگي و آشناسازي آنها براي خودمراقبتي بعد از جراحي است. بعد از ترخيص نيز به بيماران آموزش داده مي‌شود با توجه به توان قلب و عروقي‌‌‌شان چگونه راه بروند و فعاليت كنند.

ورزش‌هايي نيز براي بيماران توصيه مي‌شود تا بتوانند عضلاتشان را تقويت كنند. فيزيوتراپي قلبي معمولا 6-2 هفته بعد از ترخيص بيمار انجام مي‌شود. بيماران بعد از ترخيص بايد فعاليت‌هاي روزمره خود را به آرامي از سرگيرند. قدم برداشتن و اينكه بيمار با چه سرعتي راه برود به وي آموزش داده مي‌شود.

همچنين فعاليت روي پله‌ها و اينكه در روز بيمار حق دارد چند پله را بالا و پايين برود (البته تعداد پله‌ها به‌تدريج افزايش پيدا مي‌كند) نيز آموزش داده مي‌شود. براي بيماران ورزش‌هايي هم در نظر مي‌گيرند تا بتوانند عضلات بدنشان را تقويت كنند طوري كه از فشار روي سيستم قلبي تنفسي كاسته شود. بيمار مي‌تواند فعاليت‌هايي مانند آب دادن به گل‌ها، باغباني، بلند كردن اشيا و رانندگي را با توجه به نظر پزشك متخصص قلب و عروق و فيزيوتراپيست آغاز كند. درنهايت اينكه پزشك تعيين مي‌كند بيمار چه موقع مي‌تواند به شغل قبلي خود برگردد و آيا لازم است شغل خود يا بخشي از شغل را كه براي قلب صدمه ايجاد مي‌كند را عوض كند.

منبع :

هفته نامه سلامت

seemorgh.com