طريقه خواندن نافله صبح

طريقه خواندن نافله صبح مجموعه: اعمال مستحبي نافله صبح,نماز نافله صبح,طريقه خواندن نافله صبح نافله به كار مستحبي، كار نيكو، كه بر انسان واجب نيست. اطلاق مي شود. هم چنين به معني نوه، غنيمت و عطاء نيز آمده است.[ المنجد ج2، ص 1986، مولف: لويس معلوف مترجم: محمّد بندريگي] و در اصطلاح فقهاء: به نمازهاي مستحبي در شرع مقدس اسلام نافله مي گويند. بيشترين استعمال نافله در نمازهاي مستحبّي است.[مصطلحات الفقه ص 528 ؛ آيت‌ الله مشكيني] معناي اصطلاحي نافله اخصّ است و فقط شامل نماز مستحبّي مي شود. ولي معناي لغوي اعّم است. هم شامل نماز مستحبّي و هم شامل غنيمت و عطاء مي شود. بين معناي لغوي و اصطلاحي عموم و خصوص من وجه است. اهميّت نافله در دين اسلام تأكيد فراواني بر انجام نمازهاي مستحبّي شده و ثوابهاي فراوان براي آن منظور گرديده است. و در ميان نمازهاي مستحبّي نماز شب از فضيلت بيشتري برخوردار است. و در روايات رسيده از معصومين (عليهم السلام) كه نماز شب به خاطر عظمت شأن آن خداوند ثوابش را آشكار نكرده است. روايات در مورد اهميّت نافله فراوان از معصومين (عليهم السلام) است كه براي تبرّك چند نمونه ذكر مي‌شود. امام صادق (عليه السلام) مي‌فرمايند: بر شما باد دوري از تنبلي و كسلي! همانا پروردگار شما مهربان است. كه چيز كم را سپاس و شكر مي‌گويد. همانا مردي براي رضا و خشنودي خدا دو ركعت نماز مستحبّي بجا آورد خداوند به خاطر خواندن اين دو ركعت مستحبّي او را داخل بهشت مي‌كند.[ وسايل الشيعه ج 4، ص 44،باب 12 حديث 4 مولف: شيخ حر عاملي (ره)] مشروعيت نافله ادله متعدّدي بر مشروعيّت آن دلالت دارد. روايات موجود در مورد نمازهاي نافله كه در كتب حديثي فراوان است كه به چند نمونه از آن اشاره مي‌شود. 1)بالاسناد عن فضيل بن يسار عن ابي عبدالله (عليه السلام) قال: «الفريضةُ والنافلةُ احدي و خمسون ركعةً. منها ركعتان بعد العتديةِ جالساً تعدّان بركعةٍ وهو قائمٌ الفريضةُ منها سبع عشرة ركعةً والنافلةُ اربعُ و ثلاثون ركعةً»[ وسايل الشيعه، ج 4، ص 46 باب 13 حديث 3: همان آدرس شماره 3] «نمازهاي واجب و نافله پنجاه و يك ركعت هستند. از نافله دو ركعت بعد از عشاء نشسته خوانده مي‌شود و ايستاده بخواند يك ركعت محسوب مي‌شود نمازهاي واجب هفده ركعت مي‌باشد. و نمازهاي نافله سي و چهار ركعت مي‌باشند». 2)خود پيامبر (صلي الله عليه وآله) و معصومين (عليهم السلام) كه در تاريخ نقل شده است. نمازهاي مستحبّي فراوان مي‌خواندند و قول و فعل آنان براي ما حجّت است و اين نافله خواندن آنان دليل بر مشروعيّت نافله است. محمد بن حسن از امام صادق (عليه السلام) نقل كرده‌اند. كه امام فرمودند: «حضرت علي (عليه السلام) در آخر عمرش در هر روز و شب هزار ركعت نماز مي‌خواندند»[وسايل الشيعه، ج، ص 97 باب 30 حديث 1: همان آدرس شماره 3.] نافله در باب صلاة داراي دو قسم مي‌باشد. 1- نافله رواتب روزانه 2- نافله غير رواتب. نافله رواتب روزانه: نافله‌هاي شبانه، در غير روز جمعه سي‌وچهار ركعت مي‌باشند؛ كه هشت ركعت از آنها نافله ظهر و هشت ركعت نافله عصر و چهار ركعت نافله مغرب و دو ركعت نافله عشاء و يازده ركعت نافله شب و دو ركعت نافله صبح مي‌باشد و چون دو ركعت نافله عشاء نشسته خوانده مي‌شود يك ركعت حساب مي‌شود. و در روز جمعه بر شانزده ركعت نافله ظهر و عصر چهار ركعت اضافه مي‌شود[ تحرير الوسيله ج 1، ص 123 و ص 124، مولف: حضرت امام خميني (ره)] طريقه خواندن نافله نمازهاي نافله مثل نماز صبح به صورت دو ركعتي خوانده مي‌شوند همراه با تشهد و سلام.[ جواهر الكلام ، ج 7 ص 52، مولف: شيخ محمد حسن نجفي (ره) چاپ هفتم بيروت 19810] و مي‌توان آن را هم نشسته و هم ايستاده خواند. ولي بهتر است نماز گزار دو ركعت نافله نشسته را يك ركعت حساب كند. مثلاً كسي كه مي‌خواهد نافله ظهر را كه هشت ركعت است نشسته بخواند شانزده ركعت بخواند.[ تحرير الوسيله ج 1، ص 124، همان آدرس شماره 9.] چگونگي نماز نافله صبح دو ركعت است:در ركعت اول پس از سوره حمد سوره قل يا ايّها الكافرون و در ركعت دوم پس از سوره حمد سوره توحيد را بخواند،و چون سلام‏ داد،به طرف قبله به صورت مرده در قبر به پهلوى راست بخوابد،و گونه راستش را بر روى دست راست بگذارد و بگويد: اِسْتَمْسَكْتُ بِعُرْوَةِ اللّهِ الْوُثْقىَ الَّتى لاَانْفِصامَ لَها وَاعْتَصَمْتُ بِحَبْلِ اللّهِ الْمَتينِ وَ اَعُوذُ بِاللّهِ مِنْ شَرِّ فَسَقَةِ الْعَرَبِ وَالْعَجَمِ وَ اَعُوذُ بِاللّهِ مِنْ شَرِّ فَسَقَةِ الْجِنِّ وَالاِْنْسِ چنگ زدم به دستاويز محكم‏تر خدا،كه گستنى نيست برايش،و تمسّك جستم به رشته استوار خدا،و پناه مى‏برم به خدا،از شرّ فاسقان عرب و عجم،و پناه مى‏برم به خدا از شرّ بدكاران جنّ و انس‏. آنگاه سه مرتبه بگويد: سُبْحانَ رَبِّ الصَّباحِ فالِقِ الاِْصْباحِ منزّه است پروردگار بامداد،شكافنده سپيده. و پنج آيه آل عمران را كه در سطور قبل ذكر شد بخواند،سپس برخيزد و بنشيند و تسبيح حضرت زهرا عليها السّلام را بگويد. پنج آيه سوره آل عمران اِنَّ فى خَلْقِ السَّمواتِ وَالاَْرْضِ وَاخْتِلافِ اللَّيْلِ وَالنَّهارِ لاَ ياتٍ لاِ وُلىِ الاَْلْبابِ الَّذينَ يَذْكُروُنَ اللّهَ قِياماً وَ قُعُوداً وَ عَلى جُنُوبِهِمْ وَ يَتَفَكَّرُونَ فى خَلْقِ السَّمواتِ وَالاَْرْضِ رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً سُبْحانَكَ فَقِنا عَذابَ النّارِ رَبَّنا اِنَّكَ مَنْ تُدْخِلِ النّارَ فَقَدْ اَخْزَيْتهَ وَ ما لِلظّالِمينَ مِنْ اَنْصارٍ رَبَّنا اِنَّنا سَمِعْنا مُنادِياً يُنادى لِلاْيمانِ اَنْ امِنُوا بِرَبِّكُمْ فَآمَنّا رَبَّنا فَاغْفِرْ لَنا ذُ نُوبَنا وَ كَفِّرْ عَنّا سَيِّئاتِنا وَ تَوَفَّنا مَعَ الاَْبْرارِ رَبَّنا وَ اتِنا ما وَعَدْتَنا عَلى رُسُلِكَ وَلاتُخْزِنا يَوْمَ الْقِيمَةِ اِنَّكَ لاتُخْلِفُ الْميعادَ به درستى كه در آفرينش آسمانها و زمين،و رفت‏وآمد شب و روز،نشانه‏هايى است براى صاحبان خرد،آنان‏كه خدا را در حال‏ ايستاده و نشسته و پهلو خفته ياد مى‏كنند،و در آفرينش آسمانها و زمين انديشه مى‏نمايد،پروردگارا اين‏ همه را به ناحق نيافريدى،منزّهى تو،ما را از عذاب دوزخ حفظ كن،پروردگارا هركه تو وارد آتش دوزخ كنى به يقين او را رسوا نموده‏اى،و براى ستمكاران ياورى نيست.پروردگارا شنيدم فرياد كننده‏اى براى ايمان فرياد مى‏زند به پروردگارتان ايمان‏ بياوريد،پس ما ايمان آورديم،پروردگارا گناهان ما را بيامرز،و بدى‏هاى ما را بپوشان،و ما را همرا نيكان بميران،پروردگارا آنچه بر رسولانت‏ وعده كردى به ما عنايت كن،و در قيامت ما را رسوا مكن،كه تو هرگز خلف وعده نمى‏كنى. براي خود خانه اي در بهشت بسازيد در كتاب(من لا يحضره الفقيه) فرموده: روايت شده: هر كه بين دو ركعت نافله صبح و نماز صبح، صد مرتبه بر محمّد و آل محمّد صلوات فرستد، حق تعالى چهره او را از حرارت آتش حفظ كند، و كسى ‏كه صد مرتبه بگويد: سبحان ربّى العظيم و بحمد استغفر الله ربّى و اتوب اليه‏ حق تعالى خانه‏اى در بهشت براى او بنا كند،و كسى‏ كه بيست‏ و يك مرتبه قل هو اللّه احد بخواند،خداى تعالى در بهشت خانه‏اى براى‏ او بنا كند،و اگر آن را چهل مرتبه بخواند،حق تعالى او را بيامرزد. بنده من به سبب نوافل به من نزديك مي شود آيت الله العظمي سيداحمد خوانساري (ره) تا آخر عمر نوافل را ايستاده به جاي مي آوردند. پيرمردي در حرم امام رضا(عليه السلام) بود كه حدود 100 سال عمر داشت ولي نسبت به نوافلش مقيد بود و ايستاده هم مي خواند. در ارشادالقلوب آمده است كه حضرت رسول اكرم (صلي الله عليه وآله) فرمودند: خداوند متعال مي فرمايد پيوسته بنده من به سبب نوافل به من نزديك مي شود در حالي كه خالص براي من است تا اين كه او را دوست مي دارم، پس هنگامي كه او را دوست داشتم گوش او مي شوم كه با آن مي شنود و چشم او مي شوم كه با آن مي بيند و دست او مي شوم كه با آن انتقام مي گيرد و اگر از من حاجتي بخواهد به او مي دهم و اگر از چيزي به من پناه آورد، او را پناه مي دهم. منابع: erfan.ir hawzah.net motahar.ac.ir