نجات تنها با گفتن نه

كلمه اي كه خيلي از افراد جرات گفتن آن را ندارند و براي خود دردسرهاي زيادي به وجود مي آورند !

مهارت «نه» گفتن يكي از مهارت هاي اساسي سلامت روان است. اين موضوع بسيار مهم است كه بدانيم چرا، چگونه و كجا جواب «نه» بگوييم. فردي كه بتواند به هر كدام از اين پرسش ها جواب درستي دهد از سلامت رواني طبيعي و خوبي برخوردار است.

چرا بايد «نه» بگوييم؟
در بسياري اوقات جوات مثبت دادن باعث وارد آمدن ضررهاي زيادي به افراد مي شود. براي مثال كساني كه هميشه با بله گفتن دنبال تاييد ديگران هستند و از خودشان مي گذرند اغلب در مديريت زمان دچار مشكل مي شوند چون با جواب مثبت دادن نامناسب باعث از دست دادن وقتشان مي شوند.

درواقع اين باور غلطي است كه همواره بايد به ديگران «بله» گفت تصور اينكه ممكن است رابطه اي برهم بريزد. چون با داشتن اين طرز فكر تنها به خودمان آسيب رسانده ايم. جدا از اين فردي كه توانايي «نه» گفتن ندارد و تنها براي راضي نگه داشتن ديگران جواب مثبت مي دهد احساس خوبي هم از خودش نخواهدداشت و در بسياري موارد دچار احساس اضطراب خواهدشد.

منفعل ها بيشتر «بله» مي گويند.
افرادي كه با وجود نارضايتي براي متقاعدكردن ديگران به آنها جواب «بله» مي دهند و از خود مي گذرند از لحاظ شخصيتي منفعل تر و وابسته تر هستند. مهم تر از همه، اين افراد در كودكي و نوجواني بدون اعتماد به نفس بوده اند، بنابراين اگر نتوانيم به ديگران جواب «نه» بدهيم وقتمان هدر رفته و نمي توانيم به اهدافمان دست پيدا كنيم. همچنين اعتماد به نفس را نيز از دست خواهيم داد و مهم تر از همه در روابطمان با ديگران نيز دچار مشكل خواهيم شد.

روش هاي زيادي براي ابرازكردن جواب «نه» وجود دارد. خشونت، تهديد، تحقير و مسخره كردن از راه هايي است كه متاسفانه بسياري از افراد از آن براي نه گفتن استفاده مي كنند. براي مثال فردي پاسخ منفي خود را اين گونه ابراز مي كند: «تو اصلا نمي فهمي» يا «تو ديوانه شده اي» و… درواقع از طريق مسخره كردن و تحقير به ديگران جواب منفي مي دهد.

در «نه» گفتن بايد چند نكته را رعايت  كرد؛ اول اينكه وقتي با يك درخواست روبرو مي شويم بايد به اين فكر كنيم كه جواب مثبت دادن به اين درخواست چه منافعي را شامل حال ما خواهدكرد. لازمه اين كار هم اين است كه در مورد درخواستي كه از ما شده است خوب فكر  كنيم و سريع جواب مثبت بدهيم.

قاطع «نه» بگوييد
در جواب منفي دادن خيلي مهم است «نه» گفتن ما قاطع، كوتاه، صادقانه و مستقيم باشد. در «نه» گفتن سعي كنيد از عذر و بهانه زياد، حاشيه رفتن و  معذرت خواهي مفصل استفاده نكنيد بلكه مستقيم و كوتاه «نه» بگوييد.

تاثير ارتباطات غيركلامي در «نه» گفتن
مطالعات نشان داده ارتباطات بين افراد بيشتر براساس ارتباطات غيركلامي است تا كلامي، در جواب منفي دادن سعي كنيد از  ارتباطات غيركلامي بهره ببريد. حتي الامكان روبروي فرد قرار بگيريد و با او تماس چشمي برقرار كنيد.

همچنين در پاسخ دادن نبايد به گونه اي باشيم كه حالت چهره مان با توجه به پاسخي كه مي خواهيم ارائه دهيم در هماهنگي باشد تا اين برداشت در فرد مقابل به وجود نيايد كه ما او را به مسخره گرفته ايم.

ارتباط با «نه» گفتن آسيب نمي بيند

ارتباط با «نه» گفتن آسيب نمي بيند
مي توان با «نه» گفتن هم يك رابطه را حفظ  كرد. اگر نگران اين هستيم كه با جواب مثبت ندادن رابطه مان را از دست مي دهيم، مي توان تدبيري انديشيد كه با روشي درست «نه» بگوييم و رابطه مان را نيز حفظ كنيم. همان طور كه گفتيم وقتي صادقانه، كوتاه، مستقيم و همراه همدلي كردن به ديگران جواب «نه» بگوييم مي توانيم انتظار برهم نخوردن ارتباط را داشته باشيم.

از موقعيت هاي آسان تر شروع كنيد
براي اينكه «نه» گفتن را تمرين كنيم و جسارت خود را افزايش دهيم بهتر است از موقعيت هاي كوچك تر و با افرادي كه با آنها بيشتر صميمي هستيم شروع كنيم تا به تدريج بتواينم در موقعيت هاي دشوارتر «نه» بگوييم. براي مثال رد خوردن يك غذا يا بيرون نرفتن با يك دوست نمونه اي از جواب نه دادن به يك موقعيت ساده است.

كجا «نه» بگوييم؟
اولويت نه گفتن در مورد همه افراد به موضوعاتي مربوط مي شود كه جواب مثبت دادن ما بالقوه يا بالفعل خطراتي را شامل حال ما كند. براي مثال فردي خواسته اي از شما دارد. اگر شما جواب مثبت به اين تشخيص بدهيد خطر از دست دادن زمان زيادي را به جان خريده ايد. به همين دليل بايد در اين شرايط قاطعانه «نه» بگوييد.

 گاهي اوقات بيشتر بزهكاري ها يا گرفتار شدن فرد به سيگار و امثال آن از همين ناتواني در «نه» گفتن ساده شروع مي شود كه ابتدا با يك تعارف ساده آغاز شده و به دليل ناتواني فرد براي «نه» گفتن باعث بروز مشكلاتي در او مي شود، بنابراين خطر جواب مثبت دادن ممكن است با محدوديت زماني، از دست دادن آبرو، فقدان مالي و خطر رواني يا  جسمي همراه باشد كه فرد با جواب مثبت دادن عايد خود كرده است.

چه جاهايي «نه» گفتن ضروري نيست؟
متاسفانه بعضي از والدين تصور مي كنند فرزندانشان بايد هميشه جواب «نه» بشنوند و آنها هستند كه بايد براي فرزندانشان تعيين تكليف كنند كه چه كاري بايد انجام دهند.

اين نوع «نه» گفتن اصلا جايز نيست. در برخورد با اعضاي خانواده بايد تا آنجا كه امكان دارد حق انتخاب را به آنها دهيم و به صورت مكرر به آنها «نه» نگوييم.

وقتي بچه ها را بيش از حد محدود مي كنيم و آنها را تحت كنترل خود در مي آوريم، تصور بدي از «نه» گفتن در ذهنشان شكل مي گيرد كه در بزرگسالي دچار مشكل خواهند شد. درواقع از همان سنين كودكي بايد به بچه ها آموزش «نه» گفتن را به درستي نشان داد.