حتما با كودكان 5 ساله تان بازي كنيد

بازي‌ با كودك مي‌تواند به رشد و تكامل رواني و عقلاني وي كمك كند. كودك در اين سن پر از شور و هيجان  است و شما مي توانيد با بازيهاي مناسب به تقويت هوش و حافظه و مهارت هاي وي كمك كنيد

بچه هاي پيش دبستاني سرشار از انرژي و شور هستند. اين وضعيت از نظر رشد جسماني خوب است، زيرا دربرگيرنده ي حركات متناوب مجموعه عضلات كوچك و بزرگي بوده كه عملكرد بهينه ي اين بخشهاي بدن را موجب مي شوند.

به گزارش مجله پزشكي دكتر سلام، بازي در واقع شغل كودك محسوب مي‌شود و بچه‌ها در خلال بازي مهارت‌هاي مختلفي را ياد مي‌گيرند. بازي مي‌تواند باعث رشد قوه تخيل كودك شود. شايد در ظاهر از نظر بسياري از والدين، بازي فقط فعاليتي براي تفريح و سرگرم شدن كودكان باشد، اما از ديدگاه روان‌شناختي بازي در شكل‌گيري شخصيت كودكي نقشي حياتي دارد تا آنجا كه مشكلات بازي در شناخت برخي از اختلالات روان‌پزشكي كودكي اهميت بسياري دارد، اما چگونه مي‌توانيم كمك كنيم تا كودكانمان بهتر رشد كنند و از سلامت رواني بيشتري در بزرگسالي برخوردار باشند؟

بازي به رشد تخيل كمك مي‌كند
بازي در واقع شغل كودك محسوب مي‌شود و بچه‌ها در خلال بازي مهارت‌هاي مختلفي را ياد مي‌گيرند. بازي مي‌تواند باعث رشد قوه تخيل كودك شود. براي مثال وقتي كودك خردسال شما به بشقاب عروسكي خالي خود اشاره مي‌كند و مي‌گويد بفرماييد، شما مي‌توانيد با حركتي بگوييد چه ميوه خوشمزه‌اي، از اينكه مهمان خانه‌ات شدم، خوشحالم. اين كار رابطه عاطفي شما و كودك را نيز بهبود مي‌بخشد.
كودكان در بازي مسائل مختلفي را ياد مي‌گيرند و بازي آنها را براي زندگي واقعي آماده مي‌كند. هر چقدر كودكان بيشتر بازي كنند، به همان ميزان مهارت‌هاي بيشتري ياد مي‌گيرند، اما مفهوم بازي در سنين مختلف متفاوت است و روش بازي والدين با بچه‌ها هم با توجه به سنين مختلف، با يكديگر تفاوت دارد. براي مثال بچه‌ها به هدايت شدن در بازي نياز دارند. يك كودك 1 ساله نمي‌تواند زمان زيادي را به تنهايي بازي كند و اين كار برايش سخت است. به همين دليل والدين بايد در بازي به او كمك كنند تا احساس لذت ناشي از بازي كردن را تجربه كند. كودك طي فرايند بازي با اين لذت آشنا مي‌شود و آن را ادامه مي‌دهد و چه‌بسا با همين بازي به كشف‌هاي جديدي مي‌رسد.

بازي‌هاي تكراري، نگراني از سلامت كودك
بچه‌ها تنوع‌طلب‌اند و همين خصوصيت موجب رشد مهارت‌ها در آنها مي‌شود. تصور كنيد اگر كودكي فقط با چرخاندن يك وسيله سرگرم مي‌شد، به چه ميزان از افزايش توانايي‌ها دور مي‌شد. به همين دليل اگر كودكي خردسال ساعات متوالي با يك فعاليت تكراري مشغول مي‌شود، بايد به سلامت او شك كرد. والدين بايد در زمينه ايجاد تنوع در بازي به فرزندشان كمك كنند. به‌تدريج كه كودك بزرگ‌تر مي‌شود، ياد مي‌گيرد كه خودش را سرگرم كند اما بديهي است اين فرايند مستلزم گذشت زمان است و ناگهاني اتفاق نمي‌افتد. به همين دليل بايد از سنين پايين گاهي از او بخواهيم خودش به تنهايي بازي كند تا مهارت سرگرم كردن خود را بياموزد. بعضي از والدين تصور مي‌كنند با همراهي هميشگي در بازي كودكان به آنها كمك كرده‌اند، اما واقعيت اين است كه با اين كار، نمي‌گذاريد كودك ياد بگيرد در زمان‌هايي خودش براي خود سرگرمي بيافريند.

كودكان در بازي تمركز بر يك فعاليت خاص را تمرين مي‌كنند
بازي فوايد ديگري نيز دارد، مثلا مي‌توان از بازي براي تشخيص گروهي از اختلالات روان‌پزشكي استفاده كرد. براي مثال انتظار مي‌رود كه بچه‌ها تدريجا (معمولا پس از 4 سالگي) بتوانند يك بازي را به سرانجام برسانند مانند اينكه كشيدن يك نقاشي ساده را تمام كنند. بچه‌هايي كه عجول و كم‌طاقت هستند و مدام از يك بازي به بازي ديگري مي‌روند،‌ با اين كار احتمالا وضعيت تكانشي و پرتحرك بودن را نشان مي‌دهند.

فوايد بازي
يكي از فوايد اصلي بازي كردن كودكان انطباق با محيط‌هاي جديد است. براي مثال وقتي كودك را وارد جمعي جديد مثلا يك مهماني مي‌كنيد، بهتر است يكي از اسباب‌بازي‌هاي او را همراه داشته باشيد تا كودك با اسباب‌بازي خودش در مهماني بازي كند. با انجام همين كار ساده اين پيام را به صورت غيرمستقيم به كودك مي‌رسانيد كه اينجا هم مثل خانه امن است و در نتيجه كودك راحت‌تر با محيط جديد سازگاري پيدا مي‌كند.

كاهش تنش
بچه‌ها تنش‌هايشان را از طريق بازي تخليه مي‌كنند و اين كار آنها را آرام خواهد كرد.

افزايش مهارت‌هاي اجتماعي
گروهي از مهارت‌هاي مختلف مانند مهارت‌هاي كلامي و گوش دادن فعال با بازي كردن در بچه‌ها شكل مي‌گيرد. اين مهارت‌ها در سنين بعدي كه بچه‌ها به بازي‌هاي قانونمند روي مي‌آورند، به آنها كمك بسياري مي‌كند. براي مثال در 5 سالگي بايد اين مهارت در كودك شكل گرفته باشد كه هر وقت نوبت او شد خودش را در بازي دخالت بدهد. تقويت اين ويژگي در كودكي، در بزرگسالي نيز به انسان كمك مي‌كند.

هدفمندي در زندگي
بچه‌ها با بازي ياد مي‌گيرند كه هر كاري براي هدفي انجام مي‌شود كه اين هدف گاهي مي‌تواند تنها لذت بردن از بودن با هم باشد مثل تعريف كردن يك لطيفه.

با بچه پيش دبستاني خود بازي كنيد
بچه هاي پيش دبستاني سرشار از انرژي و شور هستند. اين وضعيت از نظر رشد جسماني خوب است، زيرا دربرگيرنده ي حركات متناوب مجموعه عضلات كوچك و بزرگي بوده كه عملكرد بهينه ي اين بخشهاي بدن را موجب مي شوند.

در ابتدا مهارت هاي حركتي بزرگ رشد پيدا ميكنند. به همين خاطر است كه بچه هاي ۲، ۳ و ۴ ساله علاقه ي بيشتري به دويدن، پريدن،رسيدن به هدف و جنب و جوش دارند تا يكجا نشستن و استفاده از عضلات دستشان مثلا براي نقاشي يا بازي با اسباب بازي هاي كوچك. بنابراين بهتر است كه براي هركدام از اين نوع فعاليتها زماني صرف شود.

در اينجا به برخي روشهايي كه ميتوانند به رشد جسماني پيش دبستاني ها كمك كنند اشاره مي كنيم :

• پياده روي خانوادگي.
پياده روي، متناوب دويدن، نرمش و قدم زدن. در حين اين كارها ميتوانيد «هُپ هُپ» بازي كنيد يا از برگها و پر پرندگان سرراهتان مجموعه اي جمع كنيد. در خانه ميتوانيد به كمك ساز و دهل و پرچم، رژه اي راه بياندازيد.

• شن بازي.
از اسباب بازيهاي مخصوص شن بازي استفاده كنيد تا مهارتهاي دستي بچه ها تقويت شود.

• آب بازي در حيات خلوت.
يك استخر پلاستيكي، آبپاش، يا شلنگ آب ميتواند شوق آب بازي، دنبال بازي و كشتي را در كودكان بيانگيزد. (همواره در هنگام بازي با آب مراقب كودكان خود باشيد)

• در اتاق نشيمن يا حياط خلوت خانه ي خود ميداني از موانع درست كنيد، با كوسنها، كارتن هاي مقوايي، اسباب بازيها و ديگر وسايل كه كودكانتان بتوانند به اطراف دويده و از روي آنها بپرند.

• بازي «مثل چي» را انجام دهيد.

بچه ها علاقه ي زيادي به حيوانات دارند: «ميتوني مثل مرغ راه بري ؟ مثل اسب بتازي ؟ سگ چيكار ميكنه ؟» يا كودك خود را تشويق كنيد كه مثل هواپيما دور حياط پرواز كند يا با قايقي فرضي پاروزنان در اتاق بچرخد.

• در روزهاي مقرر براي بازي، هر بار بازي جديدي را معرفي كنيد. مثلا گرگم به هوا بازي كنيد.

• توپ بازي كنيد. بازيهايي كه شوت زدن، پرتاب و گرفتن توپ دارند تمرين خوبي هستند. سعي كنيد خودتان زياده از حد در گيرو بند قواعد مدارس پيش دبستاني گرفتار نشويد.

• همراه با موسيقي برقصيد. كودك خود را در معرض موسيقي هاي مختلف قرار دهيد. ساز زدن روندِ رشد جسماني را نيز تسهيل ميكند. يا ريتم هاي آشنا را با حركات جسمي بياميزيد، شعرهايي مثل «يه توپ دارم قلقليه». آوازهاي آشناي بسياري هستند كه به تقويت مهارت هاي حركتي كمك مي كنند.

• طنابي روي زمين قرار دهيد. و وانمود كنيد كه طناب بندبازي يا تكه پارهاي از يك كشتي غرق شده ي دزدان دريايي است تا كودكان سعي كنند تعادل خود را روي آن حفظ كنند.

• شستشوي اتومبيل، موتور، يا سگ. هركاري كه با آب و كف سرو كار داشته باشد، پرانرژي و جالب است. حباب درست كنيد و به كودك خود بگوييد آنها را بگيرد.

• بازيهاي دوران كودكي خود را به آنها ياد بدهيد. همه ي آنها براي بچه ها تازگي دارد. مثل «گل يا پوچ» يا «هفت سنگ»

• يك نمايش عروسكي راه بياندازيد. عروسك هاي انگشتي يا جورابي درست كنيد، يا به كمك عروسكهاي اسباب بازي، پشت يك مبل نمايشي ترتيب دهيد.

• به طرق مختلف مهارت هاي حركتي را پرورش دهيد و از ميزِ كار جدا شويد. به كودك خود كمك كنيد تا با گچ يك روستا بكشد يا به كمك تكه اي چوب دنبال نوشته ها و رد خط ها در بيرون يا داخل خانه بگرديد