ه تازگي استدلالي مطرح شده كه زمين را در آستانهي انقراضي بزرگ نشان ميدهد، اين فاجعهاي كه يكي از اولين قربانيان آن انسان خواهد بود را ششمين پايان براي جهان پس از بيشتر از ۶۵ ميليون سال زندگي مينامند...
zoomit.ir - وحيد خامسي: به تازگي استدلالي مطرح شده كه زمين را در آستانهي انقراضي بزرگ نشان ميدهد، اين فاجعهاي كه يكي از اولين قربانيان آن انسان خواهد بود را ششمين پايان براي جهان پس از بيشتر از ۶۵ ميليون سال زندگي مينامند، اما شواهد فسيلي جديد از قلم افتادن يكي از اين انقراضها در گذشتهي زمين خبر ميدهند.
در طول عمر زمين چندين بار و به دلايل مختلف شرايط به گونهاي رقم خورده كه نسل اكثر موجودات ساكن بر روي اين سرزمين از بين برود و پس از آن زمين به آنهايي كه توانايي تطابق بيشتري داشتهاند به ارث برسد. تاكنون انقراضها به دلايل طبيعي مانند آتشفشانها و شرايط آب و هوايي سخت و يا تغيير در سطح اكسيژن و برخورد سيارك به وقوع پيوسته است، اما آيا زمان اين فجايع تمام شده است و زمين به خانه تكاني ديگري دست نخواهد زد.
با افزايش روز افزون جمعيت انساني و تغيير شرايط اقليمي، انسان نسل بسياري از جاندران را به سمت نابودي كشيده است و بسيار غير محتمل خواهد بود كه با نابود شدن باقي گونهها نسل انسان در امان بماند. آيا در ميانهي انقراض مصنوعي بزرگي قرار گرفتهايم و همانند دايناسورها انسان نيز زمين را به گونهاي ديگر از موجودات خواهد سپرد. تاريخ زمين در دل خاك و در ميان فسيلها نوشته شده است، دانشمندان با بررسي آثار به جاي مانده از آن دوران بر رخ دادن پنج انقراض بزرگ تاكنون توافق دارند و شواهد بحث برانگيزي از يك انقراض ديگر نيز به دست آوردهاند.
۱. انقراض اردويسن-سيلورين (Ordovician-Silurian)
اولين انقراض بزرگ در تاريخ زمين در ۴۴۰ تا ۴۵۰ ميليون سال پيش دو اوج مرگبار به فاصلهي صدها هزار سال داشته است. در اين زمان اكثر موجودات در درياها زندگي ميكردند، پس تعداد زيادي از موجودات دريايي آن زمان مانند تريلوبيتها، براكيوپودها و گراپتوليتها نابود شدند. در طي اين مرگبارترين انقراض سوم، ۶۰ تا ۷۰ درصد از تمام گونههاي جانداران از بين رفتهاند.
۲. انقراض دونين پسين (Late Devonian)
در ۳۶۰ تا ۳۷۰ ميليون سال پيش تا سه چهارم از تمام گونههاي زنده به كام مرگ فرو رفتند، هرچند ممكن است اين انقراض مجموعهاي از چندين فاجعه در امتداد يكديگر بوده باشد اما به دليل نزديكي زماني آن را يك انقراض ميشناسند. زندگي در آبهاي كم عمق بيشترين صدمه را از اين چكش مرگ دريافت كرده است به نحوي كه تا صد ميليون سال پس از آن هيچ گونهي جديدي از مرجانها تكامل پيدا نكرده است.
۳. انقراض پرمين-ترياسه (Permian–Triassic)
به اين فاجعه مرگ بزرگ گفته ميشود كه نامي است برازندهي بزرگترين انقراض تاريخ زمين؛ ۲۵۱ ميليون سال پيش بر اثر انقراض پرمين-ترياسه تا ۹۷ درصد از كل موجودات زندهي زمين از بين رفتند و تنها سه درصد باقي مانده توانستند چرخهي تكامل را ادامه داده و زمين را زنده نگه دارند، و از اين زمان به بعد هرچه بر روي زمين زيسته از اين سه درصد نشأت گرفته است.
۴. انقراض ترياسه-ژوراسيك (Triassic-Jurassic)
۲۰۰ ميليون سال پيش و در طول ۱۸ ميليون سال پاياني دورهي ترياسه، دو يا سه تغيير در شرايط اقليمي باعث رقم خوردن اين فاجعهي بزرگ شده است. تغييرات آب و هوايي، فوران آشتفشاني، سيل گدازه و سرانجام برخورد يك سيارك از متهمان پديد آمدن اين فاجعه كه به انقراض نسل سه چهارم از موجودات زنده منتهي شد شناخته ميشوند.
۵. انقراض كرتاسه-پالئوژن (Cretaceous-Paleogene)
انقراض كرتاسه سوم كه به انقراض K/T نيز شناخته ميشود در ۶۵.۵ ميليون سال پيش رخ داده است. اين فاجعه به علت منقرض شدن نسل دايناسورها مشهورترين انقراض تاريخ به شمار ميآيد، با اين حال فقط دايناسورها قرباني اين رويداد مرگبار نبودهاند و موجودات بسياري از جمله آمونيتها، بسياري از گياهان گلدار و آخرين پتروزاروسها در طي اين واقعه از بين رفتهاند. در اين انقراض ۷۵ درصد از كل جانداران زمين نابود شدهاند.
ششمين انقراض
حدود ۲۰ سال است كه دانشمندان به شواهدي از وجود يك رويداد مرگبار در دوران پرمين ميانه (۲۶۲ ميليون سال پيش) دست پيدا كردهاند. انقراض كاپيتانيان (Capitanian) پس از به دست آمدن شواهد فسيلي از مرگ دستهجمعي موجودات در صخرههاي كشور چين مطرح شد، تاكنون اين رويداد مورد بحث باقيمانده بود زيرا فسيلها تنها از نواحي گرمسيري جمع آوري شده بودند و اين شك را مطرح ميكند كه شايد اين مرگ و مير فاجعهاي محلي بوده و در تمام زمين رخ نداده باشد. همچنين عدهاي بر اين عقيدهاند كه اين فسيلها به شروع روند رو به انقراض پرمين در ۱۰ ميليون سال پس از آن مربوط ميشود.
با اميد به ارائهي توضيحي مناسب براي اين موضوع دانشمندان به جمع آوري اطلاعات از گذشتهي زمين ادامه دادند، محققان دانشگاه Hull و Leeds به شواهدي از اين انقراض در نزديكي مجمع الجزاير اسوالبارد نروژ دست يافتهاند، به دنبال يافتن آثار فسيلي از پراكيوپودها (بي مهرگان دريايي كه در آغار دورهي كامبرين يعني حدود ۵۷۰ ميليون سال پيش ظاهر شدهاند بودند) آنها با ديوارهاي از اسكلت اسفنجها در آبهاي سرد اقيانوس آرام شمالي مواجه ميشوند.
با بررسي اطلاع جمع آوري شده مشخص ميشود كه فسيلهاي بازوپايان در دورهاي از تاريخ زمين كاملاً ناپديد ميشود و تا در حدود هشت ميليون سال پيش از مرگ بزرگ بعضي از گونههاي آنها بهبود مييابند. وجود بهبود در شرايط زندگي مستقل بودن اين فاجعه از انقراض پرمين را تاييد ميكند. از نظر گستردگي و بزرگي ميتوان گفت اين انقراض به انقراض كرتاسهي سوم شباهت دارد، اما اين فاجعه چرا به وجود آمده است؟ به عقيدهي دانشمندان كمبود سطح اكسيژن نقش عمدهاي در بروز اين فاجعه داشته است، همچنين كاهش سطح كربونات آن زمان در ارتفاعات بالا ميتواند نشان دهندهي اسيدي شدن اقيانوسها در كنار تشديد كاهش سطح اكسيژن باشد.
در طول عمر زمين چندين بار و به دلايل مختلف شرايط به گونهاي رقم خورده كه نسل اكثر موجودات ساكن بر روي اين سرزمين از بين برود و پس از آن زمين به آنهايي كه توانايي تطابق بيشتري داشتهاند به ارث برسد. تاكنون انقراضها به دلايل طبيعي مانند آتشفشانها و شرايط آب و هوايي سخت و يا تغيير در سطح اكسيژن و برخورد سيارك به وقوع پيوسته است، اما آيا زمان اين فجايع تمام شده است و زمين به خانه تكاني ديگري دست نخواهد زد.
با افزايش روز افزون جمعيت انساني و تغيير شرايط اقليمي، انسان نسل بسياري از جاندران را به سمت نابودي كشيده است و بسيار غير محتمل خواهد بود كه با نابود شدن باقي گونهها نسل انسان در امان بماند. آيا در ميانهي انقراض مصنوعي بزرگي قرار گرفتهايم و همانند دايناسورها انسان نيز زمين را به گونهاي ديگر از موجودات خواهد سپرد. تاريخ زمين در دل خاك و در ميان فسيلها نوشته شده است، دانشمندان با بررسي آثار به جاي مانده از آن دوران بر رخ دادن پنج انقراض بزرگ تاكنون توافق دارند و شواهد بحث برانگيزي از يك انقراض ديگر نيز به دست آوردهاند.
۱. انقراض اردويسن-سيلورين (Ordovician-Silurian)
اولين انقراض بزرگ در تاريخ زمين در ۴۴۰ تا ۴۵۰ ميليون سال پيش دو اوج مرگبار به فاصلهي صدها هزار سال داشته است. در اين زمان اكثر موجودات در درياها زندگي ميكردند، پس تعداد زيادي از موجودات دريايي آن زمان مانند تريلوبيتها، براكيوپودها و گراپتوليتها نابود شدند. در طي اين مرگبارترين انقراض سوم، ۶۰ تا ۷۰ درصد از تمام گونههاي جانداران از بين رفتهاند.
۲. انقراض دونين پسين (Late Devonian)
در ۳۶۰ تا ۳۷۰ ميليون سال پيش تا سه چهارم از تمام گونههاي زنده به كام مرگ فرو رفتند، هرچند ممكن است اين انقراض مجموعهاي از چندين فاجعه در امتداد يكديگر بوده باشد اما به دليل نزديكي زماني آن را يك انقراض ميشناسند. زندگي در آبهاي كم عمق بيشترين صدمه را از اين چكش مرگ دريافت كرده است به نحوي كه تا صد ميليون سال پس از آن هيچ گونهي جديدي از مرجانها تكامل پيدا نكرده است.
۳. انقراض پرمين-ترياسه (Permian–Triassic)
به اين فاجعه مرگ بزرگ گفته ميشود كه نامي است برازندهي بزرگترين انقراض تاريخ زمين؛ ۲۵۱ ميليون سال پيش بر اثر انقراض پرمين-ترياسه تا ۹۷ درصد از كل موجودات زندهي زمين از بين رفتند و تنها سه درصد باقي مانده توانستند چرخهي تكامل را ادامه داده و زمين را زنده نگه دارند، و از اين زمان به بعد هرچه بر روي زمين زيسته از اين سه درصد نشأت گرفته است.
۴. انقراض ترياسه-ژوراسيك (Triassic-Jurassic)
۲۰۰ ميليون سال پيش و در طول ۱۸ ميليون سال پاياني دورهي ترياسه، دو يا سه تغيير در شرايط اقليمي باعث رقم خوردن اين فاجعهي بزرگ شده است. تغييرات آب و هوايي، فوران آشتفشاني، سيل گدازه و سرانجام برخورد يك سيارك از متهمان پديد آمدن اين فاجعه كه به انقراض نسل سه چهارم از موجودات زنده منتهي شد شناخته ميشوند.
۵. انقراض كرتاسه-پالئوژن (Cretaceous-Paleogene)
انقراض كرتاسه سوم كه به انقراض K/T نيز شناخته ميشود در ۶۵.۵ ميليون سال پيش رخ داده است. اين فاجعه به علت منقرض شدن نسل دايناسورها مشهورترين انقراض تاريخ به شمار ميآيد، با اين حال فقط دايناسورها قرباني اين رويداد مرگبار نبودهاند و موجودات بسياري از جمله آمونيتها، بسياري از گياهان گلدار و آخرين پتروزاروسها در طي اين واقعه از بين رفتهاند. در اين انقراض ۷۵ درصد از كل جانداران زمين نابود شدهاند.
ششمين انقراض
حدود ۲۰ سال است كه دانشمندان به شواهدي از وجود يك رويداد مرگبار در دوران پرمين ميانه (۲۶۲ ميليون سال پيش) دست پيدا كردهاند. انقراض كاپيتانيان (Capitanian) پس از به دست آمدن شواهد فسيلي از مرگ دستهجمعي موجودات در صخرههاي كشور چين مطرح شد، تاكنون اين رويداد مورد بحث باقيمانده بود زيرا فسيلها تنها از نواحي گرمسيري جمع آوري شده بودند و اين شك را مطرح ميكند كه شايد اين مرگ و مير فاجعهاي محلي بوده و در تمام زمين رخ نداده باشد. همچنين عدهاي بر اين عقيدهاند كه اين فسيلها به شروع روند رو به انقراض پرمين در ۱۰ ميليون سال پس از آن مربوط ميشود.
با اميد به ارائهي توضيحي مناسب براي اين موضوع دانشمندان به جمع آوري اطلاعات از گذشتهي زمين ادامه دادند، محققان دانشگاه Hull و Leeds به شواهدي از اين انقراض در نزديكي مجمع الجزاير اسوالبارد نروژ دست يافتهاند، به دنبال يافتن آثار فسيلي از پراكيوپودها (بي مهرگان دريايي كه در آغار دورهي كامبرين يعني حدود ۵۷۰ ميليون سال پيش ظاهر شدهاند بودند) آنها با ديوارهاي از اسكلت اسفنجها در آبهاي سرد اقيانوس آرام شمالي مواجه ميشوند.
با بررسي اطلاع جمع آوري شده مشخص ميشود كه فسيلهاي بازوپايان در دورهاي از تاريخ زمين كاملاً ناپديد ميشود و تا در حدود هشت ميليون سال پيش از مرگ بزرگ بعضي از گونههاي آنها بهبود مييابند. وجود بهبود در شرايط زندگي مستقل بودن اين فاجعه از انقراض پرمين را تاييد ميكند. از نظر گستردگي و بزرگي ميتوان گفت اين انقراض به انقراض كرتاسهي سوم شباهت دارد، اما اين فاجعه چرا به وجود آمده است؟ به عقيدهي دانشمندان كمبود سطح اكسيژن نقش عمدهاي در بروز اين فاجعه داشته است، همچنين كاهش سطح كربونات آن زمان در ارتفاعات بالا ميتواند نشان دهندهي اسيدي شدن اقيانوسها در كنار تشديد كاهش سطح اكسيژن باشد.
- جمعه ۲۶ تیر ۹۴ | ۱۰:۵۲
- ۳۳۲ بازديد
- ۰ نظر