مجله سيب سبز: ممكن است از مدتي پيش دچار ريزش مو شده‌ايد و هرقدر هم از داروهاي موضعي مبارزه با ريزش مو استفاده كرده‌ايد فايده‌اي نداشته‌ يا اينكه مدت‌ها از خشكي و خارش بيش از اندازه پوست شكايت داريد و هر دارويي هم كه به كار مي‌بريد اثربخشي خاصي نداشته‌ يا لك‌هايي روي پوست‌تان به وجود آمده‌ است كه با كرم‌ها و محصولات لكه‌بر پاك نمي‌شوند.... اگر چنين است بايد در فكر راه‌حل ريشه‌اي‌تري باشيد چون احتمالا اين مشكل پوست و موي شما ناشي از يك بيماري يا مسئله داخلي است كه نمود آن روي پوست و مو ظاهر شده‌ است.

 براي بيشتر روشن شدن اين مسئله سراغ رهنمودهاي 2 پزشك متخصص پوست و مو يعني دكتر محمدعلي نيلفروش‌زاده و دكتر محمد شيزرپور رفتيم تا ببينيم آيا واقعا ممكن است كه يك بيماري داخلي اختلالات پوست و مويي ايجاد كند؛ جواب مثبت بود اما آنها گفتند هميشه اين‌طور نيست كه با برطرف شدن علت زمينه‌اي، بيماري پوستي هم بهبود پيدا كند. بيشتر اوقات لازم است است علاوه بر مراجعه به متخصص داخلي، براي درمان مشكلات پوستي به متخصص پوست هم مراجعه كرد.

بيماري‌هايي كه منجر به ريزش مو مي‌شوند

كم‌كاري تيروئيد و كم‌خوني: اين ريزش مو در حقيقت ريزش موي واكنشي و خود به‌خود محدود شونده است. چند ماه بعد از بيماري اوليه ريزش مو به‌طور ناگهاني آغاز شده و موها به‌ويژه در ناحيه گيجگاه كاهش مي‌يابد.

پركاري تيروئيد: در پركاري تيروئيد كم‌پشتي وسيع موهاي سر و ريزش مو ديده مي‌شود و حتي در مواردي، موهاي زير بغل هم كاهش مي‌يابد. اين بيماري بيشتر در سنين 20 تا 40 سالگي رخ مي‌دهد و زنان بيشتر از مردان دچار آن مي‌شوند.

تغييرات هورموني: تغييرات قابل‌توجه در سطح هورمون‌ها به ويژه در زنان مي‌تواند موجب ريزش مو شود. ريزش مو در زمان يائسگي و همچنين به دنبال تولد بچه به خاطر پايين افتادن سطح استروژن خون شايع است. وقتي ريزش مو به علت پايين افتادن استروژن خون باشد اين موقتي است و موها مجددا به حالت اول برخواهند گشت، البته يك خانم در40 سالگي يا بالاتر نبايد انتظار داشته باشد موهايش به اندازه سنين 20 سالگي رشد كند.

مصرف بيش از اندازه ويتامين‌ها: مصرف بيش از اندازه ويتامين A كه معمولا در مكمل‌هاي ويتاميني يافت مي‌شود منجر به ريزش مو مي‌شود . بعد از قطع و نرمال شدن ويتامين A بدن مو‌ها به حالت نرمال بر مي‌گردند.

 كم مصرف كردن پروتئين: وقتي بدن پروتئين كافي دريافت نكند در مصرف پروتئين خود صرفه‌جويي كرده و سهميه موها را قطع مي‌كند. 2 تا 3 ماه بعد از كم‌شدن پروتئين بدن موها ريزش مي‌كنند. با مصرف كافي پروتئين مي‌توان جلوي اين مشكل را گرفت. گوشت، تخم‌مرغ و ماهي‌ها منابع خوب پروتئين هستند. گياهخواران مي‌توانند پروتئين خود را با افزودن آجيل گياهان دانه‌دار و عدس به رژيم غذايي خود به دست آورند.

 كم‌مصرف كردن آهن: مصرف كم آهن منجر به ريزش مو مي‌شود. اين مسئله به‌خصوص در مورد خانم‌ها صادق است. منابع غذايي آهن براي گياهخواران عبارتند از: دانه سويا، تخم كدو، عدس و اسفناج. منابع غذايي حيواني آهن عبارتند از: گوشت، حلزون و صدف خوراكي.

بيماري‌هايي كه منجر به لك مي‌شوند

اختلالات تيروئيد: كم‌كاري تيروئيد باعث بروز لكه‌هاي پوستي شبيه لكه‌هاي بارداري در پوست صورت افراد به‌خصوص خانم‌ها مي‌شود. لكه‌ها در قسمت‌هايي از پوست كه در معرض نور خورشيد قرار دارند، بيشتر مشاهده مي‌شود. البته اين لكه‌ها در بيماران مبتلا به پركاري تيروئيد نيز به وجود مي‌آيد.

بارداري: ملاسما يا لك بارداري يكي از شايع‌ترين علل ايجاد لك صورت است و اغلب در خانم‌هاي مراجعه كننده براي درمان لك صورت ديده مي‌شود كه يك لك اكتسابي قهوه‌اي رنگ صورت است كه به صورت آهسته قرينه به وجود مي‌آيد، چون اين لك‌ها بيشتر در زنان باردار ظاهر مي‌شود يا عود مي‌كند به لك‌هاي بارداري شهرت دارد، ولي مي‌تواند در خانم‌هاي مجرد و حتي به‌ندرت در مردان نيز ديده شود. اين لك‌ها بيشتر درگونه‌ها، پيشاني و چانه ديده مي‌شود و در پوست‌هاي سبزه‌ مشخص است. تيرگي يا لك پوست معمولا پس از زايمان ناپديد مي‌شود اما ممكن است براي ماه‌ها يا سال‌ها باقي بماند

مجموعه‌اي از مشكلات دروني: علاوه بر اختلال در عملكرد تيروئيد عوامل مختلفي مي‌توانند روي ميزان و كيفيت رنگدانه‌ها و سلول‌هاي رنگدانه‌ساز تاثير گذاشته و باعث تغيير رنگ پوست و ايجاد لك‌هاي تيره صورت شوند كه عبارتند از: بيماري‌ها و اختلالات ارثي و ژنتيك، بيماري‌هاي سوخت و ساز سلولي، بيماري‌هاي هورموني، بيماري‌هاي التهابي، عفونت‌هاي موضعي پوست، عوامل شيميايي، دارو‌ها، علل تغذيه‌اي شامل كمبود ويتامين‌ها و سوء‌تغذيه و بالا خره بدخيمي‌هاي پوستي.

بيماري‌هايي كه منجر به خشكي پوست مي‌شوند

بيماري‌هاي تيروئيدي: وقتي تيروئيد اين غده بسيار مهم و حياتي كار خود را درست انجام ندهد و در ترشح هورمون‌هاي خود كم‌كاري يا پركاري كند، سيستم داخلي بدن به هم مي‌ريزد كه روي پوست هم اثرگذار است. بروز مشكلات پوستي در بيماران مبتلا به كم‌كاري و پركاري تيروئيد علائم متفاوتي دارد. معمولا پوست بيماران مبتلا به كم‌كاري تيروئيد به دليل كاهش ترشحات غدد چربي‌ساز پوست، خشك است و گاهي هم دچار خارش مي‌شود و ممكن است در مواردي نيز با اگزماهاي پوستي ديده ‌شود، در اين بيماري تغييرات پوستي به صورت پوست خشن، خشك، سرد و رنگ پريده است.

گاهي پوست متورم است كه ناشي از ادم سلولي حاصل از اين بيماري است. در بعضي بيماران تغيير رنگ و زرد شدن پوست رخ مي‌دهد و عروق پوست بسيار شكننده مي‌شود. پوسته پوسته شدن كف دست و پا نيز در تعدادي از بيماران رخ مي‌دهد،  اما در بيماران مبتلا به پركاري تيروئيد به‌دليل افزايش تعريق، پوست خشك نيست. البته افزايش تعريق در اين بيماران ممكن است زمينه‌ساز بروز بعضي بيماري‌هاي پوستي مثل اگزماي پوستي در چين‌هاي بدن يا رشد قارچ‌ شود.

بيماري‌هايي كه منجر به رشد موهاي زائد مي‌شوند

تغييرات هورموني: اگر هورمون مردانه زنان زياد شود، موهاي سر آنها ريزش مي‌كند، ولي موهاي زائد بيشتر رشد مي‌كند و ضخيم و پررنگ‌تر مي‌شود و پرمويي شديد ايجاد مي‌كند، بنابراين اگر خانم‌ها دچار پرمويي در نقاط مختلف بدن هستند، بايد قبل از درمان تشخيص علت صورت پذيرد. اگر همراه موهاي زائد علائم ديگري مثل ريزش موي سر، آكنه يا جوش و غرور جواني، اختلالات قائدگي، چاقي، فشارخون، بيماري قند، كلفت شدن صدا و نازايي وجود داشت بسيار مهم و قابل بررسي است.

مشكلات تخمداني: تومورهاي تخمداني توليدكننده آندروژن مي‌تواند باعث پرمويي خانم‌ها شود كه سريع ايجاد مي‌شود و مي‌تواند همراه نشانه‌هاي ديگر مردانه مانند ريزش موهاي سر وكلفتي صدا باشد.

علت تغيير رنگ پوست

 علاوه بر اختلال در عملكرد تيروئيد عوامل مختلفي مي‌توانند روي ميزان و كيفيت رنگدانه‌ها و سلول‌هاي رنگدانه‌ساز تاثير بگذارند و باعث تغيير رنگ پوست و ايجاد لك‌هاي تيره صورت شوند.

بيماري‌هايي كه منجر به ريزش مژه و ابرو مي‌شوند

بيماري‌هاي غدد درون‌ريز يا تغييرات هورموني: عواملي كه بر تعادل هورموني فرد تاثير بگذارد، مي‌تواند باعث ريزش ابرو شود. تغييرات هورموني شامل بارداري، بيماري‌هاي تيروئيدي و مصرف قرص‌هاي پيشگيري از بارداري است كه پس از قطع آن رويش مجدد رخ خواهد داد. از علل ديگر مصرف داروهاي هورموني مثل دانازول، داروهاي پيشگيري از بارداري، پروژسترون، دي اتيل استيل بسترول (DES) و HCG است. عفونت‌هايي كه مستقيما بر فوليكول يا ساقه مو اثر مي‌كند سبب ريزش موي تكه‌اي مي‌شود كه يكي از مشكلاتي است كه در بيماري سيفليس ديده مي‌شود.

بيماري‌هايي كه منجر به ناخن‌هاي شكننده مي‌شوند

كم‌كاري تيروئيد: از عوارض ديگر بيماري تيروئيد، نامرغوب بودن جنس ناخن‌هاست. ناخن‌هاي بيماران مبتلا به كم‌كاري تيروئيد خشك، شكننده و آسيب‌پذير است. رنگ ناخن‌ها در بيماران مبتلا به اختلالات تيروئيدي به‌دليل كاهش جريان خون، بيشتر به جاي صورتي، كبود است. از طرفي ناخن‌ها نازك و شكننده مي‌شوند و رشد كمي دارند.

پركاري تيروئيد: اگرچه در بيماران مبتلا به پركاري تيروئيد نيز ناخن‌ها شكننده هستند اما رشد سريع‌تري نسبت به ناخن‌هاي مبتلايان به كم‌كاري تيروئيد دارند، علاوه بر اينها تغييرات ناخن‌ها ازجمله جدا شدن ناخن يا ناخن چكشي مشاهده مي‌شود.

كمبود آهن: نازك شدن ناخن هنگام كمبود آهن در بدن در ناخن‌ها نمود پيدا مي‌كند. ناخن‌ها از قسمت نوك ناخن نازك، ورقه ورقه و مقعر مي‌شوند. براي رفع اين مشكل و اختلال در فرم ناخن بايد به پزشك مراجعه و در رفع كمبود آهن در بدن تلاش كرد. يادتان باشد ناخن‌هاي رنگ پريده هم بعضي اوقات نشانه‌اي از بيماي جدي مثل كم‌خوني، نارسايي قلبي احتقاني، بيماري كبدي يا سوء‌تغذيه است.