روزنامه سينما: جذب سرمايه خارجي يكي از مهم ترين اتفاقاتي است كه مي تواند براي سينماي ايران رخ بدهد؛ اين نه فقط در حوزه سينما بلكه در ساير حوزه هاي اقتصادي و صنعتي نيز داراي ارزش و اهميتي بديهي است. اگر زماني قرار باشد نگاهي به پرونده توليدات سينماي ايران صورت بگيرد، به سختي مي توان اسامي فيلم هايي را يافت كه با بودجه و سرمايه اي از خارج كشور ساخته شده باشند. از نمونه هاي متاخر آن مي توان به «رستاخيز» ساخته احمدرضا درويش يا «سلام بمبئي» قربان محمدپور اشاره كرد. فيلم نخست تاكنون امكان نمايش عمومي به دست نياورده است و فيلم دوم يكي از شانس هاي اكران در سال جاري محسوب مي شود.

زماني كه نگاهي به مجموعه فيلم هايي كه به شكل محصول مشترك ساخته شده اند انداخته شود، اين نكته روشن مي شود كه اغلب اين فيلم ها در «جريان اكران داخلي چندان نتوانسته اند به موفقيتي دست پيدا كنند. در ادامه مروري خواهيم داشت بر اسامي برخي از فيلم هايي كه به عنوان محصول مشترك در سينماي ايران توليد شده اند.

رستاخيز

«رستاخيز» كه با نام روز رستاخيز هم شناخته مي شود، اثري به نويسندگي و كارگرداني احمدرضا درويش است كه در سال 1391 با سرمايه اي خارجي توليد شد. «رستاخيز» در سي و دومين دوره جشنواره فيلم فجر در 11 بخش نامزد دريافت سيمرغ بلورين بود و در نهايت در هشت بخش از جمله بهترين فيلم و بهترين كارگرداني برنده سيمرغ بلورين شد.

اين فيلم در دوم دي ماه 1392 در سينما فرهنگ با حضور برخي از اعضاي دولت، اكران خصوصي شد و در 16 بهمن 1392 در كاخ جشنواره فجر هم زمان با برگزاري سي و دومين دوره جشنواره فيلم فجر به نمايش درآمد.

روز اكران عمومي فيلم را البته مي توان روز پاياني نمايش آن هم محسوب كرد. فيلم درويش در روز 24 تير 1394 با وجود داشتن مجوزهاي لازم و مجوز قانوني وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي به اكران عمومي درآمد اما ساعاتي پس از آن از پرده سينماها به پايين كشيده شد.

همچنان اميدواري ها براي به سرانجام رسيدن «رستاخيز» و اكران عمومي آن ادامه دارد. تازه ترين سخنان حجت الله ايوبي، رييس سازمان سينمايي هم حكايت از آن دارد كه امكان برطرف شدن مشكلات اكران فيلم درويش خيلي بعيد نيست و مي توان توقع داشت در ماه هاي آتي دوباره اين فيلم به پرده نمايش بازگردد.

تهيه كننده فيلم درويش، تقي عليقلي زاده و سرمايه گذاران آن موسسه فرهنگ تماشا، شركت دلتا مديا و شركت آكو افالز از كشورهاي ايران، كويت و انگلستان هستند كه با هدف ترويج فرهنگ عاشورا در فيلم «رستاخيز» سرمايه گذاري كردند. مطالعات فيلم پس از توليد «دوئل» فيلم قبلي درويش از سال 1383 آغاز شد. پس از يك سال پيش توليد از شانزدهم بهمن 1388 هم زمان با اربعين حسيني، فيلمبرداري فيلم در شهرستان بم آغاز شد و پس از پشت سر گذاشتن بيش از 250 جلسه فيلمبرداري در شهرهايي چون بم و شهداد كرمان، شاهرود، اصفهان، رباط كريم، كاشان، فومن و تهران در تاريخ 12 دي ماه 1389 فيلمبرداري به پايان رسيد. اين فيلم در سال 1391 آماده نمايش شد.

تدوين اين فيلم توسط طريق انوار، تدوينگر نامزد اسكار بهترين تدوين 2010 براي فيلم «سخنراني پادشاه» صورت گرفت. تمام مراحل فني و تكنيكي اين فيلم در استوديو مولينر در لندن انجام شده است. موسيقي فيلم توسط استفن واربك آهنگ ساز برجسته و برنده اسكار براي موسيقي فيلم «شكسپير عاشق» نوشته شده و اجراي آن را اركستر فيلارمونيك بلژيك بر عهده داشته و در استوديو گلكسي بروكسل ضبط شده است. اين فيلم از تكنيك هاي جلوه هاي ويژه تصويري سي جي اي بهره مي برد و با پرده عريض اسكوپ و بهره مندي از صداي دالبي ديجيتال ساخته شده است.

سلام بمبئي

برخي از دست اندركاران ساخت فيلم سينمايي «سلام بمبئي» اين فيلم را نخستين پروژه بين المللي سينماي ايران مي نامند اما واقعيت اين است كه مي توان اين فيلم را يكي از چندين محصول مشترك سينماي ايران با سرمايه گذاري خارجي محسوب كرد؛ اما در اصل «سلام بمبئي» نخستين توليد سينماي ايران با مشاركت سينماي هند است.

محمدرضا گلزار، بازيگر اصلي اين فيلم سينمايي است؛ او در گفتگويي كه پيش از اين داشت در مورد اين كه فيلم را مي توان محصول مشترك ناميد، گفت: «صرفا اين طور نبوده كه چند بازيگر باليوودي در اين فيلم حضور داشته باشند بلكه كاملا به صورت مشترك تهيه و توليد مي شود. بيشتر فيلمبرداري كار در هندوستان است و بخش اندكي از آن (حدود 10 درصد از كار) در ايران فيلمبرداري خواهد شد و من و آقاي بنيامين بهادري بازيگران ايراني اين فيلم هستيم. همچنين خانم ديا ميرزا همراه آقاي گلشن گروور كه يكي از بدمن ترين بازيگران تاريخ سينماي هند است در اين فيلم حضور دارند. از همكاري با باليوود و پروژه «سلام بمبئي» خوشحالم و اميدوارم با سهمي كه در اين پروژه دارم، پرچم ايران را در ديگر كشورهاي دنيا به اهتزاز درآوريم. همكاري ايران و هند در «سلام بمبئي» اتفاق بزرگي است چون شركت موشن پيكچرز كارهاي سينمايي بسيار بزرگي انجام داده و قرارداد با اين شركت بزرگ فيلمسازي به نفع سينماي ايران خواهد بود.»

---

گذشته

فيلم سينمايي «گذشته» به كارگرداني اصغر فرهادي، از جمله آثار كارگردانان ايراني است كه با بودجه اي خارجي توليد شده است. اين فيلم، نامزد نخل طلاي جشنواره فيلم كن شد و به نمايندگي از سينماي ايران براي دريافت اسكار 2013 بهترين فيلم غير انگليسي زبان به آكادمي اسكار معرفي شد اما به ميان نامزدهاي دريافت اين جايزه راه پيدا نكرد.

ششمين فيلم سينمايي فرهادي داستان چند رابطه با محور اتفاقاتي در گذشته است. يك رابطه به پايان مي رسد و ديگري قرار است شروع شود. محور هر دو رابطه اي كه به پايان مي رسد و رابطه جديدي كه قرار است آغاز شود، زني به نام ماري (برنيس بژو) است. احمد (علي مصفا) كه شوهر دوم ماري است، به خاطر اختلاف با او به ايران بازگشته و پس از چهار سال به دعوت ماري به فرانسه فرا خوانده مي شود كه مي بيند همسرش نيز با مردي تازه به نام سمير (طاهر رحيم) آشنا شده است؛ پس ماري و احمد با يك طلاق توافقي – با توجه به نداشتن بچه اي مشترك از خود – از هم جدا مي شوند اما مشكل لوسي (دختر بزرگ ماري از همسر اولش) با ازدواج جديد مادرش و اتفاقي كه براي سلين – همسر اول سمير – افتاده است، گذشته اي را ايجاد كرده كه به راحتي نمي توان از آن عبور كرد. اين فيلم كه در اكران ايران هم موفق ظاهر شد، همزمان با اكران جهاني نيز توانست به موفقيت هايي در فروش دست پيدا كند.

---

نيلوفر

«نيلوفر» فيلمي به كارگرداني و نويسندگي سابين ژمايل و تهيه كنندگي فرشته طائرپور و ژان برهات ساخته سال 1385 است. اين فيلم داستان يك دختربچه عراقي است كه در سر رؤياي درس خواندن و پزشك شدن را مي پروراند. روابط او با افراد خانواده اش به خصوص عموي چوپانش بستر اتفاقات تازه اي مي شود.

---

قفس طلايي

محمد زرين دست كه تابعيت آمريكايي نيز دارد، در سال 89 فيلم «قفس طلايي» را به گفته خودش به شكلي مخفيانه در آمريكا جلوي دوربين برد. جنس روايت تعريف شده در اين فيلم، ايراني نيست. قهرمان فيلم قصد دارد بر مبناي سبك زندگي ايراني در جامعه آمريكايي به دنبال قاتل برادرش بگردد. به گفته كارگردان، فيلم را مي توان محصول مشترك ايران و آمريكا محسوب كرد و اين جمله در تبليغات فيلم بارها تكرار شد.

---

شكار روباه

مجيد جوانمرد در سال 87 فيلمي را در ارمنستان جلوي دوربين مي برد كه تمي جاسوسي داشت. اين فيلم جوانمرد را هم مي توان در ميان توليداتي محسوب كرد كه به صورت مشترك با حضور سرمايه گذاران خارجي در ايران توليد شده است.

---

تولدي ديگر

عباس رافعي در سال 86 فيلم «تولدي ديگر» را به عنوان محصولي از سينماي ايران و لبنان مقابل دوربين برد. اين فيلم، داستان ملوان جواني به نام زهير است.

---

فرش باد

كمال تبريزي در سال 81 پروژه اي مشترك ميان ايران و ژاپن به نام فرش ايراني ساخت كه بالطبع بخش هايي از آن، در ژاپن فيلمبرداري شد. اين فيلم اتفاقي جديد در سينماي ايران بود كه با وجود بيش از يك دهه از زمان ساخت آن هنوز نتوانسته در موضوعات ديگري تكرار شود. خصوصيت اين فيلم در آن است كه براي بيان روندي مستند، از داستاني پر مايه استفاده شده كه هم ديدني است و هم به دانسته هاي مخاطب خود در مورد فرش ايراني مي افزايد.

---

آشوبگران

يك فيلم عجيب و سخت از محمدرضا اعلامي كه بخش هايي از آن را در پاكستان جلوي دوربين برده بود. فيلمي اكشن و حادثه اي كه به عنوان محصول مشترك مقابل دوربين رفت. هر چند ظاهرا خبري از سرمايه گذار خارجي در اين فيلم نبود.

---

صداي تيره

بهروز افخمي فيلم «صداي تيره» را در سال 90 در سكوت كامل خبري در كانادا كليد زد. اين فيلم كه مي توان آن را محصولي مشترك ميان سينماي ايران و كانادا دانست. در جشنواره فيلم فجر به نمايش در آمد ولي امكان اكران عمومي نيافت.

---

رقص با رؤيا

فيلم سينمايي «رقص با رؤيا» كه به كارگرداني فيلمبردار شناخته شده ايراني، محمود كلاري ساخته شد، هيچ گاه به مرحله پاياني توليد نرسيد. اين فيلم را مي توان محصول مشترك ايران و آرژانتين دانست. همين توليد مشترك موجب شد فيلم از آرژانتين به ايران برسد و به اين ترتيب فيلم كلاري ناتمام باقي بماند.