مجله دانستنيها: ويروس ها قدرت انتقال عجيبي دارند. تا امروز كم نبوده اند ويروس هايي كه نام شان براي مدتي سرتاسر دنيا را پر كرده اما هميشه داستان همه گيري خلي از مرض ها فقط دست ويروس ها نيست. گاهي سندروم هايي بين مردم دنيا رواج پيدا كرده كه هنوز بعد از گذشت سال هاي طولاني، كسي علت بروز آنها را نمي داند. بيماري هايي كه حتي فكر كردن به آنها هم عجيب است چه برسد به مبتلا شدن به آنها.

بيماري خواب

بيماري عجيب اروپايي از سال 1916 (1295) شروع شد و تقريبا تا سال 1920 (1299) طول كشيد. اين بيماري كه در سايه آنفلوآنزاي همه گير اسپانيا در سال 1918 (1297) بروز كرد، ميليون ها نفر در سراسر دنيا را از زندگي انداخت؛ براي اين كه همه اين ميليون ها نفر در دنيا از شب تا صبح كاري غير از خوابيدن نداشتند.

در آن چهار سال كذايي به خصوص بعد از همه گيري 1918، يك دفعه كلي از جوان هاي اسپانيايي به خصوص زن ها گرفتار تب و سردرد شدند. بعد هم دوبيني و ضعف و بي حالي متخصصان ابتدا بر اين باور بودند كه اين ضعف و بي حالي از عواقب آنفلوآنزاي همه گير است اما بعد معلوم شد اين بيماري همه گير خودش داستان جدايي دارد. داستاني با نام «التهاب مغزي خستگي آور» يا همان بيماري خواب كه بعدها سر زبان ها افتاد.

بيماري خواب از اسپانيا گذشت و خيلي زود به كشورهاي ديگر و حتي قاره هاي ديگر رفت. در آن زمان نزديك به دو ميليون نفر فلج شدند كه پس از مدتي به دليل خواب و ضعف زياد از بين رفتند. هر كسي كه به ويروس خواب مزمن گرفتار مي شد، يك راست به كما مي رفت و بعد هم تمام! اگر هم كسي شانس مي آورد و مداوا مي شد، حتما چند سال بعد نشانه هاي رعشه (پاركينسون) داشت. مي گويند يكي از مبتلايان به اين ويروس عجيب، «آدولف هيتلر» رهبر آلمان نازي بوده كه از قضا دوام هم آورده و بيماري پاركينسون احتمالي اش هم از آن زمان باقي مانده بود.


خيلي طول كشيد تا اروپا از شر ويروس خواب رها شود. سال 1926 (1305) ديگر خبري از خواب هاي طولاني نبود و تا امروز كسي نمي داند اين ويروس چه بود و از كجا آمد و حالا كجاست.

بيماري سر جنباندن

فكرش را بكنيد كه يك روز از صبح تا شب بدون اين كه هيچ اختياري از خودتان داشته باشيد، سرتان را مدام تكان بدهيد. حتي تصورش هم آزاردهنده است اما روزگاري نه چندان دور عده اي از مردم سودان گرفتار اين بلا شدند. بيماري عجيبي به نام «سر جنباندن» يا «طاعون سر جنباندن» كه از سال 1960 ميلادي (1338) يك دفعه سر و كله اش پيدا شد.

در اين بيماري عجيب كه از قضا كشنده هم بود، فرد مبتلا نه حرف مي زد و نه با كسي كاري داشت. فقط سرش را تكان مي داد، آنقدر كه تشنج مي گرفت و بي حال و زار يك گوشه مي افتاد. اين سندرم در آن سال ها بيشتر بين كودكان پنج تا 15 سال آفريقايي بروز كرد و خيلي ها را به كام مرگ فرستاد. آنهايي هم كه خوب شدند بيشتر از 30 سال عمر نكردند؛ براي اين كه رشد مغزي و جسمي شان از همان زمان بيماري متوقف شده بود.

دانشمندان هنوز دليل درستي براي شيوع اين سندروم پيدا نكرده اند. چند سال پيش گفته شد شايد خوردن نوعي كپك غذا سندروم سر جنباندن مي آيد و يا كمبود ويتامين B6. خيلي ها هم معتقدند كه اين بيماري بيشتر به يك بيماري رواني همه گير شباهت دارد اما بعدها معلوم شد مبتلايان به اين بيماري كه از قضا فقط آفريقايي هم بودند، در قسمت اسيك مغز آسيب ديده اند.

اين بيماري هنوز ريشه كن نشده. در سال 2012 ميلادي (1391) اين سندروم عجيب دوباره به شكل ناگهاني بين جوان ترهاي سودان، تانزانيا و اوگاندا شايع شد. مي گويند در هر كدام از اين كشورها بين دوتا سه هزار كودك مبتلا به طاعون سر جنبان هستند كه هنوز كسي راه درماني برايشان پيدا نكرده است.

بيماري خارش بن لادن

چند هفته از حمله گروه القاعده به برج هاي تجارت جهاني آمريكا نگذشته بود كه سازمان پيشگيري و كنترل بيماري هاي اين كشور با گزارش عجيبي روبرو شد. در بيشتر مدارس نيويورك و باقي ايالت هاي آمريكا نشانه هايي از يك بيماري مرموز بين كودكان دبستاني بروز كرد. يك بيماري پوستي خاص با زخم هايي سرخ رنگ و ملتهب كه هيچ عوارض جسمي ديگري نداشت. اين جوش ها كه بيشتر روي صورت و دست ها بروز مي كرد، ممكن بود سر يكي دو ساعت خوب شود يا هفته ها به درازا بكشند. در مدت كوتاهي هزاران كودك با بيماري پوستي از مدرسه روانه خانه شدند.


هنوز علت اين بيماري مرموز معلوم نيست. آيا واقعا پاي القاعده در ميان بوده و يك حمله بيوتروريستي بود يا يك ترس جمعي بچه ها را به اينجا كشاند؟ آن سال ها خيلي از بچه ها براي به تعطيلي كشاندن مدرسه ها خودشان را با تيغ كاتر زخمي مي كردند به اين اميد كه معلم ها فكر كنند آنها هم به اين بيماري پوستي عجيب گرفتار شده اند و مدرسه را تعطيل كنند. بيماري عجيب كودكان آمريكا با نام «خارش بن لادن» هنوز هم بين همان نسل گاهي عود مي كند.

بيماري صداي گربه

اين بيماري يكي از عجيب ترين اتفاق هاي دنياي پزشكي است كه هنوز نمي دانند ريشه آن كجا بوده. اروپايي ها در سال هاي پيش از 1900 ميلادي (1279) از خودشان رفتارهاي عصبي همه گير اجتماعي زياد نشان مي دادند؛ يك جور هيستري هاي جمعي كه دامنگير عده زيادي مي شد. براي همين مي گويند شايد اين اتفاق عجيب هم ناشي از يكي از همين ترس هاي جمعي باشد.

يك عده از مردم فرانسه در يك روز خاص از سال 1844 ميلادي (1223) شروع به در آوردن صداي گربه كردند! مي گويند مردم فرانسه تا مدت ها همگي با هم در يك ساعت خاص و براي مدتي طولاني شروع به تقليد صداي گربه ها مي كردند آنقدر كه حتي نيروهاي امنيتي و ضرب و شتم مردم ميوميوكنان هم نمي توانست آنها را از حالي كه داشتند بيرون بياورد. هنوز كسي نمي داند چطور شد كه مردم فرانسه يك دفعه به اين بلا گرفتار شدند. آيا پاي يك ويروس در ميان بود يا يك بيماري مشترك گربه و انسان؟ يا واقعا يك ترس همه گير اجتماعي بود؟ هر چه بود تا ماه ها مردم فرانسه از صداي گربه ها شب و روز نداشتند.

بيماري خنده

روزهاي اول به يك شوخي بزرگ شباهت داشت؛ خبري كه در سال 1962 (1341) مردم دنيا را حسابي به خنده انداخت اما بعد اشك آنها را در آورد. در روزهاي پاياني ژانويه 1962 در يكي از مدارس شبانه روزي دخترانه كشور تانزانيا سه دختر جوان يك دفعه زدند زير خنده. صداي قهقهه آنها همه مدرسه را برداشت اما اين تازه اول ماجرا بود، چرا كه ديگر كسي نتوانست صداي خنده آنها را قطع كند. سه دختر مي خنديدند و به تبع آنها دخترهاي ديگر يك به يك به خنده مي افتادند.


ويروس خنده كاري كرد كه در مدتي كوتاه بيشتر دختر مدرسه اي ها درس و مشقي نداشتند، جز از صبح تا شب خنديدن! مدرسه تعطيل شد و دخترها به خانه ها رفتند اما چه رفتني! آنها هر جا پا گذاشتند و به هر شهري كه رفتند، ويروس خنده را با خودشان بردند.

بيماران كه از خنده روده بر مي شدند، هم سردرد مي گرفتند و هم تب و بدن درد.بعد هم مشكلات تنفسي سراغ شان مي آمد. تا اين بيماري عجيب بخواهد از آفريقا بيرون برود، دو سال طول كشيد و بيشتر از 1000 نفر در اوگاندا و تانزانيا هم دچارش شدند؛ بدون اينكه هنوز علم پزشكي ردي قاطع از دليل اين روده بري پيدا كرده باشد.