چگونه ترس از تاريكي را در كودك درمان كنيم؟

چگونه ترس از تاريكي را در كودك درمان كنيم؟

مجموعه: روانشناسي كودكان

يكي از عمده‌ترين دلايل ترس از تاريكي، تخيلات ذهني كودك است

خيلي از والدين از اين مساله گله‌مندند كه كودكشان خيلي مي‌ترسد و حاضر نيست شب‌ها در اتاقش بخوابد يا اگر اتاق تاريك باشد، به هيچ‌وجه زير بار نمي‌رود كه در اتاق بماند يا همين كه شب مي‌شود، كودك به مادر مي‌چسبد و مي‌گويد من مي‌ترسم...

 روانشناس كودك و مشاور فرزندپروري در اين باره گفت: «علل متفاوتي مي‌تواند منجر به ترس شبانه در كودكان شود. با اين حال يكي از عمده‌ترين دليل آن، تخيلات ذهني كودك به‌خصوص در سنين زير شش سال است.»

وي در ادامه افزود: «در سنين زير شش سال ممكن است كودك فيلم يا كارتوني مي‌بيند كه در آن موجودات تخيلي نقش‌آفريني كرده‌اند يا اينكه شاهد تماشاي صحنه‌هاي ترسناكي بوده كه البته هر چند از نظر ما ترسناك نيست، ولي با توجه به سن و موقعيت كودك كه اين تصاوير برايش ترس‌آور بوده، به واسطه تخيلات قوي‌‌اش، به تصاويري كه ديده، بال و پر مي‌دهد و صحنه ترسناكي در ذهنش نقش مي‌بندد. به همين خاطر وقتي در اتاقي تاريك است، هر لحظه فكر مي‌كند كه از پشت در يا از توي كمد يا پشت جالباسي قرار است كه موجود وحشتناكي بيرون بيايد. به همين دليل حاضر نمي‌شود در اتاق تنها بماند و دائم به والدينش مي‌چسبد.»

اين روانشناس كودك با اشاره به اينكه از ديگر علل ترس‌هاي شبانه كودك مي‌تواند صحبت‌هاي رد و بدل‌ شده بين او و دوستانش يا بزرگسالان باشد كه به گوشش شنيده، توضيح داد: «علت ديگر در شكل‌گيري ترس كودك، مي‌تواند حرف‌ها و داستان‌هايي باشد كه طي روز كودكان براي هم تعريف مي‌كنند. البته گاهي هم اين بچه‌ها در جمع بزرگسالان، مطالبي را مي‌شنوند كه باعث ايجاد ترس و وحشت بيشتر در آنها مي‌شوند مثلا صحبت درباره موجودات افسانه‌اي يا جن يا اتفاق عجيب و غريبي كه براي فردي افتاده است و... بنابراين طبيعي است در اين شرايط به كمك تخيلات قوي‌اي كه دارد، صحنه‌هاي ترسناكي را در ذهن خودش مجسم كند و همين كه شب مي شود منتظر باشد كه در تاريكي، اتفاقات ناخوشايندي برايش بيفتد.»

وي همچنين اشاره كرد كه ترس‌ و اضطراب‌ كودك مي‌تواند به دليل مسائل ديگري هم باشد كه به اين شكل نمود پيدا كرده است، مثلا در خانواده‌هايي كه والدين اختلافات شديد دارند، به دليل اينكه كودك مي‌ترسد كه مبادا پدر يا مادر را از دست بدهد يا كودكاني كه به تازگي وارد محيط مهدكودك و مدرسه شده‌اند يا در محيط مدرسه توسط كودك قلدري اذيت مي‌شوند يا تحت آزار جسمي يا جنسي قرار دارند، ممكن است ترس و اضطرابشان به شكل ترس از تنهايي يا تاريكي تظاهر پيدا كند.

براي پيشگيري از ترس كودك، در مرحله اول با كودكتان صحبت كنيد و بدانيد در ذهن او چه مي‌گذرد

 
قياسي به والديني كه داراي چنين فرزنداني هستند، توصيه كرد كه براي درمان و كمك به اين كودكان در مرحله اول با كودكشان صحبت كنند و بدانند در ذهن او چه مي‌گذرد. به عنوان مثال اگر فرزندشان از موجودات تخيلي مي‌ترسد، چراغ را روشن كنند و همه اطراف خانه را به او نشان دهند. كنارش بمانند به خصوص موقع خواب و اين اطمينان خاطر را بدهند كه چيزي نيست و مراقبش هستند تا زماني كه به خواب برود. در صورتي هم كه لازم باشد چراغ خوابي در اتاق روشن كنند.

اين كارشناس ارشد روانشناسي از دانشگاه تهران درنهايت با هشدار اينكه والدين بايد مراقب عكس‌العمل‌هاي رفتاري خود در برابر كودكاني كه دچار ترس‌هاي شبانه مي شوند باشند، گفت: «والدين نبايد هيچ‌وقت ترس كودك را مسخره كنند يا دست‌كم بگيرند و بگويند كه «اينكه ترس نداره!»، «تو بزرگ شدي اين رفتارها چيه» و... در اين سنين، ترس كودك طبيعي است و بايد اين مساله را پذيرفت و با او حس همدري و همدلي داشت. در اين شرايط بهتر است به كودك بگوييد «مي‌دونم كه احساس ترس مي‌كني، ولي مامان جون اينجا چيزي نيست و براي اينكه مطمئن شي با هم همه جا رو نگاه مي‌كنيم»

معمولا اين ترس‌ها بعد از چند روز برطرف مي‌شود. ولي اگر بعد از مدتي ديديد كه مشكل همچنان وجود دارد يا براي زماني طولاني است كه دچار اين ترس‌هاست، حتما به يك روانشناس كودك مراجعه كنيد. چراكه در بسياري از موارد ترس كودك نشان از اضطراب او از مسائل ديگري است كه حتما لازم است ريشه‌يابي شود.»

منبع:salamaneh.ir