كلاغ -معمايي بسيار عجيب دانشمندان و رمزگشايي آنان

زماني كه يك كلاغ مي‌ميرد، كلاغ‌هاي ديگر دور او جمع مي‌شوند. حال سوال اينجا است كه چه دلايلي پشت پرده‌ي اين رفتار كلاغ‌ها است؟

اين رفتار عجيب كلاغ‌ها را همه مي‌شناسند: زماني كه يك كلاغ مي‌ميرد، كلاغ‌هاي ديگر دور او جمع شده و با صداي بلند غار غار مي‌كنند.

كلاغ‌ها مراقب شما هستند

يكي از پاسخ‌هاي مطرح شده در اين رابطه بحث «مراسم ترحيم» كلاغ‌ها را پيشنهاد مي‌دهد.
 
اما به طور كلي، اين رفتار به حالت نوعي معما براي دانشمندان باقي مانده است، زيرا حتي دانشمندان هم به حكايت‌هاي شنيداري براي توضيحِ اين رفتار كلاغ‌ها بسنده كرده‌اند.
 
اينك اما گروهي از پژوهشگران به دنبال راه‌حلي براي حل اين معما رفته‌اند تا دليل شيون عجيب كلاغ‌ها را دريابند.

كلاغ‌ها با دقت مراقب هرگونه تهديد شكارچي‌ها هستند

اين گروه طرحي مبتكرانه را در دستور كار قرار داده‌اند. اساس روش آن‌ها به ذات كلاغ‌ها برمي‌گردد: كلاغ‌ها هرگز چهره‌ي يك موجود تهديد كننده را از ياد نمي‌برند.
 
اين موضوع البته بر اساس حدس و گمان نبود، زيرا ماهيت رفتاريِ كلاغ‌ها در پژوهش‌هاي پيشين مشخص شده بود. مجموعه‌اي از پژوهش‌هاي انجام شده توسط «جان مارزلوف» در دانشگاه واشنگتن در سياتل آمريكا بر اين موضوع صحه گذاشت كه كلاغ‌ها ظاهرا چهره‌ي موجود تهديد كننده را به خاطر مي‌سپارند.
 
علاوه بر آن مسئله، كلاغي كه يك چهره را به خاطر سپرده است موضوع را به كلاغ‌هاي ديگر گوشزد مي‌كنند تا آن‌ها نيز كلاغ‌هاي ديگر را در جريان بگذارند. همين رفتار باعث مي‌شود كه دسته‌اي از كلاغ‌ها با گذشت چند سال از ماجرا با ديدن چهره موجود تهديد كننده سر و صدا كنند.
 
البته براي اينكه پژوهشگران از گزند حملات كلاغ‌ها در امان باشند، از ماسك‌هاي لاتكس براي محافظت از صورتشان استفاده شد.

آن‌ها چهره‌ي انسان‌ها را به خاطر مي‌سپارند

روش تحقيق

روش كار نيز بسيار جالب بود. كالي سوئيفت، پژوهشگر دانشگاه واشنگتن، وارد محوطه شد و با دادن يك خوراكي خوشمزه به كلاغ‌ها پليس خوب را بازي كرد. سپس پليس بد وارد ماجرا مي‌شود. پليس بد لاشه‌ي يك كلاغ مرده را در دستش گرفته و 30 دقيقه در آنجا منتظر مي‌ماند.
 
سوئيفت مي‌گويد: «من هميشه نقش پليس خوب را بازي كرده‌ام. به همين خاطر حتي يك دشمن هم پيدا نكردم. من غذا را آنجا مي‌گذارم و سپس نوبت به شخص دوم مي‌رسد. شخص دوم لاشه يك كلاغ را در دستش مي‌‎گيرد. البته پليس بد فقط كلاغ را در دستش نگه مي‌دارد، نه به اين منظور كه او خودش كلاغ را كشته است؛ او طوري كلاغ را نگه مي‌دارد كه انگار زباله را در دستانش نگه داشته است.

در اين پژوهش، از ماسك براي محافظت صورت پژوهشگران استفاده شد

حتي زماني كه سوئيفت براي بار اول براي كلاغ‌ها غذا گذاشت، هيچ كلاغي سمت غذا نرفت. آن‌ها در عوض سر و صدا كردند. اين رفتار البته به سبب حضور كالي سوئيفت بود. اگر به جاي او يك شاهين وارد قلمرو آن‌ها شده بود، رفتار كلاغ‌ها به شدت بدتر بود. 
 
نتايج تحقيق نشان داد كه كلاغ‌ها تهديد را به خوبي شناسايي مي‌كنند. به عبارت بهتر، آن‌ها مي‌دانند كه مرگ چيست و چگونه از آن اجتناب كنند.

سوئيفت مي‌گويد: «اين رفتار كلاغ‌ها به ما مي‌گويد كه كلاغ‌ها مرگ را به عنوان "درسي آموزنده" درك مي‌كنند.» ترس از مرگ همواره در كلاغ‌ها وجود دارد. در آن روز 65 جفت كلاغ شاهد ماجرا بودند و سه هفته پس از آن هنوز بيش از يك سوم كلاغ‌ها به همان شكل روز اول واكنش نشان دادند.
 
در پژوهشي ديگر بر روي جيجاق‌ها مشخص شد كه آن‌ها هم در هنگام مرگ يكي از هم‌جنس‌هايشان رفتاري مشابه رفتار كلاغ را از خود نشان مي‌دهند.

پليس بد!

يكي از يافته‌هاي بزرگ اين پژوهش نشان دادن ابعاد حافظه‌اي كلاغ‌ها در حفظ جزئيات چهره انسان‌ها است. همين توانايي است كه به كلاغ‌ها اجازه مي‌دهند انسان‌هاي بي‌آزار را از انسان‌هاي تهديدكننده تميز دهند.
 
سوئيفت در پايان مي‌گويد: «اين پژوهش به چگونگي تكامل كلاغ‌ها و سبك زندگي‌شان با انسان‌ها كمك مي‌كند. آن‌ها مي‌توانند چهره ما را به خوبي شناسايي كنند.»
 
كلاغ‌ها آخرين دسته از حيواناتي هستند كه مشخص شده براي مردگانشان به نوعي سوگواري كرده و ديگران را مي‌شناسند. فيل‌، زرافه، شامپانزه و حتي برخي از انواع خانواده كلاغيان چنين رفتاري را پيشتر از خود نشان داده‌اند.

فراديد