10 پيشنهاد براي سفر يكروزه در آخرين روزهاي تابستان

آخرين روزهاي تابستان هم در حال گذر هستند و كم كم به فصل پاييز و روزهاي بازگشايي مدارس نزديك تر مي شويم. پس چه خوب است كه اگر كودك مدرسه اي داريد قبل از شروع مدارس او را به سفري يك روزه ببريد تا با نشاط و آمادگي بيشتر مدرسه را آغاز كند.

۱- تور ابيانه
نوشته و اثري كه قدمت زماني ابيانه را دقيقاً معلوم كند در دست نيست؛ ولي قدمت هزار و پانصد ساله را براي آن تخمين مي‌زنند و آن را از كهن‌ترين زيست‌گاه‌هاي انساني در حاشيه دشت كوير ايران مي‌دانند. آثار و بناهاي تاريخي كه در ابيانه وجود دارد مربوط به دوره‌هاي ساساني، سلجوقي، صفوي و قاجار است. اتاق‌هاي ابيانه به پنجره‌‏هاي چوبي ارسي مانند مجهز اند و اغلب داراي ايوان‌ها و طارمي‌هاي چوبي پيش آمدهٔ مشرف بر كوچه‌هاي تنگ و تاريك‌اند كه خود به صورت مناظر جالبي درآمده‌اند. نماي خارجي ديوارهاي خانه ‏هاي ابيانه با خاك سرخي كه معدن آن در مجاورت روستاست پوشيده شده.

ابيانه كهن‌ترين زيست‌گاه‌هاي انساني در حاشيه دشت كوير ايران

ابيانه سه قلعه دارد كه عبارتند از:
۱- پال همونه يا تخت‌هامان كه در جنوب غربي ابيانه قرار دارد و متعلق به محله بالا و يوسمون است. اين قلعه حدود ۲۰۰ سال پيش ساخته شده‌است. و سند ساخت آن نيز وجود دارد. در اين سند سهم افراد در ساخت قلعه مشخص شده‌است.

۲- هرده كه در شمال شرقي روستا قرار دارد و به محله هرده تعلق دارد.

۳- پاله كه در شمال غربي روستا قرار دارد و به محله پل تعلق دارد. اين قلعه‌ها مربوط به دوره‌هاي ياغيگري بوده كه مردم براي حفظ امنيت خود در مقابل ياغي‌هاي محلي ساخته‌اند و در آن به نوبت كشيك مي‌داده‌اند.

بناهاي تاريخي كه در ابيانه وجود دارد مربوط به دوره‌هاي ساساني، سلجوقي، صفوي و قاجار است

۲- تور دشت نمارستاق تا آبشار كوهره
آبشار بلند و زميني كوهره در ۷ كيلومتري روستاي نمار از توابع آمل جاري است. اين آبشار و منطقه ييلاقي اطراف آن گزينه‌ي خوبي براي آنهايي است كه دوست دارند به دور از شهر و شلوغي در طبيعت پرسه بزنند. آبشار نسبتا پرآب كوهره بلندترين آبشار زميني ايران به حساب مي‌آيد. شكل چند طبقه و پلكاني اين آبشار همراه با شيب كم آن از ويژگي‌هاي ظاهري آن است.

آبشار كوهره بلندترين آبشار زميني ايران به حساب مي‌آيد

در اطراف آبشار كوهره پوشش گياهي تنها شامل بوته‌هاي گون، گونه‌هايي از گندميان، آنقوزه، گلپر و نسترن وحشي مي‌شود. پيشنهاد مي‌كنيم اگر به تماشاي آبشار كوهره و دشت اطراف آن رفتيد و تحمل آب سرد را نيز داريد در بركه‌ي پايين آبشار تني به آب زنيد و روح و جانتان را تازه كنيد.

آبشار بلند و زميني كوهره در ۷ كيلومتري روستاي نمار از توابع آمل است

۳- قزوين گردي
اگر تاكنون فكر مي‌كرديد قزوين تنها يك شهر صنعتي است و جاذبه گردشگري ندارد، اين بار به جاي اين كه راهي شهرهاي تكراري شويد، پايتخت ايران در دوره صفويه را از نزديك ببينيد. خيابان سپه قزوين نخستين خيابان طراحي‌شده ايران است كه در دوره صفوي در زمان پايتختي قزوين احداث شد. و شما حتما بايد آن را از نزديك ببينيد. شهرداري قزوين در طي سال هاي ۱۳۸۷ تا ۱۳۸۹ پروژه عظيمي را با صرف هزينه اي هنگفت جهت احياء اين خيابان تاريخي و سنگفرش پياده رو ها و سواره رو خيابان به اجرا رسانيد.

اين خيابان را شاه طهماسب صفوي در شمال محله شهرستان قديم يا حصار شاپور، همزمان با ايجاد جعفرآباد يعني عمارت و خانه‌هاي دو طرف اين خيابان و باغ سعادت آباد و عمارت دولتخانه و حرمسرا و باغ‌هاي شرقي و غربي عمارات مذكور احداث كرده‌است.

خيابان سپه قزوين نخستين خيابان طراحي‌شده ايران است

۴- كوير مرنجاب
جاده ابريشم، اين نامي‌ترين شاه‌راه تاريخ، اگر نه با ايران، كه بدون ايران هيچ‌گونه معني و مفهومي ندارد. كاروانسراي مرنجاب،قصر بهرام، ده نمك، سرخه و چندين كاروانسراي ديگر در اين مسير است. از دوران اشكانيان تا سده كنوني كه غُرِش كشتي، قطار و هواپيما سكوت پر رمز و راز جهان اساطيري را در هم شكست، اين جاده اهميتي به‌سزا در ردوبدل كردن كالا و فرهنگ ميان مردمان جهان داشت. ايران زمين، با تمام پيشينه شكوهمندش در مركز اين جهان‌راه جاي داشت.

كوير مرنجاب يكي از زيباترين نقاط كويري ايران محسوب مي‌شود

اين شاهرگ اقتصادي، سياسي و نظامي جهان باستان، با مويرگ‌هايي كه در سراسر مشرق‌زمين به‌ويژه سرزمين جاودانه ايران كشيده است، ملت‌هاي بزرگ تا روستاهاي كوچك را به هم پيوند مي‌داد. بديهي است كه چنين شاه‌راه عظيمي نيازمند استراحت‌گاه‌هايي فراخور حال كاروانيان و لشكريان بود. جايگاه‌هايي كه با داشتن آب كافي و امنيت، خستگي را از تن كاروانيان به در آورد. از دوران باستان در جاي‌جاي اين جاده افسانه‌اي كاروانسراهايي به جهت راهيان و رهواران ساخته بودند.

از آنجا كه در دوران شاه‌عباس صفوي، بسياري از اين كاروانسراها مرمت و نوسازي شده و يا ايجاد شدند، آنها را به نام كاروانسراهاي شاه‌عباسي مي شناسيم. به‌راستي كه اين دوران را بايد دوران زرين كاروانسراي ايران ناميد.

كاروانسراي مرنجاب در مسير جاده ابريشم قرار دارد

۵- جنگل ارفع ده
شايد هر كدام از ما بارها مسير سوادكوه را به سمت ساري رفته باشيم و به‌ جز پل «ورسك‌» جاذبه‌هاي ديگر آن را نديده باشيم؛ اما اگر كمي بيشتر چشم بگردانيم از همان مسير اصلي جاده و در حال حركت نيز زيبايي‌هاي بسياري را خواهيم ديد. در همان مسير اصلي جاده‌ي سوادكوه‌ در استان مازندران، كمي دورتر از فيروزكوه‌، اگر كمي به سمت راست نگاه كنيد، مسيري آبي به‌شكل «دم طاووس» ديده مي‌شود كه با رنگ‌هاي زيبايي به سمت رودخانه پهن شده است. اگر كمي پياده‌روي كنيد مي‌توانيد به بالاي آن هم برويد، اينجا «شور آب» است‌، اگر كمي از طعم آب را بچشيد، متوجه انتخاب اين نام برايش مي‌شويد.

جنگل ارفع ده منطقه‌ي بكري است كه هنوز دست تخريب‌كننده‌ي بشر به آن نرسيده است

اينجا تاريخ حرف‌هاي بسياري براي گفتن دارد. بعد از اين‌كه ۲۰۰ كيلومتر از تهران دور شويد، در سمت چپ جاده، يك تابلو شما را به سمت روستاي «ارفعده» راهنمايي مي‌كند. هيچ تابلويي در روستا وجود ندارد تا بتواني راه چشمه‌ي «پراو» را در پيش بگيريد. يكي از اهالي مي‌گويد تا چشمه، شش كيلومتر راه است. در بالاي ده، يك دو راهي وجود دارد كه سمت راست آن به چشمه و سمت چپ به ارتفاعات «ارفع كوه» مي‌رسد. در مسير چشمه،‌ كم‌كم منطقه‌ي نيمه‌جنگلي، به جنگل تبديل مي‌شود.

اينجا به‌جز درخت‌ و زيبايي چيز ديگري ديده نمي‌شود، اينجا منطقه‌ي بكري است كه هنوز دست تخريب‌كننده‌ي بشر به آن نرسيده است. هيچ زباله‌اي در راه ريخته نشده، اما زخم كنده‌شده‌ي يادگاري‌ها بر تنه‌ي درختان چهره‌ي بدي از مهمانان قبلي جنگلي باقي گذاشته است.

۶- آبشار لاسم و آبشار شمس‌آباد
آبشار بلند شمس آباد در مسير جاده هراز و در منطقه‌اي كوهستاني به نام اميري جاري است. منطقه اميري از چند روستا با نام وانا، شمس آباد، نحر، دينان، آخا، ترا و حاره تشكيل شده است.در جنوب شرقي منطقه‌ي اميري و ارتفاعي در حدود دو هزار متر از سطح دريا، آبشار شمس آباد جاري است. سرچشمه‌ي اين آبشار چند كيلومتر بالاتر از آن در كنار يك درخت بيد سفيد كه به آن «تك فك» مي‌گويند قرار دارد. آب فراوان و شكل و شمايل كوه‌هاي اطراف آبشار نماي زيبايي را به اين منطقه بخشيده است. بودن در اينجا و گوش سپردن به صداي آب جان هر تماشاگري را تازه مي‌كند.

آبشار بلند شمس آباد در مسير جاده هراز و در منطقه‌اي كوهستاني به نام اميري جاري است

آبشار آب‌مراد در دشت ييلاقي لاسم قرار دارد. در ميان حدود ۱۳ آبشار، اولين و بلند‌ترين آبشار كه در شكاف دو صخره قرار دارد منظره بسيار ديدني دارد كه از مكان‌هاي گردشگري شاهان قاجار نظير ناصرالدين‌شاه بوده است. همچنين دورنماي قله دماوند، زيبايي دوچنداني به اين آبشار بخشيده است. در بالاي آبشار، يخ و برف دائمي وجود دارد كه در بهار پرآب و در زمستان دوباره كم آب مي‌شود. تخت سنگ‌هاي صيقلي و پوشش گياهي غني همراه با نواي چوپان‌ها منظره‌اي بديع به وجود آورده است.

آبشار آب‌مراد در دشت ييلاقي لاسم قرار دارد

۷- شهر زيرزميني اويي
شهر نوش آباد از جمله مناطق باستاني و تاريخي در شمال استان اصفهان و به فاصله پنج كيلومتري از كاشان قرار گرفته. شهر زير زميني اويي آنچه به نام شهر زير زميني معروف است در واقع ساختارهاي متراكم، پيچيده و گسترده‌اي چون دالانهاي باريك تودرتو و اتاقهايي با ابعاد كوچك است.مجموعه اويي در زير بافت قديم شهر شكل گرفته و تا سطح كنوني شهر نيز گسترده شده‌است. وسعت اين شهر به دليل ارتباط ميان محلات و حفاظت از جان و مال مردم در مواقع ناامني زياد بوده و در دو سطح افقي و عمودي گسترش يافته‌است.

اين معماري دست كم در شهر نوش آباد با واژه " اويي " ناميده مي‌شود. غير از ورودي اصلي ارتفاع تمام قسمتهاي اويي به قد طبيعي يك انسان و بين ۱۷۰ تا ۱۸۰ سانتيمتر است. بر سطح ديوارها و در فواصل اندك، جاي پيه سوز به چشم مي‌خورد. در بعضي قسمتها نيز درون ديوار، سكوهاي كوتاهي جهت نشستن ايجاد شده‌است كه در بعضي از اتاق ها تبديل به طاقچه جهت قرار دادن اشياء مي‌شود.

مجموعه اويي در زير بافت قديم شهر شكل گرفته و تا سطح كنوني شهر نيز گسترده شده‌است

۸- روستاي پاده

پاده، روستايي از توابع بخش آرادان شهرستان گرمسار در استان سمنان و آنچه سفر به روستاي پاده، را از بقيه جاذبه‌هاي گردشگري منطقه متمايز مي‌كند، وجود تونل‌هاي بزرگ نمك در اين منطقه است. منطقه‌ي گرمسار كه ميزبان بزرگ‌ترين معادن و تونل‌هاي نمك در منطقه‌ي خاورميانه، در حال حاضر ۴۰ تونل نمك را در خود جاي داده است و سهم عمده‌اي از استخراج نمك در كشورمان، در اين منطقه صورت مي‌گيرد.

در منطقه سردره گرمسار تعدادي راه فرعي در دوطرف جاده وجود دارد كه به معادن نمك منتهي ميشود. براي علاقه مندان و آشنايان به مسايل ژئوتوريسم و زمينشناسي بخصوص دانشجويان, چگونگي بهره برداري از اين معادن ولايه هاي خاصي كه دراين معادن وجود دارد بسيارآموزنده و مفيد است.

پاده، روستايي از توابع بخش آرادان شهرستان گرمسار در استان سمنان است

در منطقه گرمسار ۲۷ معدن نمك وجود دارد كه درجه خلوص نمك از اين معادن بالاي ۹۸درصد است.يكي از زيباترين اين معادن,معدن نمك "كوهدشت كهن” مي باشد. اين معدن كه در نوع خود در بين معادن نمك منطقه بي نظير مي باشد از زيبايي خاص برخوردار است.

اين معدن به صورت تونل پيچ در پيچ ۱٫۵كيلومتري در دل زمين امتداد دارد. درداخل تونل ۶ ستون بزرگ نمك به ارتفاع ۱۲متر و به شعاع تقريبي ۱۰ در ۲۰ متر جهت جلوگيري از ريزش تونل پيشبيني شده است كه با ورود به داخل تونل مزبور چشم هر بيننده اي را به خود جلب مي كند. اين معادن با توجه به اقليم نيمه بياباني و گرم و خشك منطقه گرمسار در تابستان و زمستان مكان مناسبي جهت بازديد گردشگران مي باشد.

۹- درياچه سلطان
درياچه نمك حوض سلطان در ۴۰ كيلومتري شمال شهرستان قم و ۸۵ كيلومتري جنوب تهران و در حاشيه بزرگراه تهران قم قرار دارد. اين درياچه كه به درياچه ساوه قم و درياچه شاهي هم معروف است در شمال شرق شهرستان قم واقع شده است و رشته كوههاي البرز درشمال ان قرار دارد وسعت و شكل درياچه متناسب با ورود آب و ميزان بارندگي آن در فصول مختلف سال متفاوت است. در مواقع بارندگي و ذوب برف هاي ارتفاعات اطراف چون بر ميزان آب ورودي افزوده مي شود، وسعت آن زياد و در غير از اين ايام وسعت آن كاهش مي يابد. بدين ترتيب سطح آب درياچه پيوسته در نوسان است.

درياچه نمك حوض سلطان در شمال شرق شهرستان قم واقع شده است

حوض سلطان به نام‌هاى ديگري مانند درياچه قم، درياچه ساوه، درياچه شاهى و درياچه حوض سلطان معروف است، ارتفاع آن از سطح دريا ۷۱۰ متر است و با بارندگى ۱۰۰ تا ۱۲۰ ميليمتر در سال اين منطقه در حوزه نواحى كم‌باران قرار گرفته و داراي چهار بخش كفه نمكي(بخش اصلي تالاب)، حاشيه باتلاقي، محدوده اكولوژيك و دشتي است.

حوض سلطان به نام‌هاى ديگري مانند درياچه قم، درياچه ساوه و درياچه شاهى معروف است

۱۰- زنجان گردي
گنبد سلطانيه بين سال‌هاي ۷۰۲ يا ۷۰۳ تا ۷۱۲ هجري قمري ساخته شده‌است. اين بنا به دستور الجايتو يا هما سلطان محمد خدابنده ساخته شد و خواجه رشيدالدين فضل‌الله همداني در ساخت آن نظارت داشت. اين سازه در حدود ۳۰۰ كيلومتري تهران و در شهر سلطانيه، در نزديكي زنجان واقع شده و از دور در ميان دشتي سرسبز چونان نگيني آبي مي‌درخشد.

زماني كه ساخت اين بنا آغاز شد، الجايتو هنوز مسلمان نشده بود، اما سال‌هاي آخرين ساخت گنبد سلطانيه او پس از مشرف شدن به زيارت حضرت علي (ع) و فرزندش امام حسين (ع) مذهب شيعه را پذيرفت و قصد كرد تا قبر حضرت علي (ع) را از نجف به سلطانيه بياورد. پس گنبد سلطانيه را به امام اول شيعيان اختصاص داد.

گنبد سلطانيه بين سال‌هاي ۷۰۲ يا ۷۰۳ تا ۷۱۲ هجري قمري ساخته شده‌است

عمارت ذوالفقاري در يكي از محلات قديمي شهر زنجان موسوم به محلة "دالان آلتي"در ضلع شمالي سبزه ميدان و مسجد جامع قرار دارد. اين بنا ساختمان مسكوني و اداري حكمران زنجان بوده و از مجموعه بناهاي اندروني و بيروني و بخشهاي مختلفي تشكيل يافته بود. از اين مجموعه در حال حاضر فقط عمارت بيروني باقي مانده كه به نام "عمارت محمود خان ذوالفقاري"معروف است. بنا به رواياتي اين خانه توسط سردار اسعدالدوله (پدر محمود خان) دراواخر حكومت قاجار بنا گرديده و پس از وي محمودخان در آن اقامت داشته است.

درگذشته اين بخش از شهر زنجان محله ي اعيان نشين بوده و مجموعه بناهايي در سبك و الگويي همسان همچون خانه وزيري، خانه خديوي، عمارت دارايي و... در اين محل ساخته شده بود. اين موزه به نام موزه مردان نمكي هم شناخته مي شود مردان نمكي نامي است كه به شش موميايي كشف‌شده در زمستان سال ۱۳۷۲در معدن نمك چهرآباد استان زنجان داده شده‌است.