مي خواهيد از عذاب جهنم در امان باشيد؟!

مي خواهيد از عذاب جهنم در امان باشيد؟!

مجموعه: متفرقه ديني

از تاريخِ تلخِ اختلافات پيشينيان، درس بگيريم كه اختلاف و تفرقه، نه تنها قدرت در دنيا را مى ‏شكند، بلكه گرفتاري عذاب و جهنم را در قيامت به دنبال دارد.

وَلاَ تَكُونُواْ كَالَّذِينَ تَفَرَّقُواْ وَاخْتَلَفُواْ مِن بَعْدِ مَا جَاءهُمُ الْبَيِّنَاتُ وَأُوْلَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ(آل عمران ـ 105)

و چون كسانى مباشيد كه پس از آنكه دلايل آشكار بر ايشان آمد پراكنده شدند و با هم اختلاف پيدا كردند و براى آنان عذابى سهمگين است.

در اين آيه مجدّداً بحث در پيرامون مسئله اتحاد و پرهيز از تفرقه و نفاق است، اين آيه مسلمانان را از اينكه همانند اقوام پيشين، همچون يهود و نصارى، راه تفرقه و اختلاف را پيش گيرند و عذاب عظيم براى خود بخرند بر حذر مى‏ دارد و در حقيقت آنها را به مطالعه تاريخ پيشينيان، و سرنوشت دردناك آنها پس از اختلاف و تفرقه دعوت مى‏ كند.

اصرار و تأكيد قرآن مجيد در اين آيات، درباره اجتناب از تفرقه و نفاق، اشاره به اين است كه اين حادثه در آينده در اجتماع آنها وقوع خواهد يافت زيرا هر كجا قرآن در ترساندن از چيزى زياد اصرار نموده اشاره به وقوع و پيدايش آن مى‏ باشد.

پيامبر اسلام نيز اين پيش ‏بينى را قبلاً كرد و صريحاً به مسلمانان خبر داد كه: "قوم يهود بعد از موسى 71 فرقه شدند و مسيحيان 72 فرقه و امت من بعد از من 73 فرقه خواهند شد" (اين روايت به طرق مختلف از شيعه و سنى نقل شده است به طريق شيعه در كتاب هاى: خصال، معانى، احتجاج، امالى صدوق، اصل سليم بن قيس، و تفسير عياشى، وارد شده است و به طرق اهل تسنن نيز در كتاب هاى در المنثور، و جامع الاصول، و ملل و نحل نقل شده است.)

ظاهراً عدد 70 اشاره به كثرت است و به اصطلاح "عدد تكثيرى" است نه "شمارشى" يعنى در ميان يهود يك طايفه بر حق بودند و "طوائف زيادى" بر باطل، در ميان مسيحيان طوائف باطل فزونى گرفتند و حق همچنان در يك طايفه بود و در ميان مسلمانان اختلافات باز هم فزونى خواهد گرفت.

و طبق آنچه قرآن مجيد اشاره كرده و پيغمبر اكرم نيز خبر داده بود، مسلمانان بعد از وفات او از طريق مستقيم كه يك راه بيش نبود منحرف شدند؛ در عقايد مذهبى و حتى در خود دين پراكنده گشتند و به تكفير يكديگر پرداختند، تا آنجا كه در ميان آنان گاه شمشير، و گاه سب و لعن حكومت مى‏ كرد، كار به جايى كشيد كه بعضى از مسلمانان جان و مال همديگر را حلال مي دانستند و حتى به قدرى ميان مسلمانان عداوت و دشمنى ايجاد شده بود كه بعضى حاضر مي شدند به كفار بپيوندند و با برادران دينى خود جنگ كنند!

بدين ترتيب اتحاد و وحدت كه رمز موفقيت مسلمانان پيشين بود، به نفاق و اختلاف مبدل گشت، در نتيجه زندگى سعادتمندانه آنان به يك زندگى شقاوت بار تبديل شد، و عظمت ديرين خود را از دست دادند.

خلاصه اي از تفسير الميزان:
كساني كه اختلاف مي نمايند، اختلاف آنها از تفرقه در اعتقاداتشان ناشي مي شود، اما همين تفرقه در عقايد به تفرقه در ابدان آنها منجر مي شود و آنها را از صورت جماعت خارج مي كند و از طرف ديگر تفرقه ابدان هم به اختلاف عقايد منجر مي شود.

مي فرمايد: شما مسلمانان با هم متحد باشيد و مانند اهل كتاب نباشيد كه ابتدا بدن هايشان از هم جدا شد و از جماعت خارج شدند و آنگاه آراء و عقايد آنها هم مختلف گرديد.

لذا قرآن در دعوت به اتحاد تأكيد مي كند و در نهي از اختلاف مبالغه مي نمايد و اين نيست مگر به جهت ژرف نگري چون مي دانسته كه اين امت به زودي دچار اختلاف و تشتت آراء مي گردند، جريان حوادث هم اين پيش گوئي قرآن را تأييد و تصديق كرد،چون امت محمد (صلي الله عليه و آله ) به مذاهب گوناگون منشعب گشت كه هر يك، ديگري را نسبت كفر مي داد و هر گاه شخصي برخاست تا اختلاف دو مذهب را از بين برد خود مذهب سومي ايجاد كرد.

به هرحال پس از رحلت رسول اكرم (صلي الله عليه و آله ) در اثر نفاق منافقان مردم متفرق شدند و حكومت ها، مردم را در بند تحكم و استبداد كشيدند و سعادت حياتشان را به شقاوت و هدايتشان را مبدل به ضلالت نمودند و عذاب عظيم آنان به جهت تفرقه و اختلاف است كه به سقوط آنها منجر مي شود.

در صحيح بخاري و صحيح مسلم از انس روايت شده كه گفت: رسول خدا فرمود: (به زودي مرداني از صحابه من در كنار حوض بر من وارد مي شوند و همين كه نزديك مي شوند از جانب خدا دستگيرشان نموده و به سرعت مي برند و من مي گويم: اي پروردگار من، اينها اصحاب من هستند، پس خطاب مي رسد: مگر نمي داني كه اينها بعد از رحلت تو چه حوادثي پديدآوردند؟)

أُولئِكَ لَهُمْ عَذابٌ عَظِيمٌ:
كسانى كه با بودن ادله روشن در دين اختلاف كنند به عذاب عظيم و دردناكى گرفتار مي گردند.

بى‏ شك نتيجه فورى اختلاف و نفاق ذلت و خوارى است و سرّ ذلت و خوارى هر ملت را در اختلاف و نفاق آنان بايد جستجو كرد.

جامعه‏ اى كه اساس قدرت و اركان همبستگى ‏هاى آن با تيشه‏ هاى تفرقه در هم كوبيده شود، سرزمين آنان براى هميشه جولانگاه بيگانگان و قلمرو حكومت استعمارگران خواهد بود، راستى چه عذاب بزرگى است! اما عذاب آخرت آنچنان كه خدا در قرآن بيان كرده است فوق العاده از اين عذاب هم شديدتر خواهد بود و در انتظار تفرقه ‏اندازان و اختلاف ‏گرايان است.

هميشه ريشه ‏ى اختلافات جهل نيست، هوس‏ها نيز اختلاف برانگيز است. «وَ اخْتَلَفُوا مِنْ بَعْدِ ما جاءَهُمُ الْبَيِّناتُ»

پيام‏ هاي آيه:
1ـ از تاريخِ تلخِ اختلافات پيشينيان، درس بگيريم. «وَ لا تَكُونُوا كَالَّذِينَ ...»

2ـ هميشه ريشه‏ى اختلافات جهل نيست، هوس‏ ها نيز اختلاف برانگيز است. «وَ اخْتَلَفُوا مِنْ بَعْدِ ما جاءَهُمُ الْبَيِّناتُ»

3ـ اختلاف و تفرقه، نه تنها قدرت شما را در دنيا مى‏ شكند، بلكه در قيامت نيز گرفتار عذاب جهنّم مى‏ سازد. «لَهُمْ عَذابٌ عَظِيمٌ»

منابع:
تفسير نور، ج 2
تفسير نمونه، ج 3
سايت تدبر
تفسير الميزان