راهكار پيشرفت تصاعدي در زندگي

راهكار پيشرفت تصاعدي در زندگي

مجموعه: مشاوره خانواده

ما توسط عادت هاي مان كنترل مي شويم

ما توسط عادت هاي مان كنترل مي شويم.اگر اينطور نبود و قرار بود تك تك كارهايمان را آگاهانه انجام دهيم، زير حجم زياد كارها دوام نمي آورديم اما خوشبختانه عادت ها به كمك ما مي آيند.

هر عادتي قابل تغيير است، فقط بايد طرز كارش را بشناسيم. (چارلز دوهيگ)

ما توسط عادت هاي مان كنترل مي شويم.اگر اينطور نبود و قرار بود تك تك كارهايمان را آگاهانه انجام دهيم، زير حجم زياد كارها دوام نمي آورديم اما خوشبختانه عادت ها به كمك ما مي آيند.

چارلز دوهيگ، در كتابش «قدرت عادت» نشان مي دهد كه چطور نيروي عادت را مهار كرده و عادت هاي مان را طوري تغيير دهيم كه به نفع مان عمل كنند.

«وقتي يك عادت را به اجزايش تقسيم كنيد، آن را تحت كنترل خواهيد داشت.»

عادت ها سرنوشت ما را مي سازند. اغلب مردم آنطور كه دل شان مي خواهد يا آنطور كه مي دانند صحيح است زندگي نمي كنند - در خوابيدن و خوردن و بچه داري - و دليل آن عادت هاي افراد هستند.

در اين كتاب، دوهيگ به ما مي آموزد كه عادت ها قابل تغيير هستند و به محض اينكه متوجه مي شويم كه عادت ها قابل تغييرند، در انتخاب آزاد هستيم. كليد ايجاد يك عادت يا شكستن آن چيزي است كه دوهيگ آن را «چرخه عادت» مي نامد.

«عادت هاي جديد به اين ترتيب ايجاد مي شوند: ايجاد حلقه اي متشكل از يك محرك اوليه، يك عمل يا فعاليت تكراري و يك پاداش؛ به علاوه ميل و اشتياق كه اين چرخه را به حركت درمي آورد.»

محرك اوليه، شروع كننده چرخه عادت است. روندهاي تكراري در واقع همان عادت ها هستند. پاداش ها اتفاقات مثبتي هستند كه بعد از انجام روندهايي تكراري مي افتند.

وقتي براي خود اهدافي تعيين مي كنيد، بايتد همزمان در خود عادت هايي ايجاد كنيد كه رسيدن به آن اهداف را تضمين كند. اصلا بگذاريد اينطور بگوييم: مثلا به جاي اينكه با خود قرار بگذاريد كه از اين به بعد بيشتر ورزش مي كنم (تعيين هدف)، سعي كنيد عادت كنيد كه هر روز زمان ناهار 15 دقيقه پياده روي كنيد (ايجاد عادت) يا به جاي اينكه تصميم بگيرد وزن كم كنيد، تصميم بگيرد عادت كنيد به جاي چاي شيرين صبحگاهي، چاي سبز بخوريد. آسان تر مي شود، نه؟

عادت هاي كاري ميزان بهره وري در كار را تعيين مي كنند، عادت هاي تغذيه اي تعيين كننده ميزان سلامت شما هستند و عادت هاي ورزشي مشخص مي كنند كه چه ميزان مي توانيد كم كنيد. به طور كلي، عادت ها سبك و كيفيت زندگي هر فرد را رقم مي زنند. در واقع به اعتقاد چارلز دوهيگ، نويسنده كتاب پرفروش «قدرت عادت» حدود 40 تا 45 درصد فعاليت هاي روزانه ما از عادت هايمان تشكيل شده است. اين بدان معناست كه «اگر عادت هاي درستي نداشته باشيد، به اهداف تان نمي رسيد.»

نكته طلايي

عادت هاي كوچك مي توانند فرد را بسازند يا او را نابود كنند.
«مربي مايكل فلپس به او چيزي داد كه او را از ديگران كاملا متمايز كرد؛ در او عادت هايي به وجود آورد كه باعث شد مايكل از نظر ذهني تبديل به قوي ترين شناگر شود.»

شايد بگوييد توان تغيير عادت هاي بد را نداريد اما بايد بدانيد تحقيقات زيادي انجام شده كه نشان مي دهد سوخت تغييرات بزرگ، عادت هاي كوچك است. هر عادت كوچكي يك مزيت كوچك ايجاد مي كند كه خود عامل ايجاد يك عادت كوچك ديگر و يك مزيت ديگر مي شود.

عادت هاي كوچك الگوهايي مي سازند كه به فرد مي قبولانند كه موفقيت هاي بزرگتري در راه است. دوهيگ در كتابش تعريف مي كند كه چطور عادت هاي كوچك منجر به مدال طلاي شناي المپيك براي فلپس شد. عادت هاي كوچك مايكل باعث شد كه صبح مسابقه درست مثل روزهاي ديگر بيدار شود، بدون هيچ نگراني و فقط تك تك عادت هاي هميشگي اش را انجام دهد و به پيروزي برسد.

الماس اول

ارزش اشتياق را دريابيد، بقيه مسائل خودشان درست مي شوند.
عامل اصلي اشتياق است. چرا هر روز دندان هاي خود را مسواك مي زنيد؟ قبل از اينكه كلود هاپكينز عادت مسواك زدن را ايجاد كند، كسي مسواك نمي زد. دندان هاي تمام سربازان آمريكايي در جنگ جهاني اول پوسيده بود و بهداشت دهاني ضعيف يك خطر جدي و فراگير بود. هاپكينز چطور اين مشكل را برطرف كرد؟ با ايجاد اشتياق.

حتما احساس مورمور يا قلقلك بعد از مسواك زدن را در دهان خود تجربه كرده ايد. صبح ها بعد از بيدار شدن از خواب مشتاقانه منتظر آن حس هستيد. جالب اينجاست كه اين حس- قلقلك يا مورمور لازمه داشتن دهان تميز نيست! اما ما آن را به عنوان پاداش دندان تميز مي شناسيم و همين مسئله ما را تشويق به مسواك زدن مي كند.
خمير دندان او، پپسودنت، استاندارد بهداشت دهان را براي هميشه تغيير داد.

شما براي تغيير عادت ها چه نوع اشتياقي مي توانيد ايجاد كنيد؟

مي توان عادت ها را ايجاد كرد يا از بين برد

الماس دوم

مي توان عادت ها را ايجاد كرد يا از بين برد. محرك و پاداش را ثابت نگه داريد و فعاليت را تغيير دهيد.
«عادت ها - حتي وقتي كه در ذهن مان ريشه دوانده اند - قرار نيست تبديل به سرنوشت مان بشوند. وقتي راهش را بدانيم، مي توانيم عادت هاي مان را تغيير دهيم.»

براي تغيير عادت ها، بايد محرك ها را شناسايي كنيد و همچنين كشف كنيد كه هر محرك با هدف رسيدن به چه پاداشي عمل مي كند. چارلز دوهيگ در مصاحبه اي گفت: محرك ها معمولا در يكي از پنج دسته مي گنجند:

1- زمان خاصي از روز
2- مكاني خاص
3- حضور افرادي خاص
4- يك حس خاص
5- يك رفتار خاص كه به شكل سنت درآمده است.

مثالي بزنيم: فرض كنيد در سال جديد تصميم گرفته ايد كه بيشتر ورزش كنيد. «مي توانيد لباس ورزشي خود را كنار تخت قرار دهيد تا به محض بيدار شدن چشم تان به آن بيفتد و برنامه ريزي كنيد كه ساعت 8:30 صبح چهارشنبه به همراه يكي از بهترين دوستانتان براي دويدن به پارك برويد.» در اين مثال چند محرك با هم همراه شده اند؛ يك زمان و يك مكان خاص به علاوه حضور فردي خاص.

تشخيص پاداش ها به راحتي تشخيص محرك ها نيست. فرض كنيد عادت داريد هر روز بعدازظهر مدام سراغ يخچال برويد و دنبال چيزي براي خوردن بگرديد. محرك اين رفتار ممكن است آن زمان خاص (هر روز بعدازظهر) باشد اما مغز شما با اين رفتار به دنبال چيست؟ آيا واقعا گرسنه هستيد و دنبال غذا مي گرديد؟ يا به نوعي مي خواهيد يك كار تفريحي كوچك انجام دهيد؟

فقط زماني مي توانيد رفتاري را جايگزين كنيد كه بدانيد با آن رفتار به دنبال چه پاداش يا نتيجه اي هستيد. در اين مثال، رفتار جايگزين مي تواند خوردن يك سيب، چند دقيقه پياده روي يا گشت زدن در اينترنت باشد.
وقتي كه محرك و پاداش را بشناسيد مي توانيد آنها را ثابت نگه داشته و فقط رفتار را تغيير دهيد.

دوهيگ اذعان دارد كه تغيير ممكن است سريع اتفاق نيفتد و البته آسان هم نيست اما اعتقاد دارد كه با وقت و تلاش كافي مي توان عادت ها را تغيير داد. عادت ها را نمي توان ريشه كن كرد اما مي توان آنها را جايگزين كرد. قانون طلايي تغيير عادت اين است كه همان محرك اوليه و همان پاداش را حفظ كنيد. فقط روند فعاليت بين اين دو را تغيير دهيد.

نكته طلايي
براي تغيير عادت ها برنامه داشته باشيد.از قبل به طور دقيق تصميم بگيريد كه اگر آن ميل به سراغ تان آمد چه خواهيد كرد. سپس از برنامه خود پيروي كنيد.

ما هم توان و هم مسئوليت تغيير زندگي و دنياي خود را داريم. تنها انتخاب ما در اين مرحله اين است كه شروع به كار كنيم. به توصيه دوهيگ عمل كنيم، عادت هاي خود را در هم بشكنيم و عادت هاي جديدي در خود ايجاد كنيم.
يكي يكي عادت هاي خود را تغيير دهيد و اينگونه زندگي خود را از نو بسازيد.

حالا نوبت شماست: كدام عادت تا امروز بيشتر از همه مانع پيشرفت تان بوده است؟ محرك هاي آن كدامند؟ براي كسب چه پاداشي آن عمل را انجام مي دهيد؟ فكر كنيد و ببينيد مي توانيد جايگزيني براي اين فعاليت پيدا كنيد؟

منبع:مجله پنجره خلاقيت